تبیان، دستیار زندگی
قناعت نفس آدمى را از خطا و لغزش نگاه مىدارد...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

چند توصیه حضرت رضا درباره کار و کوشش


هر كس صبح و شام كند، در حالى كه تندرست و داراى امنیت و آرامش خاطر باشد و قوت روزانه خود را داشته باشد، گویا كه همه دنیا براى او فراهم است.


کار و کوشش و یاری خدا

قال الرضا (علیه السلام) ان رجلا اتى النبى لیساله فسمعه وهو یقول: من سالنا اعطیناه ومن استغنى اغناه الله، فانصرف ولم یساءله، ثم عاد الیه فسمع مثل مقالته فلم یساءله، حتى فعل ذلك ثلاثا، فلما كان فى الیوم الثالث مضى واستعار فاءسا وصعد الجبل فاحتطب وحمله الى السوق فباعه بنصف صاع من شعیر فاكله هو وعیاله ثم ادام على ذلك حتى جمع ما اشترى به فاءسا ثم اشترى بكرین وغلاما وایسر، فصار الى النبى (صلى الله علیه و آله و سلم) فاخبره، فقال النبى (صلى الله علیه و آله و سلم): الیس قد قلنا من سال اعطیناه ومن استغنى اغناه الله. (1)

امام رضا (علیه السلام) فرمود:

توصیه حضرت رضا درباره کار و کوشش

مردى از شدت فقر و تنگدستى نزد پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم) آمد كه از آن حضرت تقاضاى كمك نماید. شنید كه رسول اكرم (صلى الله علیه و آله و سلم) مى‌فرماید: هر كس از ما سۆال كند، به او عطا مى‌كنیم و هر كس از سۆال كردن بى نیاز شود، خداوند او را غنى و مالدار كند. برگشت و سۆال نكرد.

براى بار دوم نزد پیامبر آمد. همان سخن (قبلى) پیامبر را شنید و نیاز خود را مطرح نساخت.

براى روز سوم نیز همین ماجرا تكرار شد تا اینكه مرد، به فكر افتاد كه به وسیله كار و كوشش خود را از دیگران بى نیاز كند، لذا تبرى عاریه گرفت و به كوه رفت و هیزم فراهم كرد و به بازار برد و فروخت، به نیم صاع جو، خود و عیالش آن را خوردند، وى كار خود را همچنان ادامه داد (تا زندگیش به سامان رسید و آنچنان بالا گرفت) كه توانست تبر، دو شتر باركش و غلامى‌بخرد و ثروتمند شود.

وى آنگاه نزد رسول اكرم (صلى الله علیه و آله و سلم) آمد و حضرت را از ماجراى ثروتمند گشتن خویش، باخبر ساخت.

پیامبر اكرم (صلى الله علیه و آله و سلم) فرمود:

((آیا ما نگفته بودیم كه هر كس از ما سۆال كند، به او عطا مى‌كنیم و هركس (با كار و كوشش) خود را از سۆال كردن بى نیاز نماید، خداوند او را بى نیاز خواهد ساخت)).

اهمیت شیوه انجام کار

قال على بن موسى الرضا (علیه السلام):

من طلب الامر من وجهه لم یزل، فان زل لم تخذله الحیلة. (2)

امام رضا (علیه السلام) فرمود:

هر كس كارى را از راه آن طلب كند، پایش نمى‌لغزد، اگر بلغزد چاره آن او را خوار نگرداند.

اول فکر بعد عمل قال على بن موسى الرضا (علیه السلام): قال على (علیه السلام):

التدبیر قبل العمل یومنك من الندم. (3)

امام رضا (علیه السلام) فرمود: حضرت على (علیه السلام) فرمود:

 ((قبل از اینكه كارى را شروع كنى، در اطراف آن نیك تامل كن تا شما را از پشیمانى نگهدارى كند)).

قناعت قال على بن موسى الرضا (علیه السلام): القناعة تجتمع الى صیانة النفس وعز القدر وطرح موونة الاستكثار والتعبد لاهل الدنیا. (4)

امام رضا (علیه السلام) فرمود: قناعت نفس آدمى را از خطا و لغزش نگاه مى‌دارد و موجب مى‌شود كه انسان در جمع ثروت نپردازد و خود را در نزد اهل دنیا خاضع و حقیر نكند، (قناعت باعث خویشتندارى و ارجمندى، و آسوده شدن از زحمت فزون خواهى، و بندگى در برابر دنیاپرستان است).

آرامش درونی قال الرضا (علیه السلام): من اصبح وامسى معافى، فى بدنه، آمنا فى سربه عنده قوت یومه، فكانما حیزت له الدنیا. (5)

امام رضا (علیه السلام) فرمود: ((هر كس صبح و شام كند، در حالى كه تندرست و داراى امنیت و آرامش خاطر باشد و قوت روزانه خود را داشته باشد، گویا كه همه دنیا براى او فراهم است)).


1- بحارالانوار (1)، جلد 75، ص 108

2- بحارالانوار، جلد 78، ص 356

3- مسند الامام الرضا، جلد 1، ص 293

4- مسند الامام الرضا، جلد 1، ص 272

5- جامع السعادات، جلد 2، ص 48

بخش حریم رضوی