تبیان، دستیار زندگی
عملیات‌های متعددی برای شکست حصر آبادان از تاریخ ۹ مهر ۱۳۵۹ با عملیات کوی ذوالفقاری آغاز شد و تا پایان عملیات ثامن الائمه(ع) در ۶ مهر ۱۳۶۰ که منجر به شکست محاصره آبادان شد، انجام گرفت.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

عملیات شیخ فضل الله نوری

32 سال از عملیات گذشت


عملیات‌های  متعددی برای شکست حصر آبادان از تاریخ 9 مهر 1359 با عملیات کوی ذوالفقاری آغاز شد و تا پایان عملیات ثامن الائمه(ع) در  6 مهر 1360 که منجر به شکست محاصره آبادان شد، انجام گرفت. عملیات شیخ فصل الله نوری که در تاریخ 25 اردیبهشت 1360 با هدف آزادسازی تپه‌های مدن صورت گرفت ، یکی از این عملیات هاست. این عملیات که بیشتر با نام عملیات تپه های مدن شناخته می شود نیز با نام فاتح تپه ها، شهید رضا مۆذنی نام برده شده است.

عملیات شیخ فضل الله نوری

تپه های مدن

روستای مدن در شمال شرقی آبادان واقع شده است. در شمال این روستا میدان تیر آبادان قرار داشت كه قبل از جنگ، بر اثر دو عارضه مصنوعی با ارتفاع چندمتری از سطح مناطق مجاور ایجاد شده بود و به صورت تپه هایی در دشت هموار منطقه شمال بهمنشیر مشاهده می شد، یکی از واقعیته های ارزشی جنگ در آبادان است که تا حدود زیادی از یاد رفته است.

دو تپه ای که طول هر کدام بیش از 200 متر نبود، محل دیده بانی و پیشانی خط پدافندی تیپ و لشگرهایی بود که نیروهای پیاده و زرهی دشمن را به همراه داشت و با خط دشمن نزدیک 2 کیلومتر فاصله داشت.

این عملیات به شیوه غیركلاسیك در تاریخ 25 اردیبهشت ماه 1360 با هدف انهدام توان دشمن در محور شهید موذنی صورت گرفت، منجر به 2 كیلومتر پیشروی و تسخیر تپه های مدن در محور شهید موذنی، شمال آبادان شد، دشمن از آن برای دیده بانی بهره می برد. در این حمله سپاه و ارتش به میزان نیروی برابر ، شركت كردند و موفق به انهدام و غنیمت گرفتن 15 دستگاه تانك و هلاكت واسارت 170 تن از قوای دشمن شدند.

عملیات شیخ فصل الله نوری

رزمندگان پس از اینكه در عملیات ذوالفقاری (9/8/59)، عراقی ها را تا پشت جاده قفاص عقب راندند، حدود 10 روز بعد با حمله دیگری دشمن را ناچار به عقب نشینی تا تپه های مدن كردند. عراقی ها با استقرار در این تپه ها علاوه بر اینكه جاده قفاص را كنترل می كردند، بر شهر آبادان دید داشتند و آن را دقیق زیر آتش قرار می دادند. در تاریخ 25/2/1360، در عملیاتی شیخ فض الله نوری با فرماندهی سپاه پاسداران آبادان این تپه ها آزاد شد و در پی آن رزمندگان مواضع پدافندی خود را به شمال سه راهی آبادان منتقل كردند.

طرح این عملیات با همكاری برادران سپاه ارتش و جهاد برای به تصرف درآوردن تپه های دیده بانی « مدن » كه در مقابل رودخانه بهمن شیر (نهر مدن ) قرار داشت تهیه شد. زیرا دشمن توسط گروهان های كماندویی خود از این تپه ها نه تنها برای دیده بانی استفاده می كرد بلكه توانسته بود راه تداركاتی نیروهای ما را به صورت شبانه روزی قطع و ناامن كند قبل ازشروع عملیات به طور رسمی برادران جهادسازندگی با انجام یك سری فعالیت های مهندسی زمینه را برای انجام عملیات نهایی آمده كردند.

