سمفونی ای که بتهوون نساخت
یک روز در موزه صلح ایران با جانبازان شیمیایی
این بحشی از بیانیه جانبازان شیمیایی در روز جهانی بزرگداشت قربانیان سلاح های شیمیایی است که در موزه صلح ایران خوانده شد. همچنین در ادامه آن آمده است: ما برآنیم تا روزهای باقی مانده ازعمر خود را با نفس های خسته و چشمان سوخته برای ترویج عدالت دوستی در جهان وقف کنیم تا پیام آور دوستی شویم. باشد تا کودکانمان و سایر مردم دنیا ر هر جای عالم از موهبت ندگی صلح آمیز بهره مند شوند و منابع ملت ها جای آنکه صرف ساخت صلاح های مرگبار و کشتار شود، صرف آبادانی و ساختن زندگی بهتر در جهانی پر از صلح و دوستی شود.
موزه صلح تهران
موزه صلح ایران در مرکز شهر تهران و محدوده پارک شهر واقع شده است و بنیان آن به دست اعضای انجمن حمایت از قربانیان سلاحهای شیمیایی گذاشته شده است. اعضای این موزه اغلب داوطلبانی هستند که به صورت افتخاری با موزه همکاری می کنند و تعدادی از آنان خود قربانیان سلاحهای شیمیایی هستند که به عنوان راهنماهای موزه به فعالیت مشغول هستند.
هدف اصلی موزه های صلح ترویج فرهنگ صلح با تصویر کشیدن نمونه های زنده قربانی سلاح های کشتار جمعی و رساندن پیامدهای ناگوار جنگ و خشونت و آثار زیانبار آن بر انسان ها و محیط زیست است.
اعضای این موزه می کوشند تا فرهنگ صلح را نه در معنای سیاسی آن بلکه در معنای اجتماعی و فرهنگی آن ترویج دهند.
موزه صلح تهران دارای یک سالن اصلی برای نشان دادن پیامد های جنگ ها در دنیا و نیز عواقب کاربرد سلاح های شیمیایی و اتمی است. در این بخش اسناد و اشیای منحصر به فردی از جنگ شیمیایی علیه مردم ایران به نمایش درآمده، در بخش دیگر موزه صلح در فرهنگ دینی و ملی ایرانیان و راه های مشارکت هر فرد برای ترویج صلح و دوستی مورد تاکید قرار گرفته است. در این موزه تلاش شده تا بازدید کنندگان با جنبش جهانی صلح بویژه شخصیت ها و سازمان های مربوطه آشنا شوند. بخشی از موزه به برنامه های آموزشی اختصاص دارد که برگزاری کارگاه های آموزشی و کنفرانس هایی با موضوع فرهنگ صلح، آشتی و حقوق بشر دوستانه بین المللی ، خلع سلاح و لزوم ریشه کن شدن سلاحهای کشتار جمعی از جهان و پیامد های جنگ می پردازد.
به همراه جانباز شیمیایی در موزه
همراه غلام دلشاد جانباز شیمیایی حاد از خط شهر شیراز بازدیدی از موزه صلح ایارن می کنیم. در قسمتی از نمایشگاه چهار نماد بزرگ جنگ افروزیی را در قالب مجسمه به نمایش گذاشته اند، در یک سو نماد قابیل که سنگی آغشته از خون به دست دارد و نماد اولین خون ریزی و کشتار است، قرار دارد بعد از آن شاهد ماکتی از مرد مار دوش (ضحاک) که جوانان را می کشد تا مارها از خون آنها سیراب شوند هستیم، در گوشه سوم این جایگاه مربع شکل هیتلر که بیشترین کشتار را درجهان به جا گذاشت به نمایش درآمده است و در انتها صدام ملعون به زنجیر کشیده و طناب دار به گردنش آویخته را خواهید دید که عامل کشتار ایرانیان و استفاده گسترده از سلاح های شیمیایی است اما به حق که جای نماد آمریکا خالی است.
ایران، قربانی گاز خردل
دلشاد میگوید: بیشترین استفاده از گاز خردل در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران بود که بیش از 1800 تن گاز خردل 140 تن تاول و 60 تن سارین علیه ایران استفاده شد. جنگ تحمیلی ایران بزرگ ترین جنگ شیمیایی بعد از جنگ جهانی است که آثار زیانباری مانند برونشیت مزمن و مشکلات تنفسی و زخم قرنیه را برای قربانیان بهدنبال داشت.
