جمع چند بردار
ممكن است این سؤال به ذهن شما خطور كند كه "چگونه میتوان چند بردار را با هم جمع نمود؟"به مثال زیر خوب دقت کنید.
به چهار بردار , , و (در شكل مقابل) توجّه كنید. برای جمع كردن این چهار بردار چه كار باید انجام داد؟
برای جمع كردن این چهار بردار ابتدا میتوان دو بردار و را جمع نمود تا بردار حاصل شود.
حال بردار را با بردار جمع میكنیم تا بردار به دست آید.
(دقت كنید برای جمع از قائده"قرار دادن ابتدای بردار بر انتهای بردار دیگر" استفاده نموده ایم.)
در نهایت بردار را با بردار جمع میكنیم تا بردار حاصل شود.
البته بدیهی است در حالت كلی به دست آوردن بردارهای واسطه و لازم نیست و برای به دست آوردن برآیند بردارهای , , و كافی است آن ها را پی در پی به دنبال هم قرار دهیم و بردار برآیند برداری است كه از ابتدای اولین بردار به انتهای آخرین بردار رسم شود.
ممكن است این سؤال به ذهن شما خطور كند كه آیا در جمع بردارها ترتیب آن ها مهم است یا خیر؟ برای پاسخ به این سۆال به این بخش خوب توجه کنید:
جوینده گنجی نقشه آن را به شش قسمت تقسیم كرده است. اولین تكه از این مجموعه، درخت بزرگ و مشخصی است كه نقطه شروع را نشان میدهد. بدون توجّه به ترتیب تكههای نقشه موارد زیر خوانده میشود.
(٣ متربه شرق)، (5 متر به جنوب)، (5 متر به جنوب شرق)، (5/2 متر به جنوب) و (5/6 متر به غرب).
حال طبق این اطلاعات گنج را بیابید!
راهنمایی و پاسخ:
در این سؤال 5 بردار به نام های:
به شرق، به جنوب، به جنوب شرق، به جنوب و به غرب در اختیار است.
بردار برآیند برابر حاصل جمع این پنج بردار میباشد یعنی:
این بردارها را به صورت پی در پی قرار میدهیم. شكل زیر حاصل میشود. در این شكل گنج در نقطهای واقع بر انتهای بردار (٥/٦ متر به غرب) قرار دارد.
اگر ترتیب قرار دادن بردارها را عوض كنیم شكل مقابل حاصل میشود و محل گنج در انتهای بردار یعنی (3m به شرق) خواهد بود.
اگر به دو تصویر فوق خوب نگاه كنید مشاهده میكنید كه محل گنج در هر دو تصویر یكی است.
بنابراین میتوان نتیجه گرفت كه در جمع برداری ترتیب عمل جمع اهمیت ندارد. به این خاصیت در جمع برداری شركت پذیری میگویند.
در مدل سازی زیر جمع پنج بردار ، ، ، و را مشاهده میكنید. به دقت به بردار برآیند توجّه كنید.
مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: محسنی
تنظیم: مریم فروزان کیا