7 دلیل برای کمتر نشستن
اگر دچار رخوت در بهار هستید، خبر بدی برایتان داریم؛ چرا‌که نشستن بلای جان ماست! حقیقت آن است که نشستن، آن هم برای ساعت‌های طولانی از جنبه‌های گوناگون برای سلامت انسان مضر است.
خطر نشستن تا آنجاست که متخصصان امر، آن را در ردیف سیگار کشیدن قرار داده و اذعان می‌کنند همان‌طور که ترک سیگار سخت و اغلب ناممکن است، نشستن نیز همین وضع و حال را دارد، تنها با این تفاوت که نشستن به اندازه مصرف توتون و تنباکو کشنده نیست!
در چند سال اخیر، تحقیقات گسترده‌ای برای سنجش میزان سلامت افراد تن‌پرور یا کارمندانی که بنابه اقتضای کاری، ساعات زیادی را پشت میز می‌نشینند، صورت گرفته است.
متاسفانه نتیجه عمومی این تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که شیوه زندگی کم‌تحرکی دارند، حتی با انجام فعالیت‌های ورزشی نیز از خطرات مربوط به نشستن در امان نخواهند بود.
پس اگر محیط و سبک زندگی‌تان به گونه‌ای است که نمیتوانید از نشستن اجتناب ورزید؛ توصیه می‌کنیم ارتفاع میز را طوری تغییر دهید که به حالت ایستاده نیز بتوانید امور روزمره خود را به انجام برسانید یا زمانی که از کار روزانه فارغ شده و در تعطیلات آخر هفته به سر می‌برید، تحرک بیشتری از خود نشان می‌دهید.
اگر هم بودجه کافی برای رفتن به گردش در دامان طبیعت را ندارید، بهترین انتخاب، کمک در انجام کارهای منزل و همین خانه‌تکانی خودمان است.
در ادامه مهم‌ترین مخاطراتی که با نشستن سلامت شما را تهدید می‌کنند را برشمرده‌ایم:
1- نشستن بیماری‌زاست
نتایج تحقیقی نشان می‌دهد افرادی که بیش از چهار ساعت در روز پشت میز می‌نشینند، بیش از دیگران در معرض ابتلا به بیماری‌های مزمن قرار دارند. از مهم‌ترین این بیماری‌ها می‌توان به پرفشاری خون، بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت و سرطان اشاره کرد.
همچنین نتایج این تحقیق و سایر بررسی‌های علمی نشان می‌دهد هر‌چه فرد زمان بیشتری را به صورت نشسته صرف می‌کند، احتمال ابتلای وی به انواع بیماری‌های مزمن بیشتر است. جالب این‌که میزان شاخص توده بدنی (BMI) فرد در این میان اهمیت خاصی ندارد.
نتایج دیگر تحقیقات نیز نشان می‌دهد افرادی که حداقل شش ساعت در روز را به صورت نشسته می‌گذرانند، بیش از دیگران مبتلا به بیماری دیابت (یا قند خون) می‌شوند.
2- نشستن عمر را کم می‌کند
با کاستن از ساعات نشستن اضافی و رساندن آن به کمتر از سه ساعت در روز می‌توانید امید به زندگی را تا دو سال افزایش دهید.
این در حالی است که با کم کردن از زمان تماشای تلویزیون به کمتر از دو ساعت در روز نیز می‌توانید امید به زندگی را تا 1.4 سال دیگر افزایش دهید.
جالب است بدانید سیگار کشیدن در مردان و زنان به ترتیب به کم شدن 2.5 و 1.8 سال از عمر فرد منتج می‌شود.
3- ابتلا به بیماری‌های کلیوی
نتایج تحقیقی نشان می‌دهد حتی حرکات کنترل شده بدنی بخصوص در افرادی که مدت زمان کمتری را به صورت نشسته سپری می‌کردند، به کاهش احتمال ابتلای فرد به بیماری‌های کلیوی منتج شد.
نتایج به دست آمده بخصوص در زنان معنی‌دارتر بود؛ به این ترتیب زمانی که خانم‌ها از ساعات نشستن خود در روز کاسته و آن را به کمتر از سه ساعت کاهش دادند، خطر ابتلای آنها به بیماری‌های کلیوی تا 30 درصد تقلیل یافت. این در حالی است که نتایج آزمایش‌های مشابه روی مردان تنها 15 درصد کاهش را نشان داد.
4- سلامت ذهنی کمتر
از قدیم گفته‌اند، «عقل سالم در بدن سالم». جالب اینجاست که نشستن متوالی در روز نه‌تنها به سلامت جسمی فرد آسیب می‌رساند، بلکه به کاهش سلامت مغز و توانایی ذهنی وی نیز منتج می‌شود.
تحقیقاتی که صورت گرفته نشان می‌دهد ارتباط معنی‌داری بین روش زندگی کم‌تحرک و کاهش توان فکری، ذهنی و خلاقیت وجود دارد.
از این گذشته بنا به اطلاعاتی که از بیش از 3500 نفر جمع‌آوری شده، مشخص گردیده آنهایی که در خارج از محیط کار بیش از اندازه می‌نشینند، برای نمونه هنگام رانندگی، تماشای تلویزیون یا استفاده از رایانه از نظر سلامت ذهنی تا حد زیادی در سطوح پایین‌تری قرار دارند. این تحقیق همچنین نشان داد که زنان در این مورد آسیب‌پذیرتر از مردان هستند.
5- بروز چاقی و سندروم متابولیک
نتیجه تحقیقی که زمستان 1378 صورت گرفت، نشان می‌دهد افراد چاق روزانه به طور متوسط دو و نیم ساعت بیش از دیگران می‌نشینند و همین نشستن بیشتر ارتباط مستقیمی با بروز سندروم متابولیک در آنها دارد.
از مشخصه‌های بارز این سندروم می‌توان به چاقی شکمی، کاهش سطح کلسترول مفید خون، فشار خون بالا و سطح بالای تری‌گلیسیرید خون اشاره کرد.
این عوامل در کنار یکدیگر فرد را مستعد مخاطرات جدی نظیر بیماری‌های قلبی و عروقی، سکته مغزی و دیابت قرار می‌دهند.
از سویی دیگر، نتایج تحقیقی که سال گذشته صورت گرفته، نشان می‌دهد مردمی که سبک زندگی کم‌تحرکی دارند، 73 درصد بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به سندروم متابولیک قرار دارند.
از این گذشته سال 1383 نیز گروهی از محققان نظریه جدیدی ارائه کردند که بر اساس آن، کاهش میزان تماشای تلویزیون و کار با رایانه در منزل به کمتر از یک ساعت در روز می‌تواند به کاهش 30 تا 35 درصدی بروز این سندروم خطرناک در بزرگسالان ختم شود.
6- مرگ بر اثر سرطان روده بزرگ
از سویی دیگر نتایج تحقیقی که به تازگی منتشر شده نشان می‌دهد افرادی که قبل و یا بعد از تشخیص بیماری سرطان روده بزرگ در خارج از محیط کار، زمان بیشتری را به صورت نشسته سپری می‌کنند، احتمال مرگ‌ومیر بالاتری دارند.
نتایج این بررسی که روی 2000 نفر ـ که تا 16 سال از این بیماری رنج می‌بردند ـ نشان داد افرادی که تحرک بیشتری داشتند تا 28 درصد احتمال مرگ در آنها کمتر بود و افرادی که در خارج از محیط کار حداقل شش ساعت در روز را به صورت نشسته سپری می‌کردند، به نسبت افرادی که تنها سه ساعت می‌نشینند تا 36 درصد احتمال مرگ بیشتری داشتند.
7- نشستن زیاد مرگ‌آور است
تحقیق دیگری که بهار سال پیش روی بیش از 200 هزار استرالیایی 45 ساله و پیرتر صورت گرفته، نشان می‌دهد بدون در نظر گرفتن جنسیت، سن و شاخص توده بدنی نمونه‌ها، نشستن می‌تواند از همه نظر افراد را بیش از سایرین در معرض مرگ قرار دهد.
گفتنی است افرادی که بیش از 11 ساعت در روز می‌نشینند، 40 درصد بیشتر در معرض تجربه مرگ در سه سال آینده هستند. در حالی که مرگ برای افرادی که حداقل پنج ساعت و بیشتر در هفته ورزش کرده‌اند، به مراتب کمتر بوده است، اما به هر حال آنها نیز از مرگ بر اثر نشستن و کم‌تحرکی در امان نبوده‌اند.
در پایان باید گفت هدف از بیان این موارد، به صدا درآوردن زنگ خطر برای افرادی است که بی‌محابا، زندگی بی‌تحرک یا کم‌تحرک را پیشه کرده‌اند.
شاید در ابتدا از خود بپرسید با توجه به مشغله و گرفتاری‌های فراوان شغلی، معذورات مالی و سایر عوامل هم‌اکنون نمیتوانید حتی دقیقه‌ای به ورزش بپردازید، اما از یاد نبرید که پیاده‌روی، استفاده از اتوبوس و مترو به جای خودروی شخصی، ایستادن وتحرک به هر دلیل ممکن و سایر ترفندها می‌تواند هرچند اندک اما به طرز موثری به سلامت خودتان بینجامد.
همیشه سالم و سلامت باشید و این گفته طلایی را از یاد نبرید که «سلامت همچون تاجی است بر سر انسان‌های سالم، که فقط بیماران قادر به دیدنش هستند.»
بخش سلامت تبیان
منبع: جام جم- بهرام حسینی
مطالب مرتبط:
استخوان درد؛ پیامد پشت میزنشینی
اگر خیلی پشت میز می‌نشینید بخوانید
پشت میزنشینها چه کنند تا سالم بمانند؟