در بخشی از موزه با کونیکو بابایی مادر شهید محمد بابایی که مدیر هنری موزه صلح تهران و بانویی است با اصالت ژاپنی آشنا می شویم. وی پنجاه و چهار سال پیش همراه همسر ایرانی و مسلمان خود که تاجر بود به ایران مهاجرت کرد. بابایی با سلیقهای خاص نقاشیهای كودكان جنگ را به تصویر كشیده و بر در و دیوار نصب كرده و انگیزه و دلیل اصلی آن را فقط ترویج صلح و دوستی معرفی میکند.
جنگ ایران با چنگ جهانی تفاوت ها دارد
مدیر هنری موزه میگوید: جنگ ایران و عراق با جنگ جهانی تفاوت بسیاری دارد. ژاپن و كشورهای دیگر به علت قدرت طلبی و توسعهطلبی خود مورد حمله قرار گرفته و این آثار زیانبار را برای کشور خود رقم زدند، اما ایران هم مورد حمله و تجاوز قرار گرفت و هم قربانی سلاح شیمیایی شد. به علاوه دربمباران اتمی ژاپن یک ساعت بعد دنیا خبردار شد ولی ایران دربمباران شیمیایی مظلوم واقع شد و خبری در دنیا منعکس نشد.
مادر شهید بابایی میگوید: ما در راستای صلح، برنامههای هنری زیادی در دست اجرا داریم. کلاسهای نقاشی برای سنین مختلف، برگزاری جشنوارههای نقاشی مانند جشنوارهای که بین کودکان ژاپن وایران برگزار شد و جشنوارههای مختلف عکاسی مانند جشنواره لبخند و صلح دیگر اهداف و برنامه های موزه است که در راستای بهکارگیری هنر برای تقویت صلح پیگیری میشود.
همچنین برنامه های دیگری اعم از پروژه سفیران صلح ، ایجاد پروژه کارگاههای هنر برای صلح، پروژه یاد یاران(عیادت و دلجویی از جانبازان بستری و در صورت نیاز پیگیری امور درمانی آنان و تلاش برای حل مشکل خانوادگی یا اجتماعی آنان)، پروژه تورهای صلح و برگزاری تورهای مناطق جنگی، زیارتی، طبیعتگردی و یا بازدید از مناطق نبرد در کشورهای دیگر با پیام صلح و دوستی با همنوعان، دوستی با طبیعت، دوستی با خویشتن از برنامههای مهم در دست اجرای موزه است.
قربانیان خشونت
دلشاد در ادامه میگوید: ما قربانی خشونت تحمیلی جنگی شدیم که هدفمان فقط دفاع و نجات مال، جان و ناموسمان بودیم به همین دلیل خشونت ناشی از جنگ هرگز بر روحیه ما اثر نگذاشت و ما هرگز مانند بسیاری از کشورها که ادعای صلح و دوستی میکنند اما به آتش جنگ دامن میزنند خشونتطلب نشدهایم.در انتهای سالن موزه صلح منشور کوروش کبیر به چشم میخورد که اولین سند حقوق بشر و نماد صلح و دوستی ایرانیان است و تابلویی که روی آن نوشته شده تاروزی که همه مردم روی زمین بتوانند در صلح دوستی زندگی کنند همواره پیام صلح و دوستی به جهان میفرستیم. ایجاد این موزه جرقهای است برای مسئولانی كه سالها خوابند و انگار نه انگار كه ما قربانی جنگ شدهایم. انگار نه انگار كه سازمانملل عراق را متهم كرد و فرانس وان آنرات را محکوم کرد اما مسئولان کشور قدمی برای گرفتن غرامت جنگ بر نداشته اند.
پیام ما، صلح جهانی
این جانباز شیمیایی عنوان می کند: هرساله در روز جهانی بزرگداشت قربانیان سلاح های شیمیایی، سمفونی ای در این مکان نواخته می شود که حتی «بتهوون» هم نتوانسته بنوازد و پیام آن صلح جهانی است. او بیان می کند: ما امروز از کینه و نفرت سخن نمی گوییم، از انتقام سخن نمی رانیم بلکه از امید سخن به میان می آوریم و امید داریم برای تکرار نشدن آنچه ما شاهد آن بودیم و آرزو می کنیم برای ریشه کن شدن سلاح های ممنوعه از جهان که مقدمه ای برای برقراری صلح پایدار است.
در میدان پارک نیز نماد موزه صلح که پرنده پیام رسان دوستی و صلح است به نمایش درآمده است. موزههای صلح بیشتر از آن که مکانی برای تماشای اشیاء تاریخی باشند، محلی برای گفتگو، برنامههای آموزشی و پژوهشی و فرهنگ سازی است.
سامیه امینی بخش فرهنگ پایداری تبیان