راه رفتن روی خط ایران

بهار شهرهای ایران، شكل دیگری است. رنگ و بوی دیگری دارد؛ مثلا قدم زدن در خیابان‌های بهاری شیراز سرمست از عطر و بوی بهار‌نارنج یا قدم زدن در بازار یزد با عطر و بوی ادویه‌های خوشبو می‌تواند تجربه شگفتی برای گردشگران داشته باشد. حتی اماكن تاریخی كه تغییر كمتری با بهار به خود می‌دهند، چشم انداز متفاوتی برای مسافرانش به همراه دارد.

در این شماره سعی كردیم برخی ‌جاذبه‌های ایران را به شما معرفی كنیم و در كنارش غذایی محلی، ورزشی بومی و طبیعت بی‌نظیر شهرهای ایران را پیشنهاد كنیم و اگر در نوروز موفق به سفر نشده‌اید، باید اعتراف كنیم روزهای غیر تعطیل برای دید و بازدید با این سرزمین، زمان مناسب‌تری است.

دره شهر ـ اولین شهر ساسانی‌ها

شهرستان دره‌شهر به شكل نوار باریكی در امتداد شمال ‌غربی به جنوب شرقی، بین كبیركوه و رودخانه سمیره در رشته كوه زاگرس در استان ایلام قرار گرفته است. به‌دلیل موقعیت جغرافیایی، دره‌شهر دارای آب و هوایی مطبوع است. وجود رود سمیره روستاهای اطراف را سرشار از باغ‌های میوه و مزارع آبی و دیمی كرده است. آثار باستانی به دست‌آمده در دره شهر نشان می‌دهد كه از 3000 سال پیش این منطقه‌ آباد و محل تجارت و كشاورزی بوده است.

دره‌شهر پایتخت تابستانی ایلامی‌ها بوده است اما اوج رونق آن دوره ساسانیان به شمار می‌رود كه ییلاق امرا و بزرگان محسوب می‌شده است.

مهم‌ترین اثر تاریخی دره‌شهر خرابه‌های شهر باستانی ماداكتو دوره ساسانی است. اهمیت تاریخی این شهر به حدی است كه مورخان و تاریخ‌شناسان دره‌شهر را نخستین شهر دوره ساسانی نامیده‌اند. وجود آب و هوای مطبوع، جنگل‌های انبوه، رودخانه و چشمه‌های پرآب در كنار آثار تاریخی متنوع، شهرستان دره‌شهر را به یكی از مراكز مهم تفرجگاهی بدل كرده است.

امامزاده یحیی ـ تهران

یكی از محلات قدیمی تهران گذر امامزاده یحیی است كه در گذشته عودلاجان نام داشت. بافت این منطقه با تهران امروز تفاوت‌های بسیار دارد؛ گویی گذر زمان در آن اثری نداشته است. بقعه موجود در این محله متعلق به ابوالقاسم عزالدین یحیی(ع) از نوادگان امام سجاد(ع) است كه سال 592 ه. ق به شهادت رسیده‌اند.

بنای قدیمی این بقعه متعلق به دوره مغول بوده و یك برج خشتی هشت ضلعی و یك گنبد آجری 12 ضلعی داشته است. سال 1318 خورشیدی این بقعه از بین رفت؛ سپس در سال 1320 بقعه هشت ضلعی كنونی به جای آن ساخته و بخش‌های ایوان، كفش‌كن، اتاق دفتر، موزه و كتابخانه بدان افزوده شد. كاشیكاری، معرق، آینه‌كاری و گچبری از مهم‌ترین تزئینات این بناست.

در مجاورت بقعه امامزاده یحیی، مرقد امامزاده محمد(ع)، مقبره بهاءالملك همدانی و مسجدی كوچك قرار دارد. در‌حیاط امامزاده، كهن‌ترین چنار زنده تهران قرار دارد. این چنار عمری 800 ساله دارد و قطرش حدود هفت متر است.

استانبولی خراسانی‌ها كمی متفاوت و مقوی‌تر است چون به آن بلغور گندم، برنج و گوشت قورمه شده اضافه می‌كنند و به همین دلیل بلغورپلو خوانده می‌شود

خوراك‌های ‌محلی ـ خراسان رضوی

یكی از خوراك‌های خاص مشهد‌، دیگچه نام دارد. دیگچه شباهت زیادی به شیربرنج دارد، با این تفاوت كه هل و زعفرانش را در شیر دم می‌كنند. سپس با اضافه كردن شكر و گلاب به شیر این مخلوط را حسابی قوام می‌آورند تا سفت و برشته شود. آبگوشت پرندگان در این استان محبوب است و اغلب از گوشت پرندگانی چون كبوتر، خروس و بوقلمون تهیه می‌شود. استانبولی خراسانی‌ها كمی متفاوت و مقوی‌تر است چون به آن بلغور گندم، برنج و گوشت قورمه شده اضافه می‌كنند و به همین دلیل بلغورپلو خوانده می‌شود. از جمله نان‌های متفاوت‌ خراسان رضوی، ‌ تافتون و لواش محلی است كه با پنیر، پیازچه و سبزیجات كوهی مغزدار شده است. انواع نان‌های فتیر نیز در دسترس هستند. یكی دیگر از خوراك‌های محلی خاص این استان ، چنگالی است كه گویا به سبب چنگمالی شدن مواد ‌طی فرآیند پخت، آن را به این اسم می‌نامند.

