نحوه انتقال خون و چگونگی امکان یا عدم امکان آن

خون همه ی افراد شبیه به هم نیست. زیرا تركیباتی كه در خون آن ها وجود دارد با یكدیگر متفاوت است.

گروه های خونی افراد مختلف را به چهار دسته ی O، AB، B، A  دسته بندی می كنند.

در سطح خارجی گلبول های قرمز خون دو نوع آنتی ژن از جنس پروتئین به نام ها A و B  وجود دارد.

خون بعضی افراد دارای آنتی ژن A است که گروه خونی این افراد A می باشد.

خون بعضی افراد دارای آنتی ژن B است که گروه خونی این افراد Bمی باشد.

خون بعضی افراد دارای هر دو آنتی ژن A و B است که گروه خونی این افراد AB می باشد.

خون بعضی افراد فاقد هر نوع آنتی ژن است که گروه خونی این افراد از نوع O می باشد.

اگر خون دو نفر را كه از دو نوع ناسازگار است را با هم مخلوط كنند، مخلوط خون ها منعقد می شود. اگر هنگام انتقال خون از یک شخص به شخص دیگر چنین اتفاقی بیفتد، شخص گیرنده ممكن است جان خود را از دست بدهد. به همین سبب پزشكان باید قبل از تزریق خون شخص دیگری به بیمار، از سازگار بودن خون دهنده و خون گیرنده مطمئن شوند.

گروه A : به گروه های A و AB خون می دهد و از گروه های A و O خون می گیرد.

گروه B : به گروه های B و AB خون می دهد و از گروه های B و O خون می گیرد.

گروه AB : به گروه AB خون می دهد و از گروه های A ، B ، AB و O خون می گیرد.

گروه O : به گروه های A ، B ، AB و O خون می دهد و از گروه O خون می گیرد.

برای اطلاع بیشتر و دقیق تر از امکان یا عدم امکان انتقال خون بین گروه های خونی به مطلب زیر توجه کنید.

در پلاسمای خون افراد ماده ای به نام آنتی کور وجود دارد. به این ترتیب که:

گروه خونی A (دارای آنتی ژن A ) دارای آنتی کور b می باشد.

گروه خونی B (دارای آنتی ژن B) دارای آنتی کور a می باشد.

گروه خونی AB (دارای آنتی ژن های A و B ) بدون آنتی کور می باشد.

گروه خونی O (بدون آنتی ژن) دارای آنتی کورهای a و b می باشد.

در انتقال خون گلبول های قرمز شخص دهنده ( بدون پلاسمای خون) به خون شخص گیرنده گلبول های قرمز و پلاسما تزریق می کنند.

انتقال خون با وجود دو شرط امکان پذیر است:

1. اگر در گلبول های قرمز شخص دهنده خون، آنتی ژن های مشابه با آنتی ژن های  گلبول قرمز شخص گیرنده وجود داشته باشد و  یا هیچ کدام از آنتی ژن های موجود در گلبول قرمز شخص گیرنده، در گلبول های قرمز شخص دهنده نباشد.(گلبول شخص دهنده فاقد آنتی ژن باشد.)

2. در پلاسمای خون شخص گیرنده آنتی کوری نباشد که هم نام با آنتی ژن موجود در گلبول قرمز شخص دهنده باشد.

شما می توانید در تصاویر نشان داده شده، مشاهده کنید که هر یک از گروه های خونی به چه گروه هایی خون می دهند و از چه گروه هایی می توانند خون بگیرند.

مثبت و منفی بودن گروه های خونی

پروتئینی به نام Rh اگر در خون شخص وجود داشته باشد آن را مثبت و اگر گروه خونی فاقد آن باشد، آن گروه خونی منفی می باشد.

گروه های خونی مثبت نمی تواند به گروه های خونی منفی خون بدهند ولی می توانند از آن ها خون بگیرند.(با رعایت اصول نحوه خون دادن گروه های خونی به یکدیگر ) به طور مثال گروه خونی ⁺A نمی تواند به گروه خونی^- A بدهد ولی می تواند از آن خون بگیرد.

جدول امکان انتقال خون میان گروه های خونی

لازم به ذکر است که همچنین گروه های مثبت می توانند از گروه های مثبت مجاز و گروه های منفی از گروه های منفی مجاز خون دریافت نمایند.

مرکز یادگیری تبیان - تهیه و تنظیم: فاطمه گودرزی