تبیان، دستیار زندگی
سورة حج، به‌خاطر بخشی ازآیاتش‌كه پیرامون مسألة حج و سابقة تاریخی‌آن، از زمان ابراهیم(ع) و سپس، مسألة قربانی، طواف و مانندآن سخن می‌گوید، به‌نام سورة حج نامیده شده‌است....
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : خسرو داودی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

زلزله عظیم رستاخیز

زلزله عظیم رستاخیز

مقدمه:

می دانیم که شروع روز دانش آموزان با یک برنامه صبحگاهی مناسب علاوه بر پرورش روح معنوی دانش آموزان، در بالا بردن سطح آموزشی آن ها از لحاظ یادگیری تاثیرگذار است.

به عنوان مثال اگر معلم پرورشی مدرسه بتواند هر هفته یک کلاس را برای برگزاری برنامه های صبحگاه مدرسه انتخاب و هدایت نماید:

اول: تمام دانش آموزان طبق استعداد خود در امور و انجام برنامه ها مشارکت می نمایند.

دوم: طبق ایام اله برای پیدا کردن مطالب مناسب روز اجرای برنامه به دنبال مطالبی از قبیل شعر، مقاله، طنز و غیره هستند.

سوم: مراسم آغازین مدرسه از یکنواخت بودن و احیاناً خسته کننده بودن به پویایی و سرشار بودن تبدیل می شود.

یکی از کارهایی که در اکثر مدارس کشور عزیزمان انجام می شود، خواندن آیاتی از قرآن مجید می باشد، در این زمینه چنان چه دانش آموزان بتوانند علاوه بر شنیدن آیات، با مفاهیم متعالی این معجزه الهی آشنا شوند، بی شک به هدف والای نزول وحی رهنمون گشته ایم.

در این راستا، مرکز یادگیری جهت غنی سازی برنامه های صبحگاه مدارس، به بررسی و تفسیر برخی از آیات قرآن پرداخته است. در این قسمت سعی شده، تفسیر به زبان ساده و قابل درک برای دانش آموزان ارائه گردد.

در این مقاله آیات سوره حج، مورد بررسی قرار می گیرد...

آیات سوره ی حج از صفحه ی 332، مربوطه توسط یکی از دانش آموزان قرائت شود.

شما می توانید برای شنیدن فایل صوتی آیات این صفحه کلیک نمایید.

جهت دریافت  فایل صوتی آیات فوق، کلیک کنید.

سوره ی حج، به‌خاطر بخشی از آیاتش ‌كه پیرامون مسأله ی حج و سابقه ی تاریخی ‌آن، از زمان ابراهیم(ع) و سپس، مسأله ی قربانی، طواف و مانند آن سخن می‌گوید، به‌نام سوره ی حج نامیده شده‌است.

در فضیلت تلاوت این‌ سوره، در حدیثی از پیامبر گرامی اسلام (ص) می‌خوانیم: هركس سوره ی حج را بخواند، پاداش حجّ و عمره را خداوند به او می‌دهد به‌تعداد تمام‌ كسانی ‌كه درگذشته و آینده حجّ و عمره را به‌جا آورده یا خواهند آورد.

بدون شك، این‌ثواب و فضیلتِ بزرگ، تنها، برای تلاوت لفظی نیست، بلكه تلاوتی است اندیشه‌ساز و اندیشه‌ای  عمل‌پرور. درحقیقت، كسی ‌كه این ‌سوره و محتوای ‌آن ‌را از مبدأ و معاد گرفته تا دستورات عبادی و اخلاقی و مسایل مربوط به جِهاد و مبارزه با ستمگران، در اعماق جان خود قرار دهد و برنامه ی عملی خود سازد، پیوندی با تمام مۆمنان گذشته و آینده از نظر معنوی و روحانی پیدا می‌كند؛ پیوندی ‌كه او را در اعمال ‌آن ها شریك و آن ها را نیز در اعمال او شریك و سهیم می‌سازد، بی‌آن ‌كه از پاداش ‌آنان چیزی ‌كاسته‌ شود. و حلقه ی اتّصالی خواهد بود بین همه ی افراد با ایمان در تمام قرن‌ها. و لذا با این ‌اوصاف و شرایط، ثواب و پاداشی ‌كه در این‌حدیث ‌آمده، عجیب به‌نظر نمی‌رسد.

