ساخت ابر در یک بطری

همان طور که می‌دانیم، ابر توده‌ای از قطرات ریز آب یا ذرات یخ معلق در هوا است. ابرها هنگامی شکل می‌گیرند که آب بخار می‌شود و از سطح زمین به بالا می‌رود سپس سرد و متراکم می‌شود و ابر تشکیل می‌شود. دلایل ایجاد این پدیده می‌تواند به دلیل وجود یک یا چند تا از این دلایل در شرایط آب و هوایی باشد:

1) گرم شدن هوای سطح زمین

2) سرد شدن هوا همان طور که منبسط می‌شود

3) فعالیت در سیستمی با فشار پایین

4) انبساط هوا و سرد شدن آن مثلا وقتی که هوایی که از سطح زمین بلند می‌شود در معرض فشار پایین قرار گیرد.

هوای سرد نسبت به هوای گرم نمی‌تواند رطوبت بالایی ایجاد کند. هوای گرم صعود کننده، سرد می‌شود و به نقطه‌ای می‌رسد که رطوبت نسبی آن حدود 100% است و این نقطه جایی است که هوای مرطوب شروع به متراکم شدن (چگال شدن) در جو می‌کند و در واقع این ذرات متراکم شده روی هم به عنوان ابر شناخته می‌شوند.

حال می‌خواهیم مطابق مراحل زیر با یک آزمایش ساده در یک بطری ابر بسازیم.

وسایل لازم :

• یک بطری پلاستیکی 2 لیتری کاملا تمیز که بهتر است بطری آب باشد تا ناخالصی ایجاد نکند.
• چوب کبریت یا عود خوشبو کننده هوا
• مقداری آب گرم

مرحله اول: ابتدا مقداری آب داغ درون بطری بریزید که ارتفاع آن حدود 5 سانتی متر داخل بطری 2 لیتری شود. دهان خود را با دقت بر لبه دهانه بطری قرار دهید و در آن فوت کنید تا مطمئن شوید بطری کاملا منبسط شده است. حال بطری را به شدت به مدت یک دقیقه تکان دهید. این عمل بخار آب را در هوای داخل بطری پخش می‌کند.

مرحله دوم: بعد از این که بطری را به مدت یک دقیقه تکان دادید، یک کبریت روشن کنید و بگذارید به مدت 2 ثانیه بسوزد. سپس آن را داخل بطری بیندازید. می‌توان از چوب‌های خوشبو کننده هوا (عود) نیز استفاده کنید. برای داشتن یک ابر ضخیم ضروری است که چوب کبریت به مدت کافی درون بطری نگه داشته شود.

مرحله سوم: بعد از این که چوب کبریت را درون بطری انداختید به سرعت در بطری را قرار دهید و بطری را به شدت به مدت 10 ثانیه فشار دهید و آزاد کنید. چون بطری محکم است به سختی فشرده می‌شود. اگر تغییری درون بطری مشاهده نکردید دوباره بطری را فشار دهید و رها کنید. این کار را آن قدر تکرار کنید تا ابر درون بطری تشکیل شود.

وقتی که ابر تشکیل شد به سرعت در آن را باز کنید. حال باید ابری را که از دهانه بطری بیرون می‌آید مشاهده کنید.

اگر مشاهده نکردید دوباره بطری را فشار دهید.

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه: سارا قیصری

تنظیم: نسرین صادقی