تاثیر انقلاب اسلامی ایران برحزب الله

پیروزی انقلاب اسلامی در ایران به رهبری امام خمینی به گسترش موج بیداری اسلامی و تقویت نهضتهای رهایی بخش در سراسر جهان اسلام كمك كرد و به جرات می توان گفت یكی از دلایل اولیه تفكر و ایدئولوژی تاسیس حزب الله؛  ناشی از ایدئولوژی جهانشمول حضرت امام (ره) بوده است كه در میان شیعیان لبنان به بار نشست . پس از تجاوز نظامی  اسرائیل  به لبنان در خرداد ماه 1361 و بطلان تمامی طرح های مسالمت جویانه در برخورد با اسرائیل و با همكاری امریكا،‌اصل تایید شده توسط انقلاب اسلامی ایران- یعنی مقاومت و ایستادگی در برابر ظالم- در لبنان مقبولیت عام یافت، و در نتیجه زمینه برای ادغام مجموعه های كوچك اسلام گرای شیعه و تاسیس یك تشكیلات واحد به نام حزب الله  لبنان فراهم آمد. این تشكیلات اسلام گرای جدید، بیشترین آمادگی را برای پذیرش آموزه ها و ارزش‌های انقلاب اسلامی از خود نشان داد.

حزب الله عامل همان ایدئولوژیی بود كه انقلاب اسلامی ایران پیام آور آن به شمار می رفت. یعنی اتكا به توان خود برای سركوب دشمن؛ به همین علت ایران، حزب الله را « نوك پیكان مبارزه علیه اسرائیل» به حساب آورد و حمایت معنوی از آن را در سر لوحه سیاست های خود بر اساس اصل حمایت از مظلوم قرار داد. تاثیرپذیری ظاهری و باطنی حزب الله از ایران، باعث شد تا در محافل داخلی لبنان و نیزدر منطقه و جهان این حزب را یك (حزب ایرانی ) بدانند و همواره این تهاجم به حزب الله لبنان وارد آید كه « ساخته دست ایرانیان و آلت دست آنان» است. نبیه بری، رئس جنبش امل و رقیب دیرینه حزب الله به طور رسمی در سخنرانی خود، كه به مناسبت دوازدهمین سال مفقود شدن امام موسی صدر  ارائه شده بود، ماهیت حزب الله را زیر سئوال برد و گروه هایی همچون حزب الله و تجمع علمای لبنان را (لبنانی) ندانست و به صراحت بیان كرد كه : « همه این گروهها و تجمع ها ایرانی هستند.» اما پژوهشگران و تحلیل گران آگاه، ضمن قبول تاثیرپذیری حزب الله از ایران، اتهام فوق را رد می كنند.

به عنوان مثال دیچارد نورتون ، در این خصوص كه زمینه بسیج سیاسی شیعیان لبنان، حتی قبل از ورود ایران نیز مهیا شده بود چنین می گوید:

« این گمان كه حضور شیعیان  لبنان  در صحنه سیاسی لبنان، تنها به واسطه یك ابتكار عمل ایرانی در سال 1982 محقق شده بود، گمان نادرستی است.»

استفان پلیتیر، نیز چنین می گوید: « بدون شك، پیروی حزب الله از ایران ، بدین معنا نیست كه این حزب به طور مطلق به دستورات ایران عمل می كند.»

تاثیرپذیری حزب الله از آموزه های انقلاب اسلامی، در واقع از جمله عوامل موثر در گرایش این حزب به استفاده از الگوهای مقاومت و كاربرد روش های قهرآمیز بر ضد اسرائیل است.

ولایت فقیه و رهبری امام خمینی

اصلی ترین ویژگی حزب الله در مقایسه با گروه های اسلام گرا در جهان عرب ، پذیرش كامل نظریه ولایت فقیه و رهبری امام خمینی (ره) است. این ویژگی به كلیه اركان تشكیلاتی و همچنین دیدگاه های حزب الله سیطره داشته است و در واقع، یكی از علل اصلی ادغام مجموعه های كوچك اسلام گرا در لبنان در سال 1982 و تشكیل حزب الله است. سید حسن نصر الله نیز در خصوص پیروی حزب الله از رهبری امام خمینی (ره) می‌گوید:

« از نظر ما امام خمینی، مرجع دینی، امام و رهبر به تمام معنای كلمه می باشد، همان گونه كه هر رهبر بزرگ دینی در هر كیشی در جهان این گونه است. اما امام برای ما بیش از این است، ایشان سمبل و نماد انقلاب علیه طاغوت ها و مستكبران ونظام های استبدادی می باشد. به طوری كه موفق شد روح امید را در جان های مستضعفان بدمد. ایشان، نظریه اراده ملت ها در مقابل اراده مستكبران را احیا كرد. بدین ترتیب، امام برای ما بیش از یك سمبل دینی مطرح است، نه تنها برای ما ، بلكه برای همه مستضعفان جهان این رابطه روحی و معنوی بین ما و امام، حتی قبل از تجاوز نظامی اسرائیل در سال 1982 نیز وجود داشت.»

بدین ترتیب، اندیشه امام خمینی به عنوان یگانه مصدر حاكمیت قانونی در حزب الله لبنان پذیرفته شد. به گونه ای كه این حزب، كلام امام خمینی را پذیرفت و به آن عمل می كرد.

حزب الله مهم ترین ویژگی خود را در پیوند دادن مردم با ولی فقیه  می داند،‌ولی فقیهی كه نباید ضرورتاً لبنانی باشد، زیرا این جغرافیای اسلام است نه جغرافیای لبنان، كه مرز و عرصه فعالیت های حزب الله را مشخص می سازد.

منبع كتاب جنبش حزب الله در گذشته و حال- مسعود اسداللهی