مصاحبه با استاد محمود شاهرخی
نخبه كسی است كه تعالی فكری داشته باشد
تبیان : لطفاً شرحی از زندگی خود را برای بینندگان سایت اینترنتی تبیان بفرمائید .
بنام چاشنی بخش زبانها حلاوت بخش معنی دربیانها
من اهل شهرستان بم از توابع استان كرمان و متولد 1306 هـ .ش هستم . پس از تحصیلات اولیه و فراگیری دروس حوزوی و ادبیات عرب در كرمان ، به یزد رفتم و در محضر آیت ا... علومی در مدرسه خان به تحصیل ادامه دادم . در همان جا ازدواج كردم و سپس به همراه عموی همسرم ، آیت ا... میبدی به نجف اشرف رفتم و در مدرسه كبری آخوند خراسانی به تحصیل پرداختم اما اندكی بعد به بیماری ریوی مبتلا شدم و به ایران بازگشتم . بعد از بهبودی ، مدتی در بخش خصوصی مشغول به كار شدم تا این كه با پیروزی انقلاب اسلامی به استخدام صدا و سیما در آمدم و تاكنوندر موضوعات مختلف و مقوله های متعدد ادبی و عرفانی مقالات بسیاری نوشته و همچنین آثاری نیز منتشر نموده ام .
تبیان : علاقه به سرودن شعر از چه موقع در شما ایجاد شد و اصلاً چگونه شد كه به شاعری روی آوردید .
قریحه و استعداد شاعری عطیه و بخشش خداوند است كه با تفاوت مراتب به اشخاص عنایت می كند ؛ اگر كسی واجد چنین استعدادی باشد ، طبعاً سرودن شعر جزء فطرت اوست و من اگر جرأت كنم كه خود را شاعر بخوانم ، از سیزده سالگی سرودن شعر را آغاز كردم و نخستین شعر من هم در مدح امام علی ( ع ) بود .
تبیان : تخلص شما در شاعری چیست و چرا آن را برای خود برگزیده اید .
پدر همسرم كه یك عارف ربانی بود ، " مجذوب " تخلـّص می كرد ؛ من نیز به دلیل ارادتی كه نسبت به ایشان داشتم ، تخلـّص " جذبه " را اختیار كردم.
تبیان : سبك های مختلفی در شعر وجود دارد ، شما بیشتر از چه سبكی پیروی می كنید ؟
سبك در شاعری به گونه ای نیست كه مرز خاصی داشته باشد این بستگی به درون مایه ، محتوا ، طرز بیان ، قالب شعری ، بیان احساس و .... دارد . شعر نو و كهن امروزه دیگر معنایی ندارد . اما اگر بخواهید تقسیم بندی كنید سروده های من به سبك قدیم ( موزون و مقفی ) است .
تبیان : از بین شعرای قدیم و معاصر به چه كسانی ارادت بیشتری دارید .
من با عدم بضاعت ، نسبت به بزرگان عرصه ی ادب ، چه متقدمان و چه متأخران و چه معاصران ، عشق می ورزم و از آثار گرانبهای آنان بهره و لذت می برم ، از فردوسی گرفته تا سنایی ، عطار ، سعدی ، نظامی ، خاقانی و .... البته نسبت به مولانا و خواجه ی شیراز ، انس و الفتی زائد الوصف دارم .
از میان معاصران با زنده یاد مهرداد اوستا و شادروان سید ابراهیم ستوده ارتباط و پیوندی ناگسستنی داشتم و آن بزرگوران نیز به من عنایتی خاص داشتند. از دوستان صمیمی صدیق من هم ، استادان مشفق كاشانی و حمید سبزواری می باشند كه میان ما رابطه ای صمیمانه برقرار است. درمیان طبقه جوان هم شاعران و سخنوران توانایی داریم كه به آنان سخت ارادت می ورزم . اما تصریح به نام نمی كنم ، زیرا امكان دارد برخی اسامی را فراموش كنم.
تبیان : نظر شما در مورد ادبیات امروز و بالاخص شعر در جامعه امروز ما چیست ؟
شعر و ادبیات اصولاً به اقتضای زمان متغیر است . شعر ما در طول تاریخ فراز و فرودهایی داشته است . متأسفانه در زمان حال ، ادبیات ما آن غنای فرهنگی گذشته را ندارد . البته شعرای جوان و نوجوانی هستند كه آثار بسیار ارزنده و قابل توجهی ارائه داده اند به خصوص در زمینه دفاع مقدس. در جامعه امروز ما افرادی هستند كه قریحه ای بالا و استعدادی شگرف دارند . این ها اگر از سوی مسئولان امور فرهنگی تشویق شوند و استعدادهایشان در جهت صحیح به فعلیّت برسد ، آثاری ارائه خواهند داد كه سبب كمال و ترقی شعر در جامعه امروز خواهد شد .
تبیان : جایگاه شعر كهن و نو را در جامعه امروز چگونه می بینید ؟
ما نباید شعر كهن و نو را از نظر ارزشی تفكیك كنیم و بگوئیم كه مثلاً شعر نو ارزشمند است و شعر كهن نیست و یا بالعكس . به نظر من شعری ارزشمند است كه جدا از هر قالب و سبكی ، خوب، هنرمندانه و زیبا باشد . یعنی چنان از نظر محتوایی قوی باشد كه بر دل بنشیند . برای همین باید در داوری هایمان ، نهایت احتیاط را بكنیم .زیرا ممكن است با گفتن این مطلب كه شعر فلانی چون به سبك كهن است، ارزشی ندارد و بالعكس، قریحه های شاعران را سركوب و طبع والای آنان را جریحه دار سازیم .
تبیان : تعریف شما از نخبه چیست ؟ و نظرتان در مورد معرفی نخبگان از سوی سایت اینترنتی تبیان چیست ؟
نخبه یعنی برگزیدهو برتر. یعنی كسی كه تعالی فكری داشته باشد و منشاء یك اثر علمی ، فرهنگی ، ادبی و یا ..... باشد . البته باید دقت شود كه چنین عنوانی به افرادی كه واقعاً شایستگی دارند ، تفویضگردد .
شما نیز كار بسیار جالب و سودمندی انجام می دهید ؛ امیدوارم موفق باشیدو در راه ترقی و تعالی فرهنگ و ادب و هنر گام های بلندی بردارید.
