تبیان، دستیار زندگی
«یكى از امتیازات بزرگى كه شهر عزیز قم دارد، این است كه بر گرد مضجع شریف یكى از برگزیدگان اهل ‏بیت‏علیهم السلام حضرت فاطمه معصومه ‏علیها السلام بنا شده است.» مقام معظم رهبرى اجمالى از زندگى فاطمه معصومه علیها السلام نام شریف ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

شفیعه روز جزا

«یكى از امتیازات بزرگى كه شهر عزیز قم دارد، این است كه بر گرد مضجع شریف یكى از برگزیدگان اهل ‏بیت‏علیهم السلام حضرت فاطمه معصومه ‏علیها السلام بنا شده است.» مقام معظم رهبرى

اجمالى از زندگى فاطمه معصومه علیها السلام

نام شریف آن بزرگوار، «فاطمه‏» و مشهورترین لقب ایشان «معصومه‏» است. پدر بزرگوارش، امام هفتم شیعیان حضرت موسى بن جعفرعلیه السلام و مادر مكرمه‏اش، حضرت نجمه خاتون‏علیها السلام است كه آن بانو، مادر امام هشتم حضرت على بن موسى الرضاعلیه السلام نیز است . ازاین‏ رو، حضرت معصومه (س) با حضرت رضاعلیهما السلام از یك مادر هستند.

ولادت آن حضرت در روز اول ذى‏القعده سال 173 ه . ق در مدینه منوره واقع شده است. دیرى نپایید كه در سنین كودكى، با مصیبت ‏شهادت پدر گرامى خود در حبس هارون در شهر بغداد مواجه شدند. از آن پس تحت مراقبت و تربیت ‏برادر بزرگوارش، حضرت على بن موسى الرضا(ع) بزرگ شدند. در سال 200 ه . ق در پى اصرار و تهدید مامون عباسى سفر تبعید گونه حضرت رضاعلیه السلام به مرو آغاز شد. آن حضرت بدون این‏ كه كسى از بستگان و اهل‏ بیت‏ خود را همراه ببرند راهى خراسان شدند.

یك سال پس از هجرت برادر، حضرت معصومه‏ علیها السلام به شوق دیدار برادر، همراه عده‏اى از برادران و برادرزادگان به سوى خراسان حركت نمودند و در هر شهر و محلى از سوى مردم مورد استقبال واقع مى‏شدند. این‏جا بود كه آن حضرت نیز همچون عمه بزرگوارشان حضرت زینب (‏س) پیام مظلومیت و غربت‏برادر گرامى‏شان را به مردم مؤمن و مسلمان مى‏رساندند و مخالفت‏ خود و اهل‏بیت‏ (ع) را با حكومت‏حیله‏گر بنى‏عباس اظهار مى‏فرمودند. بدین ترتیب، تا كاروان حضرت به شهر ساوه رسید، عده‏اى از مخالفین اهل ‏بیت‏(ع) كه از پشتیبانى مامورین حكومت‏ برخوردار بودند، سر راه را گرفتند و با همراهان حضرت وارد جنگ شدند. در نتیجه، تقریبا همه مردان كاروان به شهادت رسیدند، حتى بنا بر نقلى حضرت معصومه‏علیها السلام را نیز مسموم نمودند.

به هرحال، یا بر اثر اندوه و غم زیاد از این ماتم و یا بر اثر مسمومیت از زهر جفا، حضرت فاطمه معصومه‏ علیها السلام مریض شدند و از آن‏ جایى كه دیگر امكان ادامه راه به سوى خراسان ممكن نبود، قصد شهر قم را نموده و سؤال فرمودند: از این شهر (ساوه) تا «قم‏» چند فرسخ راه است؟ در پاسخ گفتند: ده فرسخ. فرمودند: مرا به شهر قم ببرید؛ زیرا از پدرم شنیدم كه مى‏فرمود: «شهر قم مركز شیعیان ما است.»

بزرگان شهر قم، وقتى از این خبر مسرت‏بخش مطلع شدند به استقبال آن حضرت شتافتند، و در حالى كه، «موسى بن خزرج‏» بزرگ خاندان «اشعرى‏» زمام ناقه آن حضرت را به دست گرفته بود، و عده فراوانى از مردم پیاده و سواره گرداگرد كجاوه حضرت در حركت‏ بودند. در روز 23 ربیع الاول سال 201 ه . ق حضرت وارد شهر مقدس قم شدند. سپس در محلى كه امروز «میدان میر» نامیده مى‏شود در جلوى منزل شخصى «موسى بن خزرج‏» شتر آن حضرت زانو زد و افتخار میزبانى حضرت نصیب او شد.

آن بزرگوار به مدت 17 روز در این شهر زندگى نمود و در این مدت، مشغول عبادت و راز و نیاز با پروردگار متعال بود.

هم‏اكنون محل عبادت آن حضرت حجره‏اى است در مدرسه ستیه به نام «بیت النور» كه محل زیارت ارادتمندان آن حضرت است.

