برفک دهان در نوزادان شایع است
برفک دهان به یک سری عفونت‌های دهانی گفته می‌ِشود که به علت رشد بیش از حد قارچی به نام کاندیدا آلبیکانس در دهان ایجاد میشود. در حالت عادی این قارچ در دهان بسیاری از افراد وجود دارد.
برفک دهان، نوعی عفونت سطحی است که بخش‌های کناری و گوشه‌های دهان را مبتلا می‌کند. دیگر نقاط در معرض خطر ابتلا به برفک عبارتند از داخل گونه‌ها، زبان، کام و حلق.
با از بین رفتن باکتری‌های مفید موجود در دهان، قارچ‌های کاندیدای موجود در دهان رشد بیش از حد پیدا می کنند و به صورت برفک در دهان دیده می شوند.
علل ایجادکننده برفک دهان
برفک دهان، در دهان نوزادان شایع است. یک نوزاد ممکن است در طی زایمان به برفک دهان مبتلا شود و این برفک عمدتا وقتی ایجاد می‌ِشود که مادر دچار عفونت قارچی واژن باشد و زایمان نوزاد به طریق زایمان طبیعی باشد.
علائم چنین نوع برفک دهانی معمولا طی 7 تا 10 روز بعد از تولد بهبود می‌یابند.
در کودکان و بزرگسالان، ایجاد برفک دهان، دلایل دیگری می‌تواند داشته باشد؛ مثل شیمی‌درمانی سرطان، مصرف داروهای استروئیدی و یا آنتی‌بیوتیک که سیستم ایمنی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
آنتی‌بیوتیک‌ها باعث از بین رفتن فلور میکروبی دهان می شوند (یعنی باکتری‌هایی که به صورت طبیعی در حفره دهان وجود دارند)، در نتیجه جمعیت قارچ‌ها در دهان افزایش یافته و به دنبال آن برفک دهان یا کاندیدا ایجاد میشود.
علائم برفک دهان
احساس مزه بد در دهان و اینکه حس چشایی و حس طعم مزه غذا کاهش می‌یابد.
برفک دهان به صورت یک سری تکه‌هایی مثل تکه وصله‌هایی که به پارچه‌های کهنه و مندرس می‌دوزند نمایان میشود که این وصله‌ها در کناره زبان در گوشه دهان و کام و پشت زبان دیده میشود.
اگر سعی کنید این لایه و یا وصله سفید را از روی زبان خود یا از ناحیه‌ای که در دهان هست جدا کنید، در آن منطقه وصله سفید رنگی خواهید دید که قرمز و ملتهب شده و ممکن است دچار خونریزی شود.
گاهی این پلاک‌های برفکی در دهان، دردناک می‌شوند به خصوص باعث بی‌قراری کودکان و نوجوانان میشود.
عوامل خطر برفک دهان
- خشکی دهان، زیرا در این حالت میزان بزاق آن دهان کم شده و امکان ابتلا به عفونت‌های قارچی کاندیدایی بیشتر می شود.
- افزایش سن: افراد مسن با توجه به این که میزان بزاقشان کم میشود نیز در معرض ابتلا به عفونت کاندیدا هستند.
- دیابت: بیماران دیابتی باید مراقب خشکی دهان باشند.
- سوء تغذیه
- کسانی که سیستم ایمنی بدن آنها ضعیف شده است، مانند مبتلایان به سرطان و ایدز
- استرس : استرس شدید و طولانی در بدن باعث آزاد شدن هورمون کورتیزول میشود. این هورمون با کاهش ایمنی بدن و افزایش قند خون، می تواند موجب ایجاد برفک دهان شود.
- کسانی که از آنتی بیوتیک یا دهانشویه‌های ضد باکتری استفاده کرده‌اند.
- زنان باردار
- مصرف داروهایی که میزان بزاق را کاهش می‌دهند.
راه های تشخیص برفک دهان
چنانچه علائم برفک در دهان فردی دیده شد، باید به دندانپزشک مراجعه کند تا با تشخیص صحیح، درمان مناسب هم برای وی صورت گیرد.
جالب است بدانیم در بسیاری از موارد دندانپزشکان از همین طریق به وجود دیابت در فرد پی می‌برند، یعنی اگر فردی مکرر بدون علت مشخصی دچار برفک دهان شود، پزشک یا دندان پزشک از جمله عللی که در تشخیص افتراقی خود در نظر می‌گیرد عبارت است از دیابت، سرطان و ایدز.
در این گونه موارد، تست‌های خونی و دیگر آزمایشات تشخیصی لازم است.
درمان برفک دهان
درمان شامل مصرف داروهای ضد قارچ است که میزان و نوع دارو و طریقه مصرف را دندانپزشک به شما می گوید.
چنانچه بنا به تشخیص دندان پزشکتان، علت برفک دهان، مصرف داروهایی است که باعث کم شدن بزاق می شوند، در این صورت باید با نظر و مشورت پزشک معالجتان، نوع دارویی که باعث خشکی دهان شده را تغییر دهید. البته گاهی نمی‌توان این گروه داروها را تغییر داد که در این صورت فرد باید از بزاق مصنوعی به عنوان جایگزین استفاده کند.
قارچ دهان (برفک) را هیچ گاه دست کم نگیرید، چرا که در افراد ضعیف و افراد با نقص سیستم ایمنی، عفونت‌های آن تا مری و داخل دستگاه گوارش نیز منتشر میشود.
رژیم غذایی ضد برفک دهان
باتوجه به اینکه قارچ کاندیدا در محیط شیرین و اسیدی رشد می کند، برای مقابله با آن باید رژیم غذایی خود را کمی تغییر دهید و از مصرف غذاهای اسیدی و قنددار خودداری کنید، مثل پنیر مانده، مشروبات الکلی، شکلات، سرکه و ترشی جاتی که سرکه دارند، انواع مواد شیرین، ادویه جاتی که شکر و سرکه دارند، فست فود و غذاهای آماده و ... .
فرآوری: نیره ولدخانی
بخش سلامت تبیان
منابع:
ویکی پدیا
پزشکان بدون مرز
مطالب مرتبط:
