تبیان، دستیار زندگی
آیا نامزدی هاشمی در انتخابات جدی شده است؟ واکنش سایر رقیبان به آمدن هاشمی چیست؟
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

شرطهای هاشمی برای نیامدن


آیا نامزدی هاشمی در انتخابات جدی شده است؟ واکنش سایر رقیبان به آمدن هاشمی چیست؟


هاشمی

"نیاز هم نیست من بیایم. البته من نمی گویم كه نمی آیم. ولی می گویم ضرورت نیست پیرمرد 80 ساله بیاید." همین یک جمله از سوی آیت الله هاشمی خطاب به جمعی از فعالان سیاسی و رسانه ای در آخرین ساعات یکشنبه کافی بود که کل فضای سیاسی و انتخاباتی کشور تحت تاثیر قرار گیرد. علامت سوال بزرگی در ذهن اکثر نامزدها، رسانه ها و جریانهای سیاسی شکل گرفت که آیا به راستی آیت الله هاشمی بار دیگر به انتخابات ریاست جمهوری می اندیشد؟

خانواده آیت الله هاشمی رفسنجانی و برخی سیاسیون تا کنون سیگنالهای متفاوتی از کنش انتخاباتی او به رسانه ها داده بودند. فاطمه و یاسر هاشمی با شرکت در مراسم اعلام نامزدی حسن روحانی از حمایت تلویحی آیت الله از یار قدیمی اش خبر می دادند . حجت الاسلام یونسی وزیر سابق اطلاعات از عزم قطعی هاشمی بر نیامدن گفته بود. محمد هاشمی و مرعشی در مصاحبه های خود پاسخهای دوپهلویی که بر تصمیم بر نیامدن حکایت داشت خبر می داد ند. اما برخی رسانه ها از تحلیل حجاریان گفته بودند که خاتمی نخواهد آمد و در دقیقه 90 هاشمی به میدان می آید.

اما سخنان هاشمی  نهایتا  در پاسخ به درخواستهای مکرر حاضرین مبنی بر کاندیداتوری او ، از احتمال آمدن  او خبر داد:" مساله این دو تصمیم است. اگر این دوتصمیم گرفته شود نیاز به حضور فردی مانند من نیست و افراد جوانتر که مقبول مردم هستند می توانند مسایل کشور را حل کنند اما من نمی گویم نمی آیم و در حال بررسی هستیم".

بر مبنای ادامه سخنان آیت الله هاشمی در واقع به نظر می رسد که او برای نیامدن خود شرط گذاشته است. "دو تصمیمی" که می بایست گرفته شود که هاشمی نیاید.  هاشمی رفسنجانی اظهار  داشت:  "انتظار داریم کسانی که صلاحیت دارند بی جهت رد نشوند چرا که مردم خودشان اصلح را می شناسند و نمی گذارند کشور خراب شود."

از نظر برخی تحلیلگران این جمله هاشمی به این معناست که وی تلاش می کند احراز صلاحیت سید محمد خاتمی را به عنوان نامزد احتمالی مطرح نماید. در واقع هاشمی به شکل تلویحی می گوید در صورت اجماع بر رد صلاحیت خاتمی خود در عرصه حضور خواهد یافت.

عزم هاشمی برای کاندیداتوری ، بیش از پیش جزم شده است. اگر تا پیش از این ، "نیامدن" او ، محرز شمرده می شد ، اینک "آمدن"ش محتمل است

هاشمی رفسنجانی تصمیم راهبردی دوم را تغییر استراتژی سیاست خارجی مطرح می کند. او با مثال زدن پذیرش قطع نامه 598 در واقع خواستار نرمش تاکتیکی است. اما آیا به راستی این دو  تصمیم می تواند به زودی گرفته شود؟

برخی کارشناسان و تحلیلگران بر این باورند که احتمالا  همه شروط هاشمی برای نیامدن براورده نخواهد شد و احتمالا او مجددا پا به عرصه رقابتها خواهد گذاشت.

در صورت فرض حضور هاشمی در انتخابات سوال اصلی که مطرح خواهد شد این است که آرایش صحنه انتخاباتی چگونه تغییرخواهد کرد؟

مهرعلیزاده و جهانگیری و عارف

در جبهه اصلاح طلبان تکلیف تقریبا روشن خواهد شد. محمد شریعتمداری پیش از این گفته بود که در صورت نامزدی آیت الله هاشمی انصراف خواهد داد. درباره محمدرضا عارف نیز همین گونه خواهد بود. خبری از آمدن پزشکیان، جهانگیری و یا مهرعلیزاده نخواهد شد . ظرفیتهای سیاسی کارگزاران به نفع هاشمی فعال شده و حسن روحانی و حزب و اعتدال و توسعه نیز به کمپین انتخاباتی او خواهند پیوست. اگرچه همیشه لایه های رادیکال و افراطی اصلاح طلبان گرایشهای ضد هاشمی داشته اند و تجربه دهه 70 نشان می دهد که پیشگام تخریبها علیه آیت الله هاشمی برخی رسانه های دوم خردادی بوده اند اما به نظر می رسد در این برهه آنان برای تداوم حیات سیاسی شان از این حضور حمایت می کنند. در واقع آمدن هاشمی تا حد زیادی به روشن شدن آرایش انتخاباتی در این طیف کمک خواهد کرد.

اما در صورت فرض حضور آیت الله هاشمی رفسنجانی،جریان اصول گرایی که تاکنون پیشرفتهای جدی در فضای انتخاباتی داشته است با پرسشهایی درباره نامزد نهایی و آرایش انتخاباتی پیش رو ،مواجه خواهد شد. عزم هاشمی برای کاندیداتوری ، بیش از پیش جزم شده است. اگر تا پیش از این،"نیامدن" او ،محرز شمرده می شد، اینک "آمدن"ش محتمل است. لذا طیف اصلاحات و میانه بر روی اجماع خواهند کرد و اصولگرایان متکثر دچار شکسته شدن آرا خواهند شد. لذا به نظر می رسد اصولگرایان در حال حاضر به شکل فوری به بازبینی راهبردهای انتخاباتی خود مشغولند و گزینه های مختلف را بررسی می کنند.

بر مبنای ادامه سخنان آیت الله هاشمی در واقع به نظر می رسد که او برای نیامدن خود شرط گذاشته است. "دو تصمیمی" که می بایست گرفته شود که هاشمی نیاید.  هاشمی رفسنجانی اظهار  داشت:  "انتظار داریم کسانی که صلاحیت دارند بی جهت رد نشوند چرا که مردم خودشان اصلح را می شناسند و نمی گذارند کشور خراب شود."

اولین پیامد حضور هاشمی احتمال انصراف و یا کمرنگ شدن فعالیتهای انتخاباتی برخی نامزدهایی هست که در حال فعالیت هستند. برخی تحلیلگران براین باورند با حضور هاشمی امکان کم رنگ شدن و یا انصراف نامزدهایی چون آل اسحاق، متکی، فلاحیان و ... وجود دارد. درباره تداوم نامزدی محسن رضایی هم سوالاتی جدی به وجود می آید، چرا که او یک بار از رقابت با هاشمی انصراف داده بود.

نکته دوم این است که جبهه پایداری باید به این سوال پلسخ دهد که در فرض احراز صلاحیت باقری لنکرانی به عنوان رجل سیاسی و مذهبی آیا او توان زنده کردن دو قطبی احمدی نژاد-هاشمی در تیر 84 را داراست؟ در پیش روی جبهه پایداری سه گزینه ممکن است.

باقری لنکرانی

گزینه شماره یک تداوم نامزدی لنکرانی است. گزینه دوم تلاش برای قانع کردن نامزدی دیگر مانند جلیلی یا فتاح می باشد. راه سوم پیش روی این جریان حرکت به سمت نامزدی دیگر  از میان افراد حاضر در انتخابات است که مشترکات فکری بیشتری با آنان دارد. در این میان شانس حداد عادل و زاکانی بیشتر می باشد.

نکته مهم تر واکنش ائتلاف سه گانه یا پیشرفت درباره نامزدی هاشمی است. دکتر ولایتی اگرچه درسال 1384 یکبار به توصیه آیت الله تهرانی از نامزدی به نفع هاشمی رفسنجانی  انصراف داده بود، اما این بار از عزم خودش برای ماندن در عرصه انتخابات خبر داده است.  او بارها در پاسخ به این سوال که آیا در صورت حضور هاشمی انصراف خواهید داد پاسخ داده است که حضور اینباره من ائتلافی است و تصمیم من فردی نیست.  قالیباف هم در انتخابات سال 1384 نشان داده است که از رقابت با هاشمی رویگردان نیست.  دکتر حداد هم دارای معذوریتی برای حضور در برابر هاشمی نیست.  اما اکنون باید به این سوال پاسخ داد که کدام یک از اعضای ائتلاف سه گانه دربرابر هاشمی امکان رای آوری بیشتری دارند؟

هنوز یک هفته تا ثبت نام انتخابات ریاست جمهوری یازدهم باقی است و با ثبت نام نهایی نامزدها به بسیاری از این پرسشها پاسخ داده خواهد شد. اگرچه روزهای اردیبهشت به تدریج در حال گرم شدن است اما روزهای داغ انتخاباتی به ناگاه در حال رسیدن هستند.

یوسف قاضی زاده

بخش سیاست تبیان