سرانجام، آن بزرگ یادگار اهل‏بیت‏(ع) در روز دهم و یا دوازدهم ربیع الثانى سال 201 ه. ق، پیش از آن‏كه دیدگان مباركش به دیدار برادر روشن شود، در دیار غربت و با اندوه فراوان دیده از جهان فرو بست و شیعیان را در ماتم خود به سوگ نشاند. مردم قم با تجلیل فراوان پیكر پاكش را به سوى محلى به نام «باغ بابلان‏»، كه قبرستان خانوادگى اشعریون بود، تشییع و به خاك سپردند . پس از دفن حضرت معصومه‏ علیها السلام، "موسى بن خزرج" سایبانى از بوریا بر فراز قبر شریف ایشان قرار داد، تا این‏كه پس از سال‏ها حضرت زینب‏(س) دختر امام جواد(ع) اولین گنبد را بر فراز قبر شریف عمه بزرگوارشان بنا كرد و بدین سان، تربت پاك آن بانوى بزرگوار اسلام قبله ‏گاه قلوب ارادتمندان به اهل بیت‏ علیهم السلام و دارالشفاى دل سوختگان عاشق ولایت و امامت ‏شد.

فضایل و مناقب حضرت معصومه علیها السلام

الف. شرافت‏خانوادگى

آن حضرت «بنت رسول‏الله‏صلى الله علیه وآله‏» و «بنت ولى‏الله‏» و «اخت ولى‏الله‏» و «عمة ولى‏الله‏» است و این امر خود سرچشمه سایر فضایل و كمالات معنوى و روحانى آن بزرگوار است.

ب. عالمه و محدثه اهل بیت علیهم السلام

یكى از والاترین عناوینى كه نشان ‏دهنده بلندى مرتبه علم و آشنایى كریمه اهل ‏بیت‏علیهم السلام با معارف بلند اسلام و مكتب حیات‏بخش تشیع است، محدثه بودن آن حضرت است. بزرگان علم حدیث، احادیث و روایات رسیده از آن   حضرت را قبول و به آن استناد مى‏نمایند؛ چرا كه آن حضرت جز از افراد مورد وثوق و اطمینان حدیث نقل نمى‏كند.

ج. معصومه

فاطمه معصومه كه خود پرورش یافته مكتب ائمه طاهرین‏ علیهم السلام و یادگار صاحبان آیه تطهیر است، نمونه عالى از طهارت و پاكى است ، ‏به حدى كه خاص و عام ایشان را "معصومه" لقب داده‏اند.

د. كریمه اهل بیت علیهم السلام

از دیر زمان آستان قدس فاطمى، منشا هزاران كرامت و عنایت ربانى بوده است. چه قلب‏هاى ناامیدى كه سرشار از امید به فضل و كرم الهى و چه دست‏هاى تهى كه سرشار از رحمت ربوبى؛ و چه انسان‏هاى بریده از همه جا و ناامید از همه كس، كه با دلى شاد و روحى پیوسته به ابدیت از درگاه پر فیض و كرم این كریمه اهل بیت‏علیهم السلام برگشته و براى خود نوعی زندگى براساس ایمان مستحكم به ولایت اولیاى حق بنا نهادند.

و. مقام شفاعت آن حضرت

از جمله كسانى كه به شفیعه بودنش در روایات و آثار دینى تصریح شده است، فاطمه معصومه‏ علیها السلام است. (1)

حضرت معصومه‏علیها السلام در روایات

امام صادق ‏علیه السلام فرمود: براى خدا حرمى است و آن مكه است، و براى رسول خدا صلى الله علیه وآله حرمى است و آن مدینه است، براى امیرالمؤمنین‏علیه السلام حرمى است و آن كوفه است و براى ما حرمى است و آن شهر قم است و به زودى زنى از فرزندان من در آنجا دفن خواهد شد كه نامش «فاطمه‏» است. هركس كه او را زیارت كند بهشت ‏بر او واجب خواهد شد(2)

امام جواد علیه السلام فرمود: كسی كه عمه ام را در قم زیارت كند پاداش او بهشت است. (3)

امام صادق (ع) : كسی كه آن خانم ( حضرت معصومه علیها السلام) را زیارت كند در حالی كه آگاه به شأن و منزلت ایشان باشد،  به بهشت می رود.(4)

امام رضا علیه السلام فرمود: هركس معصومه را در قم زیارت كند ، مانند كسی است كخ مرا زیارت كرده است.(5)

پی نوشت:

1- برگرفته و تلخیص است از كتاب زندگى‏نامه حضرت معصومه‏علیها السلام، انتشارات آستانه مقدسه قم.

2- البحار، ج 60، ص 216.

3- كامل الزیارة.

4- بحار الانوار، ج 48، ص 307.

5- ناسخ التواریخ، ج 3، ص 68.

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.