توصیه‌های امام رضا (ع) برای اصلاح اعمال و رفتار مومنین

كسى كه شكر نعمت مخلوق را ادا نكند، شكر خداوند خالق را ادا ننموده و بجا نیاورده است.

آراستگی ظاهری

ان الله یبغض من الرجال القاذورة. (1)

خداوند مردان كثیف و ژولیده را دشمن دارد.

آگاهانه سخن گفتن

سا تفقها، ولا تساءل تعننا. (2)

به قصد فهمیدن بپرس، نه به قصد زحمت دادن.

قال على بن موسى الرضا (علیه السلام): حدیث الناس بما یعرفون، واتركهم مما لا یعرفون. (3)

امام رضا (علیه السلام) فرموده است: با مردم به اندازه معرفت و شاخت آنها سخن بگو و آنچه را كه نمی‌توانند دانست، رها كن.

من لقى فقیرا مسلما فسلم علیه خلاف سلامه على الغنى لقى الله یوم القیامة وهو علیه غضبان. (4)

هر كس مسلمان تهیدستی را دیدار كند و برخلاف سلامی‌كه بر ثروتمند كرده بر او سلام كند، خدا را روز قیامت در حالى كه بر او خشمگین است، دیدار می‌كند.

پذیرفتن احترام

قال الرضا (علیه السلام) كان امیرالمۆمنین (علیه السلام) یقول: لا یاءتى الكرامة الا حمار، فسئل عنه (علیه السلام): ما معنى ذلك؟

قال: التوسعة فى المجلس والطیب یعرض علیه (من اباهما كان كما قال). (5)

امام رضا (علیه السلام) فرمود: حضرت على (علیه السلام) فرموده است:

كرامت (پذیرفتن احترام) را رد نمی‌كند مگر الاغ.

از آن حضرت سۆال شد: منظورتان چیست؟ (معناى این حدیث چیست؟) حضرت فرمود: آن كرامت (احترام) شامل جا دادن در مجلس و دادن عطر (بوى خوش) می‌شود (و هر كس این دو را نپذیرد، چنان است كه گفته شد یعنى درازگوش است).

من لم یشكر المنعم من المخلوقین لم یشكر الله عزوجل. (6)

كسى كه شكر نعمت مخلوق را ادا نكند، شكر خداوند خالق را ادا ننموده و بجا نیاورده است.

پرهیز از رفتار جلف و سبک

لا تمكن الناس من قیادك فتذل رقبتك. (7)

با رفتارهاى جلف و كودكانه (یا با تن دادن به هر نوع بردگى و پستى) افسار خود را به دست مردم مده و آنها را بر خود مسلط مكن كه ذلیل و خوار خواهى شد.

همنشینی با نیکان

عن الرضا (علیه السلام): لا تجالس شارب الخمر ولا تسلم علیه. (8)

امام رضا (علیه السلام) فرمود: همنشین شراب خور مباش و به او سلام مكن.

عمل بی‌ریا

عن محمدبن عرفة قال: قالى لى الرضا (علیه السلام):... اعملوا لغیر ریاء وسمعة فانه من عمل لغیر الله وكله الله الى ما عمل، ویحك! ما عمل احد عملا الا رداه الله، ان خیرا فخیر، وان شرا فشر. (9)

بدون ریا (نمایاندن كار نیك خود به مردم) و بدون سمعه (شنوانیدن عمل خیر خود به مردم) عمل كنید زیرا هر كه براى غیر خدا كار كند، خداوند او را به كارش وا می‌گذارد، هیچ كس عملى نكند مگر اینكه خدا به سبب آن عمل اراده (پاداش بارى) او می‌كند، اگر عملش خوب باشد، پاداش خوب و اگر بد باشد، پاداش بد است.

1- بحار الانوار، جلد 79، ص 303.

2- خصال، باب الخمسة.

3- رجال كشى، ص 487

4- مسند الامام الرضا، جلد 1، ص 299

5- بحار الانوار، جلد 75، ص 140 - معانى الاخبار، ص 52.

6- بحار الانوار، جلد 71، ص 44 - میزان الحكمه، جلد 5، ص 153

7- اصول كافى، كتاب الایمان والكفر باب الصمت وحفظ اللسان، حدیث 4

8- مستدرك الوسائل، جلد 2، ص 67.

9- اصول كافى، جلد 2، ص 297 - 294.

بخش حریم رضوی