حتی با پنجاه قسم هم نپذیر!

از آنجا که انسان یک موجود اجتماعى است، جامعه بزرگى که در آن زندگى مى کند، از یک نظر همچون خانه او است، و حریم آن، همچون حریم خانه او محسوب مى شود، پاکى جامعه، به پاکى او کمک مى کند و آلودگى آن به آلودگیش.

روى همین اصل، در اسلام با هر کارى که جوّ جامعه را مسموم، یا آلوده کند شدیداً مبارزه شده است.

اگر مى بینیم در اسلام، با غیبت، شدیداً مبارزه شده، یکى از فلسفه هایش این است که: غیبت، عیوب پنهانى را آشکار مى سازد و حرمت جامعه را جریحه دار مى کند.

اگر مى بینیم دستور عیب پوشى داده شده، یک دلیلش همین است که گناه جنبه عمومى و همگانى پیدا نکند.

اگر مى بینیم گناه آشکار اهمیتش بیش از گناه مستور و پنهان است تا آنجا که در روایتى از امام على بن موسى الرضا(علیه السلام) مى خوانیم:

الْمُذِیعُ بِالسَّیِّئَةِ مَخْذُولٌ وَ الْمُسْتَتِرُ بِالسَّیِّئَةِ مَغْفُورٌ لَهُ:

«و آن کس که گناه را پنهان مى دارد مشمول آمرزش الهى است».(اصول کافى، جلد 2، باب ستر الذنوب.)

و اگر مى بینیم در آیات فوق، موضوع اشاعه فحشاء با لحنى بسیار شدید و فوق العاده کوبنده محکوم شده، نیز دلیلش همین است.

اصولاً، گناه همانند آتش است، هنگامى که در نقطه اى از جامعه این آتش روشن شود، باید سعى و تلاش کرد که آتش، خاموش، یا حداقل محاصره گردد، اما اگر به آتش دامن زنیم و آن را از نقطه اى به نقطه دیگر ببریم، حریق، همه جا را فرا خواهد گرفت و کسى قادر بر کنترل آن نخواهد بود.

مردی خدمت امام موسی کاظم علیه السلام آمد و عرضه داشت: فدایت شوم از یکی از برادران دینی کاری نقل کردند که من آن را ناخوش داشتم، از خودش پرسیدم انکار کرد در حالی که جمعی از افراد موثق و قابل اعتماد این مطلب را از او نقل کردند، حضرت امام موسی کاظم علیه السلام فرمود: گوش و چشم خود را در مقابل برادر مسلمانت تکذیب کن حتی اگر پنجاه نفر قسم خوردند که او کاری کرده و او بگوید نکرده ام از او قبول کن و از آنها نپذیر ، هرگز چیزی که مایه عیب و ننگ اوست و شخصیتش را از بین می برد در جامعه منتشر نکن که از آنها خواهی بود که خدا در موردشان فرموده:

إِنَّ الَّذِینَ یحِبُّونَ أَن تَشِیعَ الْفَاحِشَةُ فِی الَّذِینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ فِی الدُّنْیا وَالْآخِرَةِ وَاللَّهُ یعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ . کسانی که دوست دارند زشتی ها در میان مۆمنان پخش شود عذاب دردناکی در دنیا و آخرت دارند.(1)

«فاحشة» به هر عمل و سخن بسیار زشت گفته می شود و این واژه کنایه از گناه زنا و فساد جنسی است. عبارت «أن تشیع الفاحشة» نیز به دو گونه قابل معنا و تفسیر کردن است:

1ـ اشاعه فحشا و رواج گناهان جنسی.

2- رواج و پخش اخبار مربوط به فحشا و روابط جنسی دیگران، که در این صورت کلمه ای در تقدیر است; یعنی، «أن تشیع خبر الفاحشة»(2)

از حضرت علی علیه السلام روایت شده که فرمود: کسی که درباره مۆمنی چیزی را بازگو کند که چشمانش دیده و گوش‌هایش شنیده است و موجب بی آبرویی و بی اعتباری آن مۆمن می گردد، چنین کسی از جمله افرادی است که خدای ـ عزّوجلّ ـ در باره آنان فرمود: و سپس همان آیه را تلاوت فرمودند.(3)

از آنچا که انسان موجودی اجتماعی است جامعه مثل خانه او حریم دارد و پاکی و آلودگی جامعه روی انسان هم تاثیر گذار است از این رو در اسلام هر چه فضای جامعه را آلوده کند شدیدا نهی شده است، اشاعه فحشا که به معنای گسترش دادن گناهان هست از این جهت در دین مورد نهی قرار گرفته است.

حسن ختام این مطلب، حدیثی تکان دهنده از حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله است که فرمودند: هر کس گناه و کار زشتی را نشر دهد، همانند کسی است که آن را در آغاز انجام داده است.(4)

ذکر این نکته نیز لازم است که «اشاعه فحشاء» اشکال مختلفى دارد:

گاه، به این مى شود که: دروغ و تهمتى را دامن بزند، و براى این و آن بازگو کند.

گاه، به این است: مراکزى که موجب فساد و نشر فحشاء است به وجود آورد.

گاه، به این است که: وسائل معصیت در اختیار مردم بگذارد و یا آنها را به گناه تشویق کند.

بالاخره گاه، به این حاصل مى شود که: پرده حیا را بدرد و مرتکب گناه در ملأ عام شود، همه اینها مصداق «اشاعه فحشاء» است، چرا که مفهوم این کلمه، وسیع و گسترده مى باشد (دقت کنید).

پی نوشت ها:

1. کَذِّبْ سَمْعَکَ وَ بَصَرَکَ عَنْ أَخِیکَ وَ اِنْ شَهِدَ عِنْدَکَ خَمْسُونَ قُسامَةً وَ قالَ لَکَ قَوْلٌ فَصَدِّقْهُ وَ کَذِّبْهُمْ، وَ لا تُذِیعَنَّ عَلَیهِ شَیئاً تَشِینُهُ بِهِ وَ تَهْدِمُ بِهِ مُرُوَّتَهُ، فَتَکُونُ مِنَ الَّذِینَ قالَ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ: إِنَّ الَّذِینَ یحِبُّونَ أَنْ تَشِیعَ الْفاحِشَةُ فِی الَّذِینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ فِی الدُّنْیا وَ الآخِرَةِ: کافی ج 8 ص 147. آیه مذكور در سوره نور آیه 19 قرار دارد.

2. به نقل از تفسیر راهنما.

3. بحارالأنوار، ج 72، ص 365، ح 77.

4. کافی ج 4 ص 80.

منابع: سایت رهروان ولایت، به نقل از یک صد موضوع اخلاقی در قرآن و حدیث ص 350.

سایت اضحی