تبیان، دستیار زندگی
گروه ها یا توده های سلولی با منشا،، ساختار و عملکرد یکسان تشکیل «بافت ها» Tissues را می دهند. پیکر یک گیاه از بافت های رویشی و بافت های زایشی ساخته شده است...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

بافت های گیاهی

بافت های مریستمی گیاهان

گروه ها یا توده های سلولی با منشا،، ساختار و عملکرد یکسان تشکیل «بافت ها» Tissues را می دهند. پیکر یک گیاه از بافت های رویشی و بافت های زایشی ساخته شده است.

در گیاهان عالی، پیکر گیاه گاهی در ساختار سلولی اش بسیار پیچیده است. سلول ها از نظر نوع، شکل و منشا در گیاهان عالی بسیار متفاوت هستند.

انواع بافت ها در چهار گروه اصلی طبقه بندی می شوند:

1- مریستم ها یا بافت های مریستمی Meristems or Meristematic tissues
2- بافت های پایا یا همیشگی  Permanent tissues
3- بافت های ترشخی Secretory tissues
4- سیستم بافت پوستی یا اپیدرمی Deral or Epidermal tissue system

مریستم ها یا بافت های مریستمی

بافت های مریستمی از سلول هایی نا بالغ ولی با قدرت تقسیم و تکثیر بالا تشکیل شده اند. در میان سلول های مریستمی معمولا فضای بین سلولی وجود ندارد، سلول ها کروی، بیضی شکل یا چند ضلعی با دیواره های نازک هستند.

هر سلول مریستمی دارای سیتوپلاسم فراوان با یک یا چند هسته در آن می باشد.

هم چنین واکوئل در این سلول ها یا کوچک است یا اصلا وجود ندارد. وجود مریستم ها وجه تمایز سلول های گیاهی و جانوری است.

رشد گیاهی حاصل از فعالیت مریستم ها در سراسر حیات موجود زنده امکان پذیر است، در حالی که در جانوران تکثیر سلول ها اساسا با رسیدن موجود زنده به اندازه ی بالغ و تثبیت تعداد اندام ها، متوقف می شود.

انواع مریستم ها

مریستم ها از نظر منشا سلول های بنیادی به دو گروه تقسیم می شوند:

1-مریستم های اولیه یا نخستین

در انتهای ساقه های اصلی، شاخه ها، ریشه های اصلی و ریشه های جانبی قرار دارند و از فعالیت تقسیمی این مریستم ها پیکر اولیه گیاه ساخته می شود.

2-مریستم های ثانویه یا پسین

بعدا در مرحله ی نمو اندامی در پیکر گیاه ظاهر می شوند. این مریستم ها همیشه در ریشه ها و ساقه ها و  در بافت های پایا (همیشگی) به طور جانبی تشکیل می شوند.

گاهی برخی از بافت های مریستمی اولیه قدرت تقسیم و تبدیل شدن به مریستم پسین را کسب می کنند.

مریستم های ثانویه یا پسین با فعالیت خود بافت های پسین را به وجود آورده و امکان رشد قطری اندام گیاه را فراهم می آورند.

لایه ی زاینده ی کامبیوم و لایه ی زاینده ی فلوژن مریستم های پسین در پیکر گیاه هستند.

مریستم ها از نظر موقعیت در پیکر گیاه، به سه گروه تقسیم می شوند:

بافت های مریستمی گیاهان

مریستم های انتهایی

این مریستم ها در واقع مرسیتم های اولیه ای هستند که در رئوس ساقه ها و ریشه ها قرار می گیرند. از فعالیت این گروه، رشد طولی اندام ها حاصل می شود.

مریستم های بینابینی

این مریستم ها اساسا بخش هایی از مریستم های انتهایی هستند که طی رشد، از رأس جدا شده و در میان بافت های دایمی قرار می گیرند. به عنوان مثال در قاعده ی برگ کاج، در قاعده ی میان گره گروه گندمیان و ...

مریستم های جانبی

این مریستم ها اصولا در یک سطح به طور مماسی و گاهی به طور شعاعی تقسیم می شوند و با تشکیل بافت های جدید رشد قطری اندام گیاهی را باعث می شوند. کامبیوم آوندی و کامبیوم چوب پنبه مثال هایی از نوع هستند.


مرکز یادگیری سایت تبیان

تنظیم: یگانه داودی