10 نکته برای بهتر خوابیدن کودکان بیش‌فعال
بسیاری از کودکان مبتلا به اختلال کم‌توجهی و بیش‌فعالی یا ADHD (Attention deficit-hyperactivity disorder) دارای مشکلات خواب هستند.
این کودکان به سختی خواب می روند، به خصوص اگر دچار خر خر و آپنه خواب نیز باشند.
مطالعات تخمین زده اند که نصف تا سه‌چهارم کودکان مبتلا به ADHD دارای مشکلات خواب هستند.
این مشکلات شامل موارد زیر می باشد:
1- خرخر کردن و آپنه خواب
در کودکان مبتلا به ADHD میزان خرخر کردن در خواب، سه برابر افراد دچار ناراحتی های روحی است.
خرخر کردن نشانه ای از آپنه خواب نیز می باشد. آپنه خواب مشکلی است که در آن، تنفس شخص در خواب، قطع و وصل می شود. آپنه خواب مانع از خواب راحت می شود و معمولا خود فرد متوجه آن نمی گردد.
2- سندرم پای بی قرار
از چهار کودک مبتلا به ADHD، یک کودک سندروم پای بیقرار را دارد و برای کاهش آن، پاهای خود را به سرعت در خواب تکان می دهد.
3- سندرم حرکت دوره ای عضو بدن
این سندرم همانند سندرم پای بی قرار است، اما در این سندرم دست ها نیز همراه با پاها تکان می خورند.
4- سخت به خواب رفتن
یک بررسی نشان داد که 71 تا 84 درصد بچه های مبتلا به ADHD به سختی می خوابند.
5- سخت خواب ماندن
همان بررسی نشان داد 27 تا 49 درصد بچه های مبتلا به ADHD در خواب می چرخند و جابجا می شوند و 25 تا 36 درصد آنها، به طور مکرر از خواب بیدار می شوند.
10 راه بهتر خوابیدن
1- مقدمات زمان خواب را ایجاد کنید.
رعایت مقدمات خوابیدن می تواند یک علامت قوی به مغز برساند، مبنی بر اینکه زمان خواب فرا رسیده است، مثل مسواک زدن دندان ها، خاموش کردن لامپ های اضافی، پوشیدن لباس خواب و ... .
اگر شما این کارها را هر شب قبل از خوابیدن انجام دهید، کودک شما نیز آنها را می بیند و این عادات را رعایت می کند.
2- قبل از خواب، آرام باشید.
سعی کنید کودک قبل از خواب، فعالیت بدنی زیادی انجام ندهد و آرام باشد، مثلا شما می توانید 30 دقیقه در کنار رختخواب او باشید و کتاب برایش بخوانید.
به طور کلی فعالیتی را انجام دهید که کودک احساس آرامش کند.
نوشاندن یک لیوان شیر گرم هم ممکن است احساس آرامش به کودک دهد.
3- وسایل برقی را خاموش کنید.
تلویزیون و بازی های ویدیویی یا کامپیوتری، انرژی کودکان را بالا می برند. پس قبل از رفتن به رختخواب، تلویزیون و کامپیوتر را خاموش کنید.
4- یک محیط مطلوب برای خوابیدن فراهم کنید.
اتاق خواب کودک باید تاریک (نه خیلی)، ساکت، با دمای مطلوب (نه گرم و نه سرد) و دور از هر گونه وسایلی باشد که خواب کودک را به هم می زنند.
اسباب بازی های کودک را دور از او قرار دهید و لامپ کم نوری را در اتاق خوابش روشن بگذارید.
5- اتاق خواب و رختخواب فقط برای خوابیدن باشد.
هر گونه اسباب بازی، بازی و دیگر وسایلی که موجب به هم زدن خواب کودک می شود (مثل تلویزیون و کامیپوتر) را از اتاق خواب او دور کنید.
به کودک خود اجازه بازی کردن در رختخواب و یا بردن اسباب بازی به رختخواب را ندهید، زیرا اینها مانع خوابیدن راحت او می شوند.
6- یک وسیله آرامش‌دهنده تهیه کنید.
داشتن یک روانداز مخصوص و یا یک اسباب بازی مخصوص (نه همه اسباب بازی ها) که کودک به آن عادت دارد، باعث آرامش او در خواب می شود.
این وسیله خاص باعث می شود که حضور شما در اتاق خواب کودک کمتر شود و اگر کودک نصفه های شب از خواب بیدار شود، با دیدن آن، دوباره به راحتی بخوابد.
7- برنامه منظمی برای خوابیدن و بیدار شدن داشته باشید.
نگذارید کودک در طی روز خیلی بخوابد تا شب به راحتی خواب برود. سعی کنید کودک در طی روز فعالیت کند و خسته شود تا شب ها راحت تر بخوابد. البته نباید در این کار هم زیاده روی کرد، یعنی نباید کودک را خیلی خسته کرد، چون ممکن است خستگی زیاد مانع از خوابیدن او شود.
از طرفی هم اگر کودک در طی روز احساس خواب آلودگی کرد، نباید مانع از خواب او شد، چون ممکن است در اثر نخوابیدن بدخلقی کند و حتی بیمار شود. بلکه باید اجازه بدهید برای مدتی بخوابد (نه مدت طولانی) تا احساس سرحالی کند. خواب طولانی در طی روز و به خصوص هنگام غروب آفتاب و بعد از آن، مانع از خوابیدن کودک در شب می شود.
ساعت مشخصی برای خواب و بیداری کودک در نظر بگیرید.
8- کافئین و قند به کودک ندهید.
کافئین و قند محرک هستند و باعث می شوند کودک دیرتر به خواب برود. لذا از عصر به بعد، خوراکی های شیرین و قهوه و چای را به کودک ندهید یا خیلی کم بدهید.
9- بیماری ها را درمان کنید.
اگر کودک شما دچار آلرژی، آسم و ... است، این بیماری ها باعث خرخر کردن، آپنه خواب و دیگر مشکلات خوابیدن می شوند. لذا توصیه می شود با پزشک کودک خود در این باره صحبت کنید.
10- از خوابیدن موفقیت‌آمیز کودک خود، تعریف کنید.
اگر کودک یک بار در طول شب بیدار شد و یا اگر اصلا بیدار نشد، از خواب کودک خود تعریف کنید تا او را تشویق نمایید.
این کار به کیفیت بهتر خواب در شب کمک می کند.
مریم سجادپور
بخش سلامت تبیان
مطالب مرتبط:
