دعا مهمتر از آن است که فکر می کنیم!!!

در میان اعمال عبادی دعا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است چرا كه بهترین و والاترین كارها نزد خداوند است. دعا نشان‌دهنده‌ی شناخت و معرفت خالق است دعا بیانگر عجز و ضعف انسان در برابر خداوند است. دعا یعنی پاسخ و نیاز روحی خود و لذاست كه روزانه ده بار واجب است دعا كنیم و بگوییم اهدانا الصراط‌المستقیم .

با اینكه انسان مالكیت حقیقی هیچ چیز را ندارد خداوند دعا را تملیك انسان كرده یعنی انسان به جز دعا و تضرع در پیشگاه خداوند مالك هیچ چیز نیست.

« اغفِر لِمَنْ لایَمْلكُ الا الدُّعا » مفاتیح الجنان  دعای كمیل

با دقت در آیات قرآن نكته‌ای بسیار زیبا در این مورد به دست می‌آید و آن اینكه هرگاه كسی از پیامبران سئوالی نموده خداوند جواب آن سئوال را توسط همان پیامبر به او اطلاع داده مثلاً :

از روح:« یَسْئلونك عن الروح » یا انفال: « یسلونك عن الانفال» یا اهله « یسئلونك عن الاهله »یا قیامت: «یسئلونك عن الساعة» یا مسائل اختصاصی « یسئلونك عن المحیض» سئوال می‌شد و ...

در تمام این موارد پیامبر(صلی الله علیه و آله) واسطه‌ در جواب قرار گرفته آن سئوالات را پاسخ می‌فرمود اما در یک مورد هیچ واسطه‌ای دركار نیست و رسول خدا(ص) هم با آن همه عظمت واسطه نیست و آن هنگامی است كه بنده دعا می‌كند:

«اذا سَئلَكَ عبادی عنّی فَانّی قریب اُجیْبُ دَعْوَةَ الدّاع »

هرگاه بندگانم راجع به من از تو سۆال می‌كنند و سراغ مرا می‌گیرند و مرا می‌خوانند « فَانّی» ( بدون اینكه به پیامبر(صلی الله علیه و آله) بفرمایید تو بگو. می‌فرماید ) پس من نزدیكم دعای دعا‌كننده را پاسخ می‌دهم.

آیا شما عزیزانی که هـر هفته در دعای کمیل، شرکت می کنید و این مجلس نورانی و اجتماع عظیم را تشکیـل می دهید، می دانید که تا چه اندازه نزد خداوند عزیز هستید؟

آیا می دانید به واسطه ی این دعا و نیایش است که، خداوند عذاب خود را نازل نمی کند؟

ـ رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) می فرمایند:

اِدفَعُو اَبوابَ البَلاءِ بِالدُّعاءِ ؛درب های بلا را با دعا ببندید.[1]

ـ امیرالمۆمنین (علیه السّلام) فقر و قرض را به عنوان یکی از بلاهای بزرگ معرّفی کرده و می فرمایند:

فقر و قرض در کنار هم، بدبختی (و بلای) بسیار بزرگی است.[2]

ـ ایشان می فرمایند:

امواج بلا را با دعا پس زنید! بلا دیده ای که بلا، جانش را به لب رسانده است، نیازش به دعا بیشتر از عافیت چشیده ای نیست که از بلا در امان نمی باشد.[3]

کنایه از این که همه به دعا به درگاه پروردگار نیازمندند، چه اهل بلا و چه اهل عافیت.

ـ خدای متعال به داود علی نبیّنا و آله و علیه السّلام  فرمود:

در زمان آسایش و خوشی به یاد من باش تا من در هنگام سختی و گرفتاری دعایت را اجابت کنم.[4]

ـ در روایتی از امام صادق (علیه السّلام) منقول است که فرمودند:

کسی که در دعا پیش دستی کند (همیشه دعا کند نه در وقت بلا و گرفتاری)، هرگاه بلا بر او نازل شود، دعایش اجابت گردد و فرشتگان گویند: صدایی آشناست و از آسمان (درگاه خداوند) پوشیده نماند. امّا کسی که در دعا کردن پیش دستی نکند، چون بلا به او رسد، دعایش مستجاب نشود و فرشتگان گویند: ما این صدا را نمی شناسیم.[5]

قصّـه ی مهـربـونیات، کـرده هـوایی دلمو

ذکر قشنگ یا ربت، کرده خدایی دلمو

خودت منو می کشونی، که با تو حرفی بزنم

اجابت سریـع تـو، دعـایـی کـرده دلمو

حرف دلو با تـو  زدن، چـه قـدر قشنگه، ای خدا

دعوت  تو، تشنه ی آشنایی کرده دلمو

گـدای مـرتضایم و عبـد و غلام فـاطمـه

ذکر حسینت اومده، کربلایی کـرده دلمو

قرائت دعا افضل از قرائت قرآن

عَن بُرَیدٍ قالَ: قُلتُ لِاَبی جَعفَرٍ:(علیه السّلام)

کثرَة القرائَة اَفضَل اَو کَثرَةَُ الدُّعا؟

قالَ: کَثرَةُ الدُّعاَ اَفضَل وَ قَرَءَ هذِهِ الآیَة.

برید عجلی می گوید:

از امام باقر (علیه السّلام) پرسیدم: کثرت قرآن خواندن بهتر است یا کثرت دعا کردن؟

امام (علیه السّلام) پاسخ داد: کثرت دعا بهتر است و سپس آیه 77 سوره ی فرقان را قرائت فرمود:

قُل ما یَعبَۆا بِکُم رَبّی لَولا دُعآۆُ کُم

بگو اگر دعای شما (و ناله و زاری و توبه ی شما) نبود، خداوند چه توجّه و اعتنایی به شما داشت؟[6]

پی نوشت ها:

1- غررالحکم، 1309 و میزان الحکمه، ج10، ص4663

2 - همان مدرک

3- همان مدرک، ج4، ص 1651

4 - همان مدرک، ص1653

5 - اصول کافی، ج2، ص472

6- تفسیر نمونه و تفسیر صافی، ذیل آیه ی مذکور و سایر تفاسیر با کمی اختلاف، لازم به تذکّر است روایات مشابهی از امالی شیخ مفید و تفسیر علی بن ابراهیم، نقل شده است.

فرآوری: محمدی              

بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان

منابع: برگرفته از کتاب حکایت عاشقی-ج 2، حجة الاسلام والمسلمین محمدرضا حاتم پوری کرمانی

سایت دانشگاه تهران