تبیان، دستیار زندگی
فضایل فقهی، پرهیزکاری، هوشیاری، شجاعت و قدرت تصمیم گیری فوق العاده؛ و از سویی عبور از جزر و مدّهای سیاسی و ایستادگی در موضع ولایت و آشنایی با تمام رنج ها و مشکلات مردم و آنچه از انحراف بعد از پیامبر صلی الله علیه وآله بر اسلام و مسلمانان رفته است، مسلم را
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

نخستین چاووش‌خوان کاروان عشق

حضرت مسلم

تاریخ شورخیز شیعه هر از چندگاه یک بار چهره ای را به جوامع انسانی عرضه می دارد، که زمان، این عیارسنج شگفت، در مقام قضاوت در برابرش سر تعظیم فرود آورده و زندگی او را درس زندگی آیندگان می سازد که بی شک یکی از همین ستارگان آسمان ایثار و شهادت « مسلم ابن عقیل» اولین چاووش خوان کاروان کربلا است، که به واسطه تجمع عالیترین فضیلت های انسانی در وجودش هدف از خلقت را چون تابلویی درخشان برای راه یابی آیندگان به نمایش گذاشته است.

جوانمردی از تبار نور

روزی امیرالمومنین امام علی علیه السلام از رسول خدا صلی الله علیه وآله سوال کرد: یا رسول الله! عقیل را دوست می داری؟ پیامبر صلی الله علیه وآله فرمود: آری، عقیل را از دو جهت دوست می دارم اول به خاطر وجود خودش دوست می دارم، دوم به جهت آنکه ابوطالب او را دوست می داشت و فرزند همین عقیل در راه دوستی فرزند تو فدا می شود و چشمان مومنین برای او گریان خواهد شد و ملائکه برای او درود می فرستند. آنگاه پیامبر صلی الله علیه وآله آنچنان گریه کرد که اشک هایش بر سینه اش جاری شد. سپس فرمود: در مورد مصائبی که بر خاندانم وارد می گردد به درگاه خداوند شکایت می برم. »(1)

برگ های کتاب کهن تاریخ ورق خورد و در صفحه ای مبهم، تولد کودکی از تبار آل ابوطالب را نشان داد؛ خانه، خانه «عقیل» بود سرزمین حجاز گهواره ی نوزاد خجسته دیگری از نوادگان فاطمه بنت اسد گردید. نوزاد "مسلم" نامیده شد، نامی زیبنده برای یک مسلمان؛ فرزندان شجاع زاییده ی مادرانی پاکدامن و شجاع هستند، مسلم فرزند بانویی سترگ و پاکدامن از سرزمین «نبط» بنام «علیه» بود. خاندانی که شخصیت مسلم در آن شکل گرفت خاندان علم و فضیلت و شرف بوده؛ وی از آغاز کودکی در کنار امام حسن و امام حسین علیهماالسلام بزرگ شده، از کمالات اخلاقی و انسانی و شجاعت و ایثار آن اسوه های کمال حداکثر بهره را برد. این نوجوان رشید و پاک با ازدواج دختر عمویش «رقیه» به افتخار دامادی مولا علی علیه السلام درآمده، در کنار امیرمومنان با شجاعت تمام از حریم ولایت دفاع کرد.

فضایل فقهی، پرهیزکاری، هوشیاری، شجاعت و قدرت تصمیم گیری فوق العاده؛ و از سویی عبور از جزر و مدّهای سیاسی و ایستادگی در موضع ولایت و آشنایی با تمام رنج ها و مشکلات مردم و آنچه از انحراف بعد از پیامبر صلی الله علیه وآله بر اسلام و مسلمانان رفته است، مسلم را در مرحله ای قرار می دهد که در میان بنی هاشم که همراه امام هستند به عنوان مشاور و سفیر امام برگزیده می شود

پا در رکاب ولایت

به نقل برخی از تواریخ، مسلم در دوران خلافت امام علی علیه السلام عهده دار برخی از مناصب نظامی در سپاه آن حضرت بود، در جنگ صفین در کنار امام حسن و امام حسین علیهماالسلام ماموریتی در جناح راست سپاه اسلام بر دوش داشت. پس از شهادت امیر مومنان علی علیه السلام سربازی فرمانبردار در خدمت امام حسن علیه السلام بود و در دوران ده ساله امامت آن حضرت در جهت اهداف متعالی اسلام ایفای نقش می کرد. پس از شهادت امام مجتبی علیه السلام این فرمانبرداری را در خدمت حضرت امام حسین علیه السلام ادامه داده تا اینکه نهضت خونبار سالار شهیدان پیش آمد و مسلم به عنوان پیشگام نهضت عاشورا اوج فضایل و ایمان و شجاعت خود را با از جان گذشتگی و شهادت مظلومانه،  مبارزه شجاعانه و منش جوانمردانه اش به نمایش گذاشت.

  • حضرت مسلمپایش امضا زدند خیلی زود ...
  • آغاز نهضت سرخ

    پس از مرگ معاویه در سال شصت هجری و روی کار آمدن یزید، با تطمیع و تهدید برای یزید از مردم بیعت گرفته، اوضاع را به نفع یزید سامان دادند. می خواستند امام حسین علیه السلام را نیز به بیعت با یزید وادار کنند اما ایشان نپذیرفت. سیدالشهدا علیه السلام بطور مخفیانه، همراه با جمعی از خانواده و خویشاوندانش به مکه رفت و با استفاده از فرصت ایام حج در مدتی که آنجا بود به بیان اهداف خود و افشای ستم و انحرافات بنی امیه و یزید پرداخت.

    مردم کوفه که خاطره حکومت سراپا عدالت چهارساله امام علی علیه السلام در آن شهر را به یاد داشتند، هنگامی که شنیدند امام حسین علیه السلام از بیعت با یزید سر باز زده و به مکه هجرت کرده است، نامه ها و طومارهای متعددی به ان حضرت نوشتند و از امام دعوت کردند به کوفه آمده و رهبری آنان را به عهده بگیرد.

    حضرت مسلم

    امام حسین علیه السلام در مقابل اصرار و دعوت های مکرر مردم کوفه، برای ارزیابی دقیق اوضاع کوفه و میزان علاقه و استقبال مردم و تهیه مقدمات و شناسایی و سازماندهی و تشکیل نیروهای انقلابی، لازم دانست نماینده و سفیری را از جانب خود به کوفه بفرستد تا گزارشی دقیق از وضعیت سیاسی و اعتقادی شهر و مردم را به امام بدهد.

    خط شکن سپاه حق

    در هر حرکت و قیامی کسانی باید مبارزه را از نقطه ای آغاز کنند، این حرکت آغازین، شهامت، جرات، ایمان، رشادت و جانبازی می خواهد. معمولاً افراد نادر و از جان گذشته ای این ماموریت ها را به عهده می گیرند که دارای ویژگی های خاصی هستند؛ که به خاطر همین، شناختی که امام حسین علیه السلام از حضرت مسلم داشت، برای شکستن خط مقدم و آغاز مبارزه خود ایشان را انتخاب کرد، که بی شک پیشتازی و پیشگامی او در نهضت حسینی هرگز از صحیفه عزت بخش عاشورا محو نخواهد شد.

    بر همین اساس عالم عامل و عارف ربانی، آیت الله شیخ محمدحسین اصفهانی در اشعار خودش در شأن حضرت مسلم به این نکته در اشعارش اشاره کرده و می گوید:

    أول فادٍ فــــاز بالــــشـــــــهادة              وحاز أقصى رُتــــب السعادة

    أول رافــــــع لـــــرایة الـــهُدى             خصّ بفضل السبق بین الشهدا

    كفــــاه فـــخراً منـصب السفارة            وهو دلیــــــل القدس والطهارة

    خاندانی که شخصیت مسلم در آن شکل گرفت خاندان علم و فضیلت و شرف بوده؛ وی از آغاز کودکی در کنار امام حسن و امام حسین علیهماالسلام بزرگ شده، از کمالات اخلاقی و انسانی و شجاعت و ایثار آن اسوه های کمال حداکثر بهره را برد. این نوجوان رشید و پاک با ازدواج دختر عمویش «رقیه» به افتخار دامادی مولا علی علیه السلام درآمده، در کنار امیرمومنان با شجاعت تمام از حریم ولایت دفاع کرد

    «مسلم نخستین جستجوگری بود که در نهضت امام حسین علیه السلام به فوز شهادت نایل شده و درجه نهایی سعادت را برای خود کسب کرد. او نخستین شخصی بود که در نهضت امام، پرچم هدایت را برافراشت و در میان شهیدان به امتیاز پیشتازی اختصاص یافت. همین افتخار او را بس که دارای مقام نمایندگی از امام حسین علیه السلام شده که همین موضوع بیانگر نهایت پاک سرشتی و پاک زیستی اوست.»(2)

    بالاترین افتخار

    پی بردن به شخصیت حضرت مسلم از زاویه ی فکری امام حسین علیه السلام یک نوع راز و رمز بود و کشف آن برای هر کسی ممکن نمی باشد. مسلم در نگاه امام جایگاه بلندی دارد؛ فضایل فقهی، پرهیزکاری، هوشیاری، شجاعت و قدرت تصمیم گیری فوق العاده؛ و از سویی عبور از جزر و مدّهای سیاسی و ایستادگی در موضع ولایت و آشنایی با تمام رنج ها و مشکلات مردم و آنچه از انحراف بعد از پیامبر صلی الله علیه وآله بر اسلام و مسلمانان رفته است، مسلم را در مرحله ای قرار می دهد که در میان بنی هاشم که همراه امام هستند به عنوان مشاور و سفیر امام برگزیده می شود.

    امام نامه ای را در جواب مردم کوفه نوشته و به دست مسلم می دهد و به او می فرماید:

    « و اَنَا اَرجُو اَن اَکُونَ اَنَا وَ اَنتَ فِی دَرَجَهِ الشُّهَداءِ فَامضِ بِبَرَکَهِ اللهِ وَ عَونه»(3)؛

    من امیدوارم که خودم و تو در درجه شهیدان قرار گیریم، به برکت و لطف و یاری خدا حرکت کن تا وارد کوفه شوی.

    برای مسلم بالاتر از قبول نمایندگی این است که امام انتهای حرکت و ماموریت او را ترسیم می کند و چه افتخاری برای او بالاتر از آنکه امام برای خودش و او آرزوی شهادت می کند. در اصل امام برنامه شهادت او را در این ماموریت شهادت طلبانه امضاء می کند.

    پی نوشت:

    1) بحارالانوار، ج 44، صص 287و 288.

    2) مسلم ابن عقیل پیشتاز شهیدان کربلا، محمد محمدی اشتهاردی، ص 13 و14.

    3) مقتل الخوارزمی، ص 195.

    مبتکر سرابی                  

    بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان


    مطالب مرتبط:

    شیری تنها در میان روبهان

    سرداری جاوید در خاطر دوست

    اشعار حضرت مسلم بن عقیل علیه السلام

    مشاوره
    مشاوره
    در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.