و امّا پنج ‌آیه ی نخستین این‌ سوره ‌كه در صفحه ی 332 آمده‌اند، با دو آیه ی تكان‌دهنده و هیجان‌ انگیز پیرامون رستاخیز و مقدّمات ‌آن شروع می‌شوند؛ آیاتی‌ كه بی‌اختیار، انسان را از این‌زندگی ‌گذرای مادّی بیرون می‌بَرد و به‌آینده ی هول‌انگیزی كه در انتظار اوست، متوجّه می‌سازد؛ آینده‌ای كه اگر امروز، به فكر آن نباشیم، به‌راستی، وحشتناك است و اگر خود را برای ‌آن‌ آماده ‌كنیم، دل‌انگیز و روح‌افزا خواهد بود.

زلزله عظیم رستاخیز

این ‌دو آیه ی آغازین، عموم مردم را بدون استثنا، مخاطب ساخته و می‌فرمایند: «ای مردم، از پروردگار خود و آن‌ كس كه شما را اداره و سرپرستی می‌كند، پروا كنید» و او را به‌عظَمت و جلالت بشناسید كه زلزله ی رستاخیز، حادثه ی مهم و بزرگی است».

این‌زندگی، به‌دنبالش، مرگ است و پس از مرگ و پس از طیّ مرحله ی برزخ، وارد صحنه ی رستاخیز عظیم می‌شوید و زلزله‌ها می‌بینید؛ آن‌هم چه زلزله‌های فراگیری!

«روزی ‌كه‌ آن‌ زلزله‌ها را مشاهده می‌كنید، آن‌ چنان، عذاب خداوند، شدید خواهد بود و هول و وحشت، سرتاپای همه را فرا می‌گیرد كه زن شیردهِ درحال شیردادن، ازكودك شیرخوار خود غافل می‌شود! و اگر زن بارداری در آن ‌صحنه باشد، از شدّت‌آن و از شدّت هول و تكان، بار خود را می‌افكنَد».

البتّه، روشن است‌ كه ‌آن‌ روز كه روز قیامت است، زن باردار و زن شیردهی نیست، بلكه مقصود، بیان شدّت عذاب است ‌كه اگر بنا بود زن شیرده یا بارداری باشد، چه وضعی پیش می‌آمد.

«در آن‌ روز، مردم را می‌بینی ‌كه مَستند، امّا نه مست شراب، بلكه مست عذابند و از شدّت سنگینی عذاب، از خود بی‌خود شده‌اند.»

در روایتی، نقل شده ‌كه این ‌دو آیه، در یكی از شب‌ها، درحالی ‌كه مسلمانان، در حال حركت به‌سوی میدان جنگ بودند، بر پیامبر(ص) نازل شد. پیامبر(ص) مردم را صدا زد. آن ها توقّف‌كردند و گرداگرد پیامبر(ص) حلقه زدند. حضرت این ‌دو آیه را بر آن ها خواند. صدای‌گریه از مردم بلند شد. و در آن ‌شب، مسلمانان بسیار گریستند. هنگام صبح، به‌قدری نسبت به دنیا و زندگی دنیا بی‌اعتنا شده ‌بودند كه حتّی بر مَركب‌هایشان زین نبستند و خیمه‌ای برپا نساختند.

گروهی، گریه‌ می‌كردند و گروهی نیز نشسته، در فكر فرو رفته ‌بودند. در این‌ هنگام، رسول ‌خدا(ص) فرمود: آیا می‌دانید آن ‌روزی را كه خداوند، در این‌دوآیه فرموده، چه روزی است؟

اصحاب عرض‌كردند: خدا و پیامبرش‌ آگاه‌ ترند. سپس،

پیامبر فرمود: آن روزی است‌كه از هر هزار نفر، نهصد و نود و نه نفر، به‌سوی دوزخ روانه می‌شوند و تنها، یك نفر به‌سوی بهشت!

این ‌مطلب بر مسلمانان سخت ‌آمد و شدیداً گریستند و به پیامبر(ص) عرض‌كردند: پس، چه‌كسی نجات خواهد یافت؟

پیامبر فرمود: گنهكارانی غیر از شما هستند كه اكثریّت را تشكیل می‌دهند. من امیدوارم دو سوم اهل بهشت، از شما باشد. چرا كه اهل بهشت، صدو بیست صفند كه هشتاد صف ‌آن ها از امّت من می‌باشند.


مرکز یادگیری سایت تبیان

تهیه: علی هندی - ویراستار: سید علی مرتضوی