غار تادوان ـ فارس

غار تادوان در 120 كیلومتری شرق شیراز در كنار رودخانه قره‌آغاج قرار گرفته است. برای دسترسی به این غار می‌توان از جاده شیراز به جهرم پس از دوراهی خفر در سمت جنوب، قبل از ورود به روستای تادوان از كنار رودخانه به ‌آن رسید. دهانه غار در ارتفاع 200 متری از سطح رودخانه قرار گرفته و دارای ابعاد 32 * 18 متر بوده و بسیار زیبا سنگ‌چین شده است. طول غار 500 متر و عمق آن 20 متر است. با ورود به داخل و پس از طی 8 متر غار به چند شعبه تقسیم می‌شود.

یكی از این دالان‌ها به تالاری بزرگ ختم می‌شود كه ‌حدود 65 متر است. شعبه‌‌ اصلی غار در قسمت انتهایی به باتلاقی منتهی می‌شود. ارتفاع بخش عمده‌ای از غار جز در بخش انتهایی بسیار كم است و باید به صورت خزیده طی شود. خفاش، سوسری و نوعی عنكبوت جانداران موجود در این غار هستند. گردشگرانی كه برای بازدید از این غار به این منطقه سفر می‌كنند، می‌توانند از جاذبه‌های طبیعی متنوع اطراف غار و روستای تادوان نیز بهره ببرند.

كاخ بردك سیاه ـ بوشهر

كاخ بردك سیاه در 12 كیلومتری شهر برازجان از توابع بخش مركزی شهرستان دشتی استان بوشهر‌ و در حاشیه رودخانه دالكی قرار دارد. این كاخ كه متعلق به دوره هخامنشیان است، در كنار دو كاخ چرخاب و سنگ سیاه مجموعه سه گانه كاخ‌های هخامنشی در شهرستان برازجان را تشكیل داده است. كاخ بردك سیاه سال 1354 توسط تیمی از باستان‌شناسان كشف شد.

براساس نظر كارشناسان بردك سیاه، كاخ زمستانی داریوش اول بوده است. گرچه این كاخ فاقد ظرافت‌ها و رنگ‌بندی‌های ویژه‌ای است كه در ساخت كاخ‌های پاسارگاد و چرخاب به كار رفته است، تالار مركزی كاخ بردك سیاه همچون كاخ آپادانا دارای 36 ستون بوده است. در یك دوره كاوش در اوایل دهه 80 چهار قطعه طلا در این كاخ كشف شده كه وزن كل آنها سه كیلو 200 گرم برآورد شد. هنوز كاربرد دقیق این قطعات مشخص نشده اما برخی معتقدند‌ آنها به‌عنوان روكش‌های زرین درهای چوبی تالار یا سنگ بنای كاخ مورد استفاده قرار می‌گرفتند.

كشتی لوچو ـ مازندران

كشتی لوچو یكی از ورزش‌های محلی مازندرانی‌هاست. رقابت‌های لوچو در گذشته در بیشتر مراسم‌های عروسی، اعیاد ملی و مذهبی‌ و همچنین در زمان‌های فراغت پس از دروی شالی برگزار می‌شده است. این رقابت پرهیجان همچنان در تابستان‌ها برگزار می‌شود و مردم محلی و گردشگران را سرگرم می‌كند. برگزاری كشتی لوچو آداب و رسوم خاصی دارد. معمولا پیشكسوتان این رشته ورزشی همراه ریش‌سفیدان و پهلوانان قدیمی، زمان و مكان مسابقه را تعیین می‌كنند.

سپس به محلات مختلف و پهلوانان خبر می‌دهند. در آغاز هر مسابقه ساز و دهل نواخته شده و هر كشتی‌گیر اقدام به رجزخوانی، حریف‌خواهی و مبارزه‌طلبی می‌كند. در این كشتی هرگونه ضربه زدن به بدن یا سر حریف، گرفتن انگشت دست، ضربه زدن به كتف و گرفتن گوش، خطا محسوب می‌شود. در نهایت كشتی‌گیری كه در این دو هفته تمامی حریفان را شكست دهد، برنده مسابقه است و می‌تواند جایزه‌ای را كه به چوب لوچو بسته شده همراه این چوب به خانه ببرد.

بخش گردشگری تبیان

برگرفته از جام جم