وضعیت تحقیق در نظام آموزشی مطلوب و کارآمد (قسمت اول)

در ساختار آموزشی درست، دانش آموزان روح علمی پیدا می کنند. استاد مطهری می فرمایند: "روح علمی یعنی روح حقیقت جویی، روح بر غرضی و طبعاً روح بی تعصبی، روح خالی از جمود و روح خالی از غرور" و در جایی دیگر لزوم همراه بودن عقل با علم را مطرح کرده و اینطور می فرمایند: "اول انسان باید عالم باشد، موادخام را فراهم کند و بعد عقل تجزیه و تحلیل نماید" و در ادامه می فرمایند: ((در تمام این عالم تکوین، آیات الهی و نشانه های خدا هست، عقل من هم عالیترین عقل باشد، ولی من که از مواد به کار رفته در این ساختمان بی اطلاعم، با عقل خودم چه چیزی را می فهمم و آیات الهی را چگونه کشف کنم؟ باید با علم، آنها را کشف کنم و با عقلم درک نمایم.))

پس در نظام آموزشی صحیح، دانش آموزان در هر دو بعد پرورش می یابند. یعنی مدرسه مکانی است که در آن زمینه های مورد نیاز برای فراگیری دانش و تحقیق کردن دانش آموزان فراهم است. هم چنین نحوه ارتباط معلم با دانش آموزان نیز طوری است که عقل دانش آموزان پرورش می یابد.

مگر می شود بدون پرورش روح تحقیق در دانش آموزان، در دنیای امروز زندگی کرد و نسبت به آماده سازی و تربیت نسل آینده، برای زندگی فردا گام موثری برداشت؟

واقعیت این است که دیگر نمی توان حرف از سربلندی ملتی زد که اهل تحقیق نیست و می خواهد تنها با اطلاع رسانی صرف به رشد و شکوفایی برسد.

مگر ممکن است تحقیق نکرد و بتوان با این تغییر و تحولات دنیای امروز پیش رفت و بتوان کشوری را اداره کرد. (برای روشن شدن این مطلب، در ضمیمه بیست دو مثال آورده شده است.

بنابراین، تمام موانع موجود بر سر راه دانش آموزان و معلمان برای تحقیق در نظام آموزشی فعلی، در نظام آموزشی صحیح وجود ندارد.

در اینجا باید تأکید کنم که در نظام آموزشی صحیح باید زمینه هایی که لازم است محقق بتواند به طور اصولی به کار تحقیقاتی ادامه دهد، فراهم گردد. در واقع، نظام آموزشی صحیح برای اینکه محقق بتواند با عشق و علاقه اهداف خود را دنبال کند، باید علاوه بر جایگاه ارزشی اجتماعی، امکانات زیر را نیز در اختیار داشته باشد: