دلایل محبوبیت پایتخت

پایتختی كه بازار «جم تی وی» را كساد كرد

انتشار خبر آغاز فیلمبرداری پایتخت از همان روزهای ابتدایی دی ماه باعث شد كه بسیاری از طرفداران سری اول آن، مراحل تولید پایتخت 2 را به صورت لحظه به لحظه دنبال كنند و منتظر بمانند كه سریال مورد علاقشان را در روزهای عید سال 92 بر آنتن شبكه یك سیما ببینند.

محبوبیت سریال پایتخت تا به آنجایی رسید كه شبكه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان كه برای تمام پارت‌های زمانی شبانه‌شان سریال‌های تركیه‌ای خیانت‌محور را در نظر گرفته بودند، با كاهش مخاطب روبه‌رو شوند و به اجبار در طول تعطیلات عید قسمت‌های تكراری سریالشان را به آنتن ببرند و پخش قسمت‌های جدید را به روزهای پس از پایان سریال پایتخت محول كنند. به جرئت می‌توان گفت یكی از زیبایی‌های عید سال 92 برای مردم كشور ما تماشای شبانه سریال پایتخت بود؛ سریالی كه توانست تا اندازه‌ای غم‌های كمرشكن مردم ما در سال 91 را با نشاندن لبخندی بر لب‌های‌شان كاهش دهد.

كار به جایی رسیده بود كه ایام عید در خانه همه ایرانی‌ها در بحبوحه دید و بازدید‌های عیدانه، كافی بود ساعت 10 شب را نشان دهد تا كنترل تلویزیون‌ها روی شبكه یك سیما تنظیم شود و همه چه مهمان و چه میزبان با دقت به تماشای سریال بنشینند تا با شنیدن شیرین‌زبانی‌های ارسطو و حرص خوردن‌های نقی لبخند بر لب‌شان بنشیند. این در حالی بود كه سریال‌های پرهزینه‌ای كه تولیدشان 11 سال به طول انجامیده و لقب فاخر را به یدك می‌كشند، حتی نتوانسته بودند یك‌چندم از مخاطبان پایتختی را به دست آورند كه نه بودجه میلیاردی داشت و نه زمان تولید بیش از یك دهه. پرسشی كه در این میان مطرح می‌شود این است كه واقعاً چه عاملی باعث شد كه پایتخت تا این اندازه محبوب باشد؟

چرا پایتخت این همه محبوب بود؟

شاید مهم‌ترین دلیل محبوبیت بی‌حد و حصر سریال پایتخت را بتوان در سادگی و صمیمتی دانست كه در تار و پود سریال و داستان و كاراكترهای آن موج می‌زد. خانواده نقی معمولی دقیقاً مانند نام فامیلی‌شان، افرادی بودند مانند همه انسان‌های كشور ما، ارتباطات خانوادگی‌شان در عین سادگی و صداقت بود. كاراكترهای فیلم از نقی و ارسطو گرفته تا هما و بابا پنجعلی، دقیقاً مانند تمام انسان‌های خودمانی‌ای بودند كه در طول زندگی می‌بینیم. افرادی كه در مقابل اتفاقات زندگی‌شان ساده‌ترین واكنش‌ها را نشان می‌دهند و پشت عصبانیت‌هایشان هم عشق و محبت جاری است. سادگی در رفتار و صحبت‌های شخصیت‌های داستان با نگاه به جزئیات جاری زندگی كه در داستان نمایان بود، باعث شد مخاطبان، نقی و خانواده‌اش را مانند اعضای خانواده خود بپندارند و بتوانند به راحتی با كاراكترهای داستان ارتباط برقرار كنند. همذات‌پنداری با شخصیت‌های داستان از دیگر مۆلفه‌هایی بود كه باعث محبوبیت سریال پایتخت در ذهن مردم شد. مخاطبان سریال پایتخت به تبع جنسیت و سن و موضعیت اجتماعی‌شان با كاراكترها همذات‌پنداری می‌كردند و هنگام تماشای فیلم خود را به جای شخصیت مورد نظر می‌گذاشتند و به جای او در مواقع اضطرار تصمیمی گرفتند.

