مداخله در سوریه پیام به ایران؟

طی روزهای اخیر و با شدت گرفتن بحث ها پیرامون احتمال استفاده از سلاح شیمیایی در سوریه، استدلال هایی از سوی برخی مقامات آمریکایی درباره ضرورت مداخله در سوریه مطرح می شود. در این میان، یکی از دیدگاه ها این است که آنچه ضرورت این مداخله را بیشتر می کند، فرستادن پیامی از این طریق برای ایران است. دیدگاهی است که از سوی برخی تحلیلگران به چالش کشیده شده است.

روزنامه «گالف نیوز» امارات در مطلبی که امروز درباره بحران سوریه منتشر کرده، اشاره می کند که اخیراً استدلال های فراوانی له و علیه مداخله آمریکا در سوریه مطرح می شود. طرفداران مداخله مدعی هستند روزهای اسد به شماره افتاده و در صورتی که آمریکا می خواهد از نتیجه بحران در این کشور منتفع شود، باید اکنون مداخله مستقیم را در دستور کار قرار دهد.

از سوی دیگر، مخالفان چنین مداخله ای اشاره می کنند که مردم آمریکا تمایلی به وارد شدن به جنگی جدید در خاورمیانه ندارند و مهمتر از آن، آن ها مایل نیستند هر بحرانی در خاورمیانه را به عنوان مشکلی برای آمریکا ببینند. از سوی دیگر، این گروه با اشاره به عرصه دیپلماسی عمومی معتقدند بعد منفی که مداخله آمریکا در منطقه ایجاد می کند، بر دستاوردهای آن افزون است.

گالف نیوز در ادامه این مطلب که توسط «گوردون رابینسون»، تحلیلگر آمریکایی و استاد دانشگاه «ورمونت» به نگارش درآمده، اشاره می کند که به جز این موارد، استدلال هایی نیز برای مداخله آمریکا در سوریه مطرح می شوند که می توان آن ها را «ابلهانه» خواند.

یکی از مهمترین این استدلال های ابلهانه، موردی است که هفته گذشته مطرح شد: ایالات متحده باید به شکلی جدی علیه دولت اسد وارد عمل شده و وی را به واسطه استفاده از سلاح شیمیایی تنبیه کند تا از این طریق ضمن ارسال پیامی به ایران، جلوی پیشرفت برنامه هسته ای این کشور را بگیرد.

این استدلالی است که به شیوه های مختلف از سوی تحلیلگران و سیاستمداران آمریکایی مطرح می شود. از جمله «استیو هیدمان»، تحلیلگر «موسسه صلح آمریکا» در گفت و گویی با نشریه «فارن پالیسی» چنین دیدگاهی را مطرح کرد.

ممکن است گفته شود این فقط یک تحلیلگر در یک اندیشکده است که چنین دیدگاهی را دارد. اما در نظام آمریکا، اندیشکده های خصوصی نقش مهمی را در شکل دادن به سیاست ها ایفا می کنند. بر این اساس، جای تعجب ندارد که «لیندسی گراهام»، سناتور تندروی آمریکایی نیز مشابه این دیدگاه ها را مطرح کند.

گراهام هفته گذشته در مصاحبه ای با شبکه تلویزیونی «سی بی اس» گفت: «اگر ما به این رهیافت عدم مداخله در قبال سوریه ادامه دهیم (این اقدام منفعلانه درباره سوریه و اینکه نمی دانیم بعداً چه کار کنیم) باید با ایران وارد جنگ شویم؛ زیرا از دید ایران، انفعال ما در قبال سوریه به این معناست که ما درباره برنامه هسته ای آن ها نیز جدی نیستیم. ما باید مداخله کنیم و اجماع رو به رشدی نیز در سنا وجود دارد مبنی بر اینکه ایالات متحده باید مداخله کند».

گراهام همچنین خواستار برقراری منطقه پرواز ممنوع بر فراز سوریه، از میان بردن دفاع هوایی این کشور و برنامه ای برای رساندن سلاح های درست به دست افراد درست شد.

اما آنچه سبب تمام این اظهارنظرها و موضع گیری ها شده، گزارش هفته گذشته جامعه اطلاعاتی آمریکاست مبنی بر اینکه در سوریه از گاز اعصاب «سارین» استفاده شده است. بر این اساس و با توجه به اینکه اوباما چند ماه پیش اعلام کرده بود استفاده از سلاح شیمیایی در سوریه خط قرمز آمریکاست، منتقدان وی اکنون خواستار اقدام در این زمینه هستند.

پاسخ فوری اوباما به این مسئله، در قابل تلاش برای «خرید زمان» نمود پیدا کرد. وی در جریان دیدار با ملک عبدالله، پادشاه اردن گفت: «دانستن اینکه سلاح های شیمیایی در سوریه مورد استفاده قرار گرفته، به ما نمی گوید که این سلاح ها چه زمانی و چگونه مورد استفاده قرار گرفته است».

اکنون برای لحظه ای این موضوع را مدنظر قرار دهید که با وجود اظهارات گراهام، هنوز به هیچ وجه مشخص نیست که ایران واقعاً دارای یک برنامه ساخت سلاح هسته ای است. یادآوری این موضوع به ویژه از آن جهت لازم است که توجه کنیم چگونه برای برخی در واشنگتن، همه چیز در ایران خلاصه می شود.

ایران و سوریه، هر دو مسائلی اساسی برای آمریکا هستند که هیچ راه حل ساده و یا دستکم روشنی برای آن ها وجود ندارد. این موضوع نیز صحیح است که ایران یکی از معدود متحدان باقی مانده برای اسد است که کمک هایی نیز در اختیار این کشور می گذارد.

خوب یا بد، این امر سبب می شود ایران در هر نتیجه ای که در نهایت در سوریه حاصل می شود مشارکت داشته باشد و نیز به این معناست که اگر جامعه بین المللی تصمیم بگیرد جهت پایان دادن به بحران سوریه اقدامی انجام دهد، منافع ایران نیز باید در نظر گرفته شود.

از سوی دیگر، می توان درباره این گمانه نیز تأمل کرد که احتمال دارد در ازای کاهش تحریم های بین المللی علیه ایران، همکاری این کشور را در مورد سوریه جلب کرد و یا دستکم از مخالفت های این کشور جلوگیری کرد. این گونه توافقات محتمل، به شدت از سوی غرب نادیده گرفته شده است.

منبع : تابناک