یک اهرم قوی و تضمینی برای ترک گناه

خداوند فرشتگان را از آن جهت بر انسان گماشته است تا انسان گمان نکند که خداوند از اعمال آنان بی‌خبر است و این یک نوع لطفی است از جانب خداوند بر انسان، زیرا وقتی انسان بداند که خداوند فرشتگانی را گماشته که از اعمال آنان مراقبت می‌کنند، از معاصی و گناه دوری می‌کنند .

دیگر این که خداوند می‌خواهد بر علیه انسان حجت داشته باشد، زیرا در صورتی که انسان گناه کرد و انکار ورزید، خداوند بتواند بر انسان حجت اقامه کند.

بنابر منطق قرآن کریم علاوه بر اینکه اعتقاد به وجود ملائکه لازم است و انکار آنها نشانه‌ی گمراهی است [1] این اعتقاد در زندگی انسان هم تأثیرات خوبی دارد که به بعضی از آنها اشاره می‌شود:‌

عاملی برای دوری از گناهان

خداوند می‌فرماید:‌« وَإِنَّ عَلَیْكُمْ لَحَافِظِینَ ، كِرَامًا كَاتِبِینَ ، یَعْلَمُونَ مَا تَفْعَلُونَ » [انفطار/12-10]

یکی از تأثیرات خوبی که اعتقاد به وجود ملائکه دارد این است که انسان در مراحل اولیه‌ی ایمان با اینکه به وجود خداوند ایمان دارد ، اگر در نظر داشته باشد که غیر از خداوند اشخاص دیگری هم او را می‌بینند؛‌ در مقابل انجام گناه شرم بیشتری دارد و از گناه‌ خودداری می‌کند .

شخصی زندیق و منکر خداوند بود؛ از امام صادق علیه السلام پرسید: علت وجود فرشتگان مأمور ثبت اعمال نیک و ناپسند چیست؟ در حالى که خداوند دانا به آشکار و نهان‏ هاست و از پنهان‏‌ترین‏ها هم آگاه است؟

حضرت فرمود: خداوند با این کار فرشتگان را به بندگى گرفته و آنان را گواه بر خلق خویش قرار داده است تا بندگان به خاطر همراه بودن فرشتگان با آنان نسبت به طاعت خدا مواظبت بیشترى نشان دهند و از نافرمانى او بیشتر خوددارى کنند.

اى‌بسا بنده ‏اى که قصد گناه مى ‏کند، اما به یاد آن دو فرشته موکل بر خود مى‏ افتد و در نتیجه از گناه خوددارى مى ‏ورزد و خویشتن را نگه مى ‏دارد؛ زیرا مى‌‏گوید: پروردگارم مرا مى‌بیند و فرشتگان مراقب من به این گناه من گواهى خواهند داد. [2]

«لَهُ مُعَقِّبَاتٌ مِّن بَینِ یَدَیْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ یحْفَظونَهُ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لا یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُوا مَا بِأَنفُسِهِمْ وَ إِذَا أَرَادَ اللَّهُ بِقَوْمٍ سوءاً فَلا مَرَدَّ لَهُ وَ مَا لَهُم مِّن دُونِهِ مِن وَالٍ»؛ «برای او فرشتگانی است كه پی در پی او را به فرمان خدا از پیش رو و از پشت ‏سرش پاسداری می‏ كنند. در حقیقت‏ خدا حال قومی را تغییر نمی ‏دهد تا آنان حال خود را تغییر دهند و تأثیر دیگری که اعتقاد به ملائکه می‌تواند داشته باشد این است که با این اعتقاد‌ بعضی از نگرانی‌ها و ترس‌ها برطرف می‌شود.»

یکی از یاران امام علی علیه السلام می‌گوید:‌ روزى در میدان جنگ؛ مردى را دیدم که تنها دو جامه بر تن داشت (بدون زره و کلاه‌خود) اسبم را به طرفش حرکت دادم، دیدم امیر المۆمنین علیه السّلام است. عرض کردم:

یا أمیر المۆمنین! در چنین جایى (با این لباس)؟ فرمود: «نَعَمْ یا سَعِیدَ بْنَ قَیسٍ إِنَّهُ لَیسَ مِنْ عَبْدٍ إِلَّا وَ لَهُ مِنَ اللَّهِ حَافِظٌ وَ وَاقِیةٌ مَعَهُ مَلَکانِ یحْفَظَانِهِ مِنْ أَنْ یسْقُطَ مِنْ رَأْسِ جَبَلٍ أَوْ یقَعَ فِی بِئْرٍ فَإِذَا نَزَلَ الْقَضَاءُ خَلَّیا بَینَهُ وَ بَینَ کلِّ شَی‏ء [3] آرى، اى سعید بن قیس! هیچ بنده‏‌اى نیست جز آنکه براى او از جانب خدا به عنوان نگهبان و نگهدار، دو فرشته است که او را نگه می‌دارند از اینکه از سر کوهى سرنگون نشود یا در چاهى بیفتد، و چون قضاء خدا فرود آید (اجلش برسد) او را نسبت به همه چیز وا می‌گذارند.»

نتیجه اینکه اعتقادات ، زمینه‌ی عمل هستند و هرچه اعتقاد بهتر و محکم‌تر باشد ،استحکام عمل بیشتر و عمل نیک‌تر است.

ولایت و یاری فرشتگان

ایمان و اعتقاد پاک داشتن و دل به خدا بستن، سپس بر سر عقیده ماندن و مقاومت کردن همیشه سخت و طاقت فرسا است ؛ اطاعت و بندگی صادقانه و مبارزه ای پیگیر با نفس و وسوسه های شیطان، صبر در اطاعت و ترک لذت گناه و باز هم پایداری ....

و به پاس این استقامت، فرشتگان برمۆمنان فرود آمده، ترس و نگرانی، غم و اندوه از آنان دور کرده؛ با زمزمه های محبت خود در گوش جان، قدم هایشان را در راه خدا استوار و محکم نگاه داشته و آنها را از لغزش محافظت می‌کنند.

اگر آنها اراده گناه کردند با هشدارهای مکرّر ممانعت کرده و اگر اراده خیر داشته باشند به حمایت برخاسته و به آنها کمک می کنند.

خداوند از زبان فرشتگان بلند مرتبه خود بر ما چنین می خواند:

«ما دوستان شما در دنیا و آخرت هستیم.»

این دوستان؛ کارگزاران و سفیران الهی هستند که پیوسته دست یاری و محبت در دستان تو دارند، آیا تاکنون به چنین دوستانی فکر کرده ای؟ آنها پیوسته در کنار تو هستند و می توانی با آنان سخنی بگویی! از سخنان و افکار و اندیشه های تو اطلاّع کامل دارند.

پی‌نوشت ها:

[1]. بنابر آیه 286 سوره مبارکه‌ی بقره و آیه 136 سوره مبارکه‌ی نساء

[2]. بحار الانوار ج5 ص323

[3]. اصول کافی، ج‏2، ص59

فرآوری: محمدی

بخش قرآن تبیان

منابع:

سایت رهروان ولایت

سایت معارف قرآن

شایت اندیشه قم