نبض خانواده‌محوری در پایتخت 2

دیگر مشخصه پایتخت 2، نقش برجسته خانواده در داستان این سریال بود. نقی معمولی كاراكتر محوری این سریال مردی است وفادار به همسر و فرزندانش؛ كسی كه برای تأمین معاش خانواده‌اش حتی از كارگری روزمزد هم ابایی ندارد، انسانی چشم‌پاك و مۆمن و متعهد به خانواده. در كنار كاراكتر نقی ما با هما روبه‌رو هستیم؛ زنی مهربان و دلسوز كه نمادی از زن و مادر ایرانی است. هما با درایت خود زندگی مشتركش را كنترل می‌كند و برخی از خطرهایی كه گاه نقی از آنها بی‌خبر مانده را به او گوشزد می‌كند.

هما به رغم اینكه خود دانشجو است و فعالیت اجتماعی دارد اما تمركز‌ش بر وظایف همسری و مادری‌اش است. خانواده نقی عضو دیگری با نام بابا پنجعلی دارد. پدر نقی دچار آلزایمر است اما نقی به رغم تمام دشواری‌ها مسئولیت نگهداری پدر را بر عهده گرفته است و هیچ گاه از سختی‌های نگهداری پدر اعتراض نمی‌كند. شاید یكی از تأثیربرانگیزترین سكانس‌های سریال را بتوان سكانسی دانست كه نقی برای نجات پدر، به طناب بوكسر ماشینی كه بابا پنجعلی در آن بود چنگ می‌زند و چندین متر روی زمین كشیده می‌شود با هدف اینكه بتواند از سقوط اتومبیل به دره ممانعت كند. نقی بدون اینكه لحظه‌ای به مرگ خود بیندیشد، جان را برای نجات پدر پیرش به خطر انداخت. پایتخت 2 شاید از سریال‌هایی بود كه درآن ما با درجه اولای احترام و تكریم والدین روبه‌رو شدیم آن هم با معنای ملموس و تأمل‌برانگیزش به نحوی كه خیلی‌ها از دیدن توجه و احترام نقی به پدرش، اشك در چشمانشان حلقه می‌زد.

ارسطوی دوست‌داشتنی پایتخت

یكی از نكاتی كه باعث شد سریال پایتخت 2 از سری اولش هم محبوب‌تر باشد، پررنگ‌تر شدن كاراكتر ارسطو در این سریال بود. كاراكتر ارسطو از همان قسمت اول سریال توانست ارتباط موفقی را با مخاطب برقرار كند و مردم را پای شیرین‌زبانی‌هایش بنشاند. كاراكتر ارسطو كه در سری اول سریال نتوانسته بود ازدواج كند، در سری دوم باز هم به دنبال تشكیل خانواده است و در این مسیر حتی حاضر به اهدای كلیه به برادر دختر مورد علاقه‌اش هم می‌شود.

یكی دیگر از نكات پایتخت صمیمیت برادرگونه میان نقی و ارسطو بود. در این دوره‌ای كه برخی برادرها هم برادری را از یاد برده‌اند، نقی، پسر خاله‌اش را مانند برادر زیر پر و بال خود گرفته و برای سعادتش از هیچ كاری مضایقه نمی‌كند.

پایتخت؛ طنزی سالم بدون حتی یك شوخی ركیك

اتفاقی كه متأسفانه سال‌هاست گریبان حوزه طنز را در سینما، تئاتر و تلویزیون گرفته این است كه نویسندگان و كارگردانان با توسل به شوخی‌های ركیك و غیراخلاقی به دنبال نشاندن لبخند بر لب‌های مخاطبان هستند و طنز سالم بدون شوخی‌های ركیك تقریباً به حلقه مفقوده فعالیت‌های طنز تبدیل شده است. انگار كه بدون استفاده از شوخی‌های ناسالم نمی‌توان مردم را خنداند.

اما سریال پایتخت چه در سری اول و چه در سری دومش سریالی بود بدون حتی یك مورد شوخی ركیك و غیراخلاقی و با این وجود بیش از همه نمونه‌های طنز توانست مردم را بخنداند و رضایتشان را جلب كند و نشان دهد كه بدون شوخی‌های ركیك هم می‌توان طنز پرطرفدار ساخت.

بخش سینما و تلویزیون تبیان

منبع: جوان آنلاین