بهداشت خواب كودك چیست؟
یک متخصص کودک، مقاومت کودک در رفتن به رختخواب را اختلال خواب دانست و گفت: عدم توانایی به خواب رفتن، انواع بیداری‌های مکرر شبانه، صحبت کردن در خواب، خواب‌گردی، کابوس و وحشت شبانه از نمونه‌های اختلال خواب هستند.
- اختلال خواب، مشکل شایعی در کودکان است چرا که از هر 5 کودکی که به هر دلیل به پزشک مراجعه کند، یکی دچار اختلال خواب است.
- دلایل مراجعه کودکان به پزشک می‌تواند بیماری یا مشکلات تغذیه یا مشکلات رفتاری یا اختلال خواب باشد. اختلال خواب در کودکان معمولاً یا آن قدر شدید است، یا آن قدر تکراری است که نیاز به بازگو کردن ندارد. آمارها نشان داده كه در ایران، تقریباً 21 درصد کودکان اختلال خواب شدید دارند، یعنی حداقل دو شب در هفته بد خوابی دارند.
- خواب را ترکیبی از علائم بیولوژیک، فیزیولوژیک، رفتار، عادت و ژنتیک می‌دانند. همه این عوامل دست به دست هم می‌دهند تا کودک، یک خواب خوب داشته باشد و اگر یکی از این عوامل از بین برود، اختلال خواب به وجود می‌آید.
- گاهی مقاومت کودک در رفتن به رختخواب را هم اختلال خواب می‌دانند و عدم توانایی به خواب رفتن، عدم توانایی به حس ممتد خواب، انواع بیداری‌های مکرر شبانه، صحبت کردن در خواب، خواب‌گردی، کابوس و وحشت شبانه از نمونه‌های اختلال خواب هستند.
- مشکلات تنفسی در خواب هم از اختلالات جدی معرفی می‌شود و اگر زمان خوابیدن کودک 30 دقیقه بیشتر طول بکشد، این کودک بدخواب است؛ همچنین اگر کودک بخوابد و نیمه شب از خواب بیدار شده و بیداریش یک ساعت یا بیشتر طول بکشد و آن قدر خواب و بیداری را تجربه کند که در طول روز خواب‌آلود باشد و اجازه خواب مناسب به والدین را ندهد این کودک نیز بدخواب است. تمام این مشکلات جدی است و احتیاج به یکسری اقدامات خاص دارد که پزشک می‌بایست برای درمان آن اقدام کند.
- اولین اقدام پزشک در مواجهه با چنین کودکانی، گرفتن شرح حال کاملی از کودک است. در کنار معاینه دقیق، تطبیق سن تکاملی و سن تقویمی با عادات شکل گرفته با الگوی خواب کودک، لازم است.
- اگر کودک به بی‌قراری شدید اندام در طول خواب مبتلا باشد، یا بیماری تنفسی و قطع نفس در خواب داشته باشد، مسلماً چنین کودکی احتیاج به ارزیابی دقیق در آزمایشگاه خواب دارد.
- اختلالات غدد درون ریز، اختلالات قلبی و ریوی و بیماری‌های زمینه‌ای مانند بیماری عصبی- عضلانی را مواردی می‌دانند که می‌بایست در آزمایشگاه خواب به آن‌ها پرداخت.
- به خانواده‌ها توصیه می‌شود که بهداشت خواب را در برخورد با این کودکان رعایت کنند؛ همچنین در مواقعی که رفتارهای غیرمعمول رایج شده در خانواده را هم می‌بینند، از رفتاردرمانی کمک بگیرند.
- دارو درمانی با نظر پزشک در موارد خاص نیز ضروری است و در صورتی که اختلالات ارگانیک خاصی وجود داشته باشد، نیاز به مشاوره با جراح و انجام اقدامات خاص نیز هست. گاهی جراحی، جراحی لوزه‌ها و استفاده از ون‌پی لاسیون‌های غیر تهاجمی را در این کودکان ضروری می‌دانند.
بهداشت خواب چیست؟
ساعت خواب و بیداری کودک باید ثابت باشد و همچنین اختلاف میزان خواب شبانه در طول روزهای هفته، با روز آخر هفته بیش از یک ساعت نباشد. والدین برای رعایت هر چه بیشتر بهداشت خواب توجه داشته باشند که کودکان قبل از خواب، بازی‌های هیجانی به خصوص بازی‌های کامپیوتری انجام ندهند.
- کودک باید برای خواب جای ثابتی داشته باشد و دمای اتاق خواب او از 24 درجه سانتی‌گراد بیشتر نباشد. همچنین باید نور خانه در شب ملایم بوده و سر و صدا نیز به حداقل ممکن برسد.
- بهتر است كه کودک شام را 2 تا 3 ساعت قبل از خواب بخورد و قبل از مسواک زدن نیز، یک لیوان شیر ولرم یا شیرموز یا شیر با کیک مصرف کند که هم سیر شود و هم راحت‌تر بخوابد.
منبع: فارس
