فشار پیمانهای
شكل زیر نوع دیگری از فشارسنج ها را نشان میدهد كه به آن فشار سنج گازی میگویند.
این نوع از فشار سنج یك طرف لوله U شكل باز است و با هوا در تماس میباشد و طرف دیگر آن به محفظه گاز وصل است. در لوله مقداری مایع (معمولاً جیوه) قرار دارد.
فرض كنید فشار گاز داخل محفظه با P٢ نشان داده شود. وقتی فشار P٢ برابر فشار هوای بیرون باشد سطح جیوه در طرفین لوله یكی خواهد بود.
وقتی فشار داخل محفظه بیشتر از فشار هوای بیرون باشد، مایع سمت چپ لوله به سمت پایین و طرف راست آن به بالا رانده میشود. به كمك رابطه می توان فشار داخل ظرف را به دست آورد.
بالای ستون جیوه سمت راست با هوا تماس دارد بنابراین فشار آن برابر یك اتمسفر P1 = Patm است.
فشار نقاط A و B كه در یك ارتفاع هستند برابر است. بنابراین خواهیم داشت:
ارتفاع h متناسب با اختلاف فشار P2 - Patm است. به اختلاف فشار گاز با فشار هوا (یعنیP2 - Patm ) فشار پیمانهای میگویند.
فشار P٢ به عنوان فشار مطلق شناخته میشود.
فشارسنج طبی یك وسیله متداول برای اندازه گیری فشار خون است. همانطور كه شكل زیر نشان میدهد بر اثر فشردن یك حباب لاستیكی، هوا از طریق یك شیلنگ نازك وارد یك دست بند میشود و باعث بزرگ شدن آن میگردد. بدین ترتیب مسیر عبور خون بسته میشود.
وقتی شیر دست بند كمی باز میشود هوای آن به آرامی خارج میشود. هنگامی كه قلب خون را با فشار پمپ میكند لحظهای فرا میرسد كه فشار خود از فشار دست بند بیشتر میگردد و جریان خود مجدداً برقرار میشود.
به كمك گوشی طبی میتوان صدای جریان اولیه خون را شنید. همزمان با این صدا، پزشك فشار كیسه هوای دست بند را اندازه میگیرید. در شكل بالا فشار دست بند توسط اختلاف سطح سیال درون لوله اندازه گیری میشود.
همانطور كه میدانید این فشارسنج به راحتی فشار پیمانهای را اندازه میگیرد. معمولاً فشار پیمانه ای خون یك فرد جوان و سالم حدود ٨٠ الی ١٢٠ میلی متر جیوه است كه اصطلاحاً به آن فشار 8 تا 12 گفته میشود.
به فیلم زیر توجه کنید.
به نظر شما نقش فشار هوا در نریختن آب درون ظرف چیست؟
مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: محسنی
تنظیم: مریم فروزان کیا