وقتی با نوجوانم درگیر می شوم
زمانیکه نوجوان دچار یکسری تغییرات روانی – شناختی می شود ، در رفتار، خلق و خوی و منش او تغییراتی بوجود می آید. نحوه رفتار خانواده با این تغییرات نوجوان بسیارتعیین کننده است. در بعضی از خانواده ها در برابر این چالش‌های رشد، پاسخ های مناسبی داده می شود در حالیکه در خانواده های مشکل دار نمی توانند با این تغییرات سازگار شوند و با شیوه های غیرسازنده واکنش نشان می دهند که موجب شکل گیری و شدت یافتن مشکلات می شود. علاوه براین عواملی که اعضای خانواده را مستعد برخورد و تعارض با یکدیگر می کند، عبارت است از :
مهارتهای ضعیف در حل مسئله و گاهی همراه با راه حل های تعارض زا، مهارتهای ارتباطی ضعیف، مشکلات در ساختار خانواده بعنوان مثال دادن استقلال شدید یا ضعیف به نوجوان، فقدان محبت در محیط خانواده، ناهماهنگی در ثبات انظباطی و دارای قواعد انظباطی خیلی شدید یا خیلی ضعیف، همچنین والدین شیوه های فرزند پروری طرد کننده و خشونت آمیز دارند.
علاوه بر مورد بالا، نحوه ارتباط در این خانواده ها بیشتر بر امر کردن، نادیده گرفتن و طرد کردن یکدیگر مبتنی است. در حالیکه در خانواده هایی که مشکلات کمتری با نوجوان خود دارند، ارتباطات و ارزیابی ها مثبت است، مزاح و شوخی در محیط خانه وجود دارد، در میان اعضای خانواده توافق و حمایت از یکدیگر دیده می شود. همچنین راه حل های بیشتر برای مسئله و مشکلات دارند.
در خانواده های مشکل دار، والدین نظارت و کنترل ضعیف بر تخلفات نوجوان دارند. البته این نظارت ضعیف خانواده هم ناشی از نابسامانی و مشکلاتی است که در درون خانواده وجود دارد و هم ناشی از روشهای نادرست فرزندپروری و اعمال انظباطی آنهاست. این نوع والدین در کنترل کردن رفتارهای انحرافی نوجوانشان کارآیی کمتری دارند و خود را درگیر در رفتارهای تهدید آمیز نوجوان می کنند. همچنین توجه مثبتی که یک نوجوان نیاز دارد را، بیشتر در نوع برخورد با رفتارهای انحرافی برای او بوجود می آورند.
شایان ذکر است بسیاری از مشکلات رفتاری نوجوان ریشه در دوران کودکی آنان نیز دارد که والدین نتوانستند بسیاری از مشکلات ارتباطی و رفتاری کودک را در همان دوران حل کند در نتیجه با شدت بیشتری در دوران نوجوان خود را نشان داده است.
در این خانواده توجه و تقویت رفتار درست نوجوان کمتر انجام می‌شود. در حالیکه تقویت رفتارهای پسندیده اجتماعی به اندازه کاهش رفتارهای نامطلوب نوجوان دارای اهمیت است و می توان گفت بخشی از سیستم تربیتی کارآمد والدین محسوب می شود یعنی تمجید، تشویق به اندازه مجازات و تنبیه مهم هستند. در محیط خانواده باید رفتارهایی مانند صداقت، همکاری، کنترل خود را مورد تشویق و سرمشق قرار دهند.
در محیط خانوادگی که دچار مشکلات عدیده ای در ارتباط با نوجوان هستند در این گونه موارد دچار ضعف و کاستی در ساختار خانواده هستند که خانواده باید در پی رفع کردن مشکلات ساختاری خانواده نیز باشد تا بتواند در امر پرورش فرزند موفق تر عمل کند.
نکته بعدی در برطرف کردن مشکلات نوجوان، والدین باید در درونی کردن قواعد تلاش بیشتری انجام دهند زیرا بسیاری از مشکلات ناشی از نبود خواسته ها و تقاضای اخلاقی مستحکم از فرزندان، عدم انجام پیامدهای منفی مناسب در موارد تخلفات آنها است. استفاده از روش انظباطی موثر مانند مشخص کردن پیامد رفتاری در مورد رفتارهای نادرست نوجوان، توضیح و استدلال والدین در مورد تصمیم های که گرفته اند که در حل مشکلات آنان کمک کننده است.
مطالب مرتبط:
