رد پایی از بهشت
انجیر از زمره نخستین میوه هایی است كه توسط ساكنان خاورمیانه مصرف می شد. در كاوش های باستان شناسی مربوط به دوره نوسنگی بقایایی از انجیر یافت شده است كه قدمت آن به 1000 سال پیش از میلاد مسیح باز می گردد. انجیر نخستین درختی است كه نامش در كتاب مقدس و در داستان آدم و حوا آورده شده است. عده ای از متخصصان كتاب مقدس معتقدند كه انجیر میوه ممنوعه ای بود كه خوردنش باعث خروج آدم و حوا از بهشت شد نه سیب.
طبق شواهد به نظر می رسد كه انسان های نخستین از برگ های درخت انجیر برای پوشاندن اندام های خود استفاده می كردند. در گذشته های دور میوه های انجیر را پس از خشك كردن از میان ریسمانی عبور می دادند و در مسافرت های طولانی از آن تغذیه می كردند.
انجیر خوراكی (Ficus carica) گیاهی است درختی از خانواده موراسه (توت)، طایفه آرتو كارپه و جنس فیكوس ، فاقد ریشه های هوایی، برگ ها پنجه ای، گوشواركدار، متقابل، بزرگ و دارای 5 تا 7 لوب، با سطوح زبر و پوشیده از كرك های كوتاه . گل ها تك جنسی و به شكل گرزن های مجتمع . هر گل دارای 3 پرچم، 2 برچه، با تخمدانی یك خانه ای.
اگر تخمك های نهنج انجیر توسط زنبور كوچكی به نام بلاستوفاگاپسنز تلقیح نشوند، نهنج پس از خشكیدن می افتد. گاهی نیز نهنج بدون لقاح تخمك ها نمو می كند كه در این صورت میوه انجیر به جای قرمز، صورتی رنگ می شود . پوست میوه ممكن است رنگ های مختلفی داشته باشد . در اقسام غیر رنگی ، پوست زرد یا متمایل به سبز است.
به غیر از انجیر خوراكی گونه های دیگری از انجیر در ایران وجود دارند كه از جمله آنها انجیر معابد است كه دارای برگ های مثلثی، نوك دراز و كشیده و ریشه های هوایی است. انجیر بور كه از درختان بزرگ كائوچویی در جزایر و بنادر جنوب مانند آبادان و بوشهر است برگهای دراز دارد و شاخ هایش دارای ریشه های هوایی بی شمارند به طوری كه با رسیدن به زمین در اطراف درختان بزرگ فضایی به وسعت چندین مترمربع را اشغال می كنند.
عمل گرده افشانی و لقاح در انجیر به وسیله حشره ای از جنس بلا ستوفاگا انجام می گیرد. در جریان گرده افشانی ابتدا حشره ماده به داخل نهنجی كه دارای گل های پنبه است وارد می شود و در داخل آن تخمگذاری می كند. سپس حشرات به وجود آمده از تخم ها در داخل نهنج جفت گیری می كنند و بعد بلافاصله نرها می میرند و حشرات ماده در حالیكه بارورند و دانه های گرده به آنها چسبیده است از نهنج مربوطه خارج می شوند و دانه های گرده را به داخل نهنج گل های دیگر منتقل می كنند.
بخش خوراكی انجیر ، نهنج آبداری است كه میوه های واقعی را به صورت فندقه های بی شماری در بر می گیرد . دانه انجیردارای جنین مستقیم یا خمیده شامل آلبومن یا فاقد آن است .
قدمت كاشت انجیر به هزاران سال پیش باز می گردد. بعدها حوضه كشت آن از افغانستان به جنوب آلمان و جزایر قناری كشیده شد. در ایران نیز جنس انجیر دارای سه گونه درختی خودرو است و گونه های زیادی از آن نیز به عنوان گیاه زینتی وارد ایران شده است.
انواع انجیر در فاصله سال های 1525 و 1548 به انگلستان راه یافت ، اما به درستی معلوم نیست كه انجیر خوراكی چه موقع وارد چین شد. گزارش های معتبری وجود دارند كه نشان می دهند انجیر از سال 1550 در باغ های چین كاشته می شد. انجیر در 1560 برای نخستین بار در قاره جدید و در مكزیك كاشته شد. با تاسیس هیات مبلغان سن دیه گو در 1769 انجیر راهی كالیفرنیا شد. بعدها واریته های خاصی از اروپا و غرب ایالات متحده وارد مكزیك شد و سپس انجیر از كالیفرنیا به ویرجینیا، كارولینا، جورجیا، فلوریدا، آلاباما، می سی سی پی، لوئیزیانا و تگزاس نیز گسترش یافت.
