سونوگرافی ان تی چیست؟
یکی از تست های غربالگری که برای مادران باردار در هفته یازدهم تا چهاردهم بارداری توصیه میشود، سونوگرافی NT میباشد. NT مخفف nuchal-translucency به معنای فضای شفاف پشت گردن است.
در طی این نوع سونوگرافی، متخصص مربوطه با بررسی ابعاد و اندازههای جنین، ابتلای او به بیماری سندروم داون و برخی از ناهنجاریهای کروموزومی و مشکلات قلبی مادرزادی را بررسی میکند.
قبلا مادران تنها پس از به دنیا آمدن فرزندشان، متوجه نقص های مادرزادی و ژنتیکی در او می شدند، اما با این تکنولوژی جدید می توان قبل از ورود جنین به ماه چهارم جنینی، از ابتلای او به این ناهنجاری ها اطلاعاتی کسب کرد.
در سونوگرافی NT جنین بیمار چگونه دیده میشود؟
متخصص مربوطه با بررسی اندازه فضای روشن و شفاف در بافت پشت گردن، بیماری را در جنین تشخیص می دهد.
نوزاد مبتلا به ناهنجاری مادرزادی، معمولا مایع تجمع یافته ای در ناحیه پشت گردن خود در طول سه ماه اول بارداری دارد و این فضای روشن، بزرگتر از میزان جنین های سالم و طبیعی میباشد.
سونوگرافی NTچه موقع باید انجام شود؟
سونوگرافی ان تی باید بین هفته های 11 تا 14 بارداری انجام بگیرد، زیرا در محدوده همین سن بارداری، مایع پشت گردن جنین، شفاف و قابل بررسی است.
سونوگرافی NT باید بین هفته یازدهم تا سیزدهم و شش روز انجام شود.
قبل از 11 هفتگی انجام این سونوگرافی امکان پذیر نیست، زیرا جنین بسیار کوچک است و بعد از هفته چهاردهم نیز مایع شفاف پشت گردن جنین، از بین میرود.
زنان باردار بالای 35 سال سن و خانمهای بارداری که در زایمانهای قبلی خود فرزندی با ناهنجاری مادرزادی به دنیا آورده اند و یا در اقوام درجه یک خود، افرادی با ناهنجاری مادرزادی و ژنتیکی دارند، باید این سونوگرافی را انجام دهند
سونوگرافی NT چه کاربردهای دیگری دارد؟
علاوه بر تشخیص ناهنجاریهای ژنتیکی و مادرزادی، با این نوع سونوگرافی، سن دقیق جنین و موقع دقیق زایمان طبیعی قابل تعیین است.
همچنین در طی سونوگرافی NT، وجود و یا عدم وجود استخوان بینی هم قابل ثبت و بررسی میباشد، زیرا در ناهنجاریهای مادرزادی مثل سندروم داون، تیغه استخوان بینی تشکیل نمیشود.
لازم به ذکر است که استخوان بینی در هر سنی از حاملگی قابل اندازهگیری میباشد و ارزش تشخیصی دارد، ولی به علت همراهی با NT بیشتر در ماههای سه ماهه دوم استفاده میشود.
سونوگرافی NT و استخوان بینی، برای غربالگری بیماریهای ژنتیکی شایع و نارسایی قلبی جنین استفاده میشود.
شکل استخوان بینی و زاویه آن با استخوان پیشانی در تشخیص بسیاری از بیماریها در هر سنی کمک میکند.
علاوه بر مواردی که ذکر شد در طی این سونوگرافی، متخصص مربوطه با اندازهگیری نواحی مختلف بدن جنین، مثلا اندازه دور سر جنین، طول بدن، استخوان ران و استخوان بازو، سلامت جنین را تا حدی بررسی میکند.
چه خانم هایی باید این سونوگرافی را انجام دهند؟
انجام این نوع سونوگرافی برای تمامی زنان باردار مفید است و تا حدی خیالشان را از بابت برخی ناهنجاری های جنین راحت میکند .
اما زنان باردار بالای 35 سال سن و خانم های بارداری که در زایمان های قبلی خود فرزندی با ناهنجاری مادرزادی به دنیا آورده اند و یا در اقوام درجه یک خود، افرادی با ناهنجاری مادرزادی و ژنتیکی دارند، باید این سونوگرافی را انجام دهند.
سونوگرافی NT چگونه انجام میشود؟
در این سونوگرافی، مادر روی تحت دراز میکشد و متخصص مربوطه، حسگر را به ماده ژلاتینی آغشته میکند و بر روی شکم مادر قرار می دهد.
در حین انجام این سونوگرافی، مادر می تواند جنین خود را بر روی مانیتوری که روبرویش قرار دارد، مشاهده کند.
یکی از مزیتهای ویژه این آزمایش، غیر تهاجمی بودن آن میباشد که هیچ گونه خطری، مادر و جنین را تهدید نمیکند.
تذکر مهم
به مادران باردار توصیه میشود که برای انجام سونوگرافی ان تی، حتما بین هفتههای 11 تا 14 بارداری به پزشک مراجعه کنند.
انجام این سونوگرافی به همراه آزمایش خون که برای بررسی بیشتر ناهنجاریهای جنین انجام می گیرد، ارزشمند است.
دقت سونوگرافی، به تنهایی در تشخیص ناهنجاریهای جنین حدود 75 درصد میباشد و اگر با آزمایش خون همراه شود، صحت آنها به 85 درصد میرسد
انجام سونوگرافی NT و آزمایش خون ناهنجاریهای ژنتیکی با هم، قابلیت تشخیصی دارند و به عنوان تستهای غربالگری سه ماه اول بارداری به حساب میآیند.
لازم به ذکر است که دقت سونوگرافی، به تنهایی در تشخیص ناهنجاریهای جنین حدود 75 درصد میباشد و اگر با آزمایش خون همراه شود، صحت آنها به 85 درصد می رسد.
همانطور که میدانید در آزمایشهای پزشکی همیشه درصد خطایی برای اشتباهات قرار میدهند.
در طی آزمایش خونی که از مادر می گیرند، سطح هورمون های بدن مادر اندازهگیری میشود و احتمال ابتلای جنین به ناهنجاریهای ژنتیکی مثل سندروم داون و تریزومی 13 و تریزومی 18 را بررسی میکنند. تریزومی به معنای سه کروموزوم به جای دو کروموزوم طبیعی است.
در طی تستهای غربالگری سه ماهه اول بارداری، وجود و یا عدم بیماریهایی مانند تریزومی 18 و تریزومی 21 (سندروم داون) و تریزومی 13 بررسی میشود، یعنی کروموزومهای شماره 13 و 18 و 21 جنین را از جهت سه تایی بودن که نوعی ناهنجاری است، بررسی میکنند.
همانطور که میدانید تعداد کروموزم های انسان در هر سلول (غیر جنسی) 23 جفت، یعنی 46 عدد است.
مطالب مرتبط:
سونوگرافی فقط برای بارداری نیست
13 پرسش و پاسخ درباره سونوگرافی