راس ساعت 5 صبح دشمن با 50 دستگاه تانك و نفربر ضدحمله خود را شروع كرد و به سرعت راه تپه ها را پیش گرفت اما ناگهان در روبه روی خود دیوار خاكی جدیدی مشاهده كرد و مجبور به توقف شد

احداث 3 كیلومتر خاكریزی برای محاسبه تپه های مدن، ساخت 1 دهنه پل شبكه ای بر روی رودخانه بهمن شیر، تداركات موردنیاز واحدهای عمل كننده، 500 متر جاده در سمت شمال آبادان 2 كیلومتر جاده در شرق بهمن شیر كه با امكانات و تجهیزات ناچیزی آماده شد از جمله آن فعالیت هاست .

سرانجام پس از تكمیل سازه ها، عملیات در تاریخ بیست وپنجم اردیبهشت ماه سال 1360 ساعت 9 شب به فرماندهی شهیدرضا موذنی آغاز شد . در این عملیات نیروهای سپاه و ارتش به طور هماهنگ و در كنار یكدیگر عمل می كردند و قرار بر این بود كه به محض تصرف نخستین تپه فریاد « الله اكبر » به عنوان رمز پیروزی بلند شود تا برادران سنگرساز بی سنگر جهادسازندگی بار دیگر وارد صحنه كارزار شوند.

حدود نیم ساعت پس از آغاز عملیات صدا اولین تكبیر به عنوان فتح نخستین تپه بلند شد و این سبب شد تا جهادگران عملیات خود را آغاز كنند . آنان توانستند تا ساعت 4 ونیم صبح، زیر رگبار و آتش دشمن 4 كیلومتر خاكریز با ارتفاع 3 متر بسازند و به خاكریزهای نیروهای خودی وصل كنند .

راس ساعت 5 صبح دشمن با 50 دستگاه تانك و نفربر ضدحمله خود را شروع كرد و به سرعت راه تپه ها را پیش گرفت اما ناگهان در روبه روی خود دیوار خاكی جدیدی مشاهده كرد و مجبور به توقف شد.

رزمندگان اسلام كه آرپی جی به دست در پشت خاكریز كمین كرده و آماده مقابله با ضدحمله دشمن بودند از فاصله ی 10 متری تعدادی از تانك های دشمن را منهدم ساختند و بقیه نیروهای مهاجم را هم مجبور به فرار كردند.

به این ترتیب دشمن به علت از دست دادن تپه های دیده بانی مدن مجبور شد به جاده ی ماهشهر ـ آبادان عقب نشینی كند.

دشمن توسط گروهان های كماندویی خود از این تپه ها نه تنها برای دیده بانی استفاده می كرد بلكه توانسته بود راه تداركاتی نیروهای ما را به صورت شبانه روزی قطع و ناامن كند

شهید موذنی، فاتح تپه های مدن

رضا مۆذنی در سال 1335 در یك خانواده مذهبی در شهر آبادان به دنیا آمد.او اصالتا خمینی شهری بود که به دلیل انتقال کار پدر به آبادان در این شهر به دنیا آمد. ایام كودكی را در كوچه‌های آباد و پر رونق شهر سپری كرد و پس از مدتی به همراه خانواده به وطن اصلی خود خمینی شهر مراجعت کرد اما تصویر كوچه‌ها، خانه‌ها و خیابان های آنجا را به خاطر سپرد تا روزی با تقدیر الهی باز گردد. رضا سال های تحصیل را پشت سر گذاشت و موفق به اخذ مدرك فوق دیپلم شد. در سال 1356 به خدمت سربازی اعزام و با شروع جنگ تحمیلی از آنجایی كه با منطقه جنوب آشنا بود به جبهه شتافت و در خرمشهر بر اثر اصابت تركشی به دستش مجروح شد و با همان دست گچ گرفته در جبهه ذوالفقاریه حاضر شد، به عنوان فرمانده عملیات سپاه در آن منطقه حماسه‌ای جاوید را رقم زد. با طرح او تپه‌های «مدن» كه محل دیده‌بانی دشمن بر جاده آبادان بود تصرف شد و دشمن پس از عملیات به وسیله تیربار مستقر بر روی تپه‌ای رزمندگان را هدف قرار ‌داد و رضا با شجاعت درصدد انهدام آن برآمد اما خود نیز هدف تک تیرانداز قرار گرفت و در تاریخ 25/2/1360 صدای اذان شهادت را از مأذنه خاك خونین رنگ جبهه ذوالفقاریه شنید و اذن لقای یار را دریافت كرد.

تپه های مدن پس از افتخار آفرینی شهید موذنی  به نام این شهید بزرگوار تغییر نام یافت.

سامیه امینی

بخش فرهنگ پایداری تبیان