تبیان، دستیار زندگی
انسان باید وصیت خود را وسیله‏اى براى جبران و ترمیم كوتاهیهاى گذشته قرار دهد، حتى اگر كسانى از بستگان نسبت به او بى‏مهرى داشتند از طریق وصیت، به آنها محبت كند، در روایات مى‏خوانیم پیشوایان اسلام مخصوصا نسبت براى خویشاوندانى كه از در بى‏مهرى با آنها در مى‏آ
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

چه موقع وصیت کردن واجب می شود؟

وصیت


گرچه وصیت ذاتا از مستحبات مۆكد است، ولى گاه شكل وجوب پیدا مى‏كند، مثل اینكه انسان در پرداخت حقوق واجب الهى كوتاهى كرده باشد، و یا اماناتى از مردم نزد او است كه در صورت عدم وصیت احتمال مى‏دهد حق آنان از بین برود، و از آن مهمتر اینكه گاه موقعیت شخص در جامعه چنان است كه اگر او وصیت نكند ممكن است لطمه شدید و ضربه جبران ناپذیر بر نظام سالم اجتماعى یا دینى وارد گردد، در تمام این صورتها وصیت كردن واجب مى‏شود.


وصایاى واجب و مستحب

وصیت در حال حیات قابل تغییر است‏

قوانین اسلام شخص وصیت كننده را محدود به آنچه قبلا وصیت كرده نمى‏كند، بلكه به او اجازه مى‏دهد مادام كه زنده است در مقدار و چگونگى وصیت و شخص وصى تجدید نظر كند، چرا كه با گذشت زمان ممكن است مصالح و نظرات او در این زمینه دگرگون شود.

ذكر این نكته نیز لازم به نظر مى‏رسد كه انسان باید وصیت خود را وسیله‏اى براى جبران و ترمیم كوتاهیهاى گذشته قرار دهد، حتى اگر كسانى از بستگان نسبت به او بى‏مهرى داشتند از طریق وصیت، به آنها محبت كند، در روایات مى‏خوانیم پیشوایان اسلام مخصوصا نسبت براى خویشاوندانى كه از در بى‏مهرى با آنها در مى‏آمدند وصیت مى‏كردند و مبلغى را براى آنها در نظر مى‏گرفتند، تا رشته گسسته محبت را دو باره برقرار سازند، بردگان خود را آزاد مى‏كردند یا وصیت به آزادى آنها مى‏نمودند.

گرچه وصیت ذاتا از مستحبات مۆكد است، ولى گاه شكل وجوب پیدا مى‏كند، مثل اینكه انسان در پرداخت حقوق واجب الهى كوتاهى كرده باشد، و یا اماناتى از مردم نزد او است كه در صورت عدم وصیت احتمال مى‏دهد حق آنان از بین برود، و از آن مهمتر اینكه گاه موقعیت شخص در جامعه چنان است كه اگر او وصیت نكند ممكن است لطمه شدید و ضربه جبران ناپذیر بر نظام سالم اجتماعى یا دینى وارد گردد، در تمام این صورتها وصیت كردن واجب مى‏شود.

بعد از این مقدمه به طرح چند پرسش و پاسخ در این مورد می پردازیم:

سۆال: اگر مقداری از مال میت دردست وصی او تلف شود آیا وصی ضامن است؟

جواب: چنانچه در نگهداری آن كوتاهی كرده باشد و یا تعدی نموده وصی ضامن است والا ضامن نمی‌باشد. (توضیح المسائل حضرت امام (ره), ص2717)

سۆال: اگر كسی وصیت كند كه بعد از فوتش مقداری پول جهت مدرسه سازی صرف كنند آیا می‌شود این پول را در راه دیگری چون حمام سازی و غیره خرج نمود؟

جواب: اگر وصیت صحیح كرده است تغییر وصیت جایز نیست. (برگرفته از استفتاثات امام (ره), ج2, ص441, س76 و ص413, س20)

سۆال: اگر شخصی در مورد قرض یا نذر خود وصیتی نداشت پرداخت آن واجب است یا خیر؟

جواب: بلی, اگر مال معینی را برای موردی نذر کرده باشد البته نذر صحیح شرعی و قبل از وفای به نذر بمیرد باید آن مال را از اصل ترکه اش بپردازند. (تحریر الوسیله, ج2, ص122, م20)

سۆال: اگر شخصی فوت كند و بدهی داشته باشد آیا اقوام او موظف پرداخت آن هستند؟

جواب: اقوام موظف به پرداخت بدهی او از مال خودشان نیستند بلكه اگر مالی از او مانده باید بدهی از اصل همان مال داده شود. (استفتاثات امام (ره), ج3, ص435, س127)

سۆال: چه كسی موظف به عمل كردن وصیت میت است؟

جواب: وصی باید به وصیت عمل كند و دیگران وظیفه‌ای ندارند. (بخش استفتائات سایت اندیشه قم)

سۆال: فرزند شهیدم وصیت كرده كه دو ماه و نیم روزه برای او استیجار شود ولی ایشان نظر به اینكه ماترك نداشته بنده هم فاقد امكانات مالی هستم در این رابطه وظیفه‌ام چیست؟

جواب: با فرض اینكه ماترك ندارد وصیت او نافذ نیست. (استفتاثات امام ج2, ص430)

فرآوری: آمنه اسفندیاری  

بخش احکام اسلامی تبیان


منابع:

سایت اندیشه قم

سایت کتابخانه طهور

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.