میلیاردی شدن رسوایی
سرتیپی: دهنمكی رمز و راز ارتباط با مخاطب را خوب میداند
با پایان تعطیلات نوروزی فیلم «رسوایی» آخرین ساخته مسعود دهنمكی از مرز 2 میلیارد تومان فروش در سینماهای تهران و شهرستانها گذر كرد. به این ترتیب اتفاقی كه در اكران نوروزی سالهای 86 و 88 و 90 با سه گانه «اخراجیها» رخ داده بود با «رسوایی» هم در نوروز 92 تكرار شد تا دهنمكی تنها كارگردان سینمای ایران باشد كه هر 4 فیلم بلند سینماییاش به فروش چند میلیاردی دست پیدا كرده است.
فیلم «رسوایی» در حالی موفق شد توفیق تجاری سه گانه «اخراجیها» را تكرار كند كه برخلاف ساختههای قبلی دهنمكی مضمونی طنزآمیز ندارد و یك اثر جدی اجتماعی است. دهنمكی با فروش بالای «رسوایی» ثابت كرد كه فیلمهایش به دلیل تكرار یك الگوی موفق با فروش بالا مواجه نمیشوند و با عوض كردن ژانر هم او موفقیت فیلمهای قبلیاش را تكرار میكند.
آنچه تاكنون در مورد آثار دهنمكی دیدهایم استقبال خوب مخاطبان از آنها بوده، اما چرایی به راه افتادن چنین سونامیای همواره مورد بحث كارشناسان و مردم بوده است. در این رابطه با علی سرتیپی تهیه كننده و پخش كننده ، رضا سعیدیپور مدیر سینما آزادی و محمد متوسلانی كارگردان قدیمی سینما و سینمادار گفتوگو كردهایم.
فیلم «رسوایی» در ایام نوروز از مرز 2 میلیارد تومان عبور كرد. استقبال مردم از فیلمهای دهنمكی را چگونه ارزیابی میكنید؟
- رضا سعیدیپور: مسعود دهنمكی با سه گانه «اخراجیها» خودشان را به عنوان كارگردانی مورد اعتماد به مردم اثبات كرد. به عبارت دیگر مردم به ایشان اعتماد دارند و میروند فیلمهایشان را میبینند. دهنمكی معمولاًدر فیلمهایش هم از بازیگران خوبی استفاده میكند و هم فیلمنامههایشان از ساختار مناسبی برخوردار است. ضمن اینكه ده نمكی ذائقه مردم را خوب میشناسد.
علی سرتیپی: مسعود دهنمكی رمز ارتباط با مردم را متوجه شده است موفقیت پیدرپی فیلمهای دهنمكی نمیتواند تصادفی باشد.
محمد متوسلانی: آقای دهنمكی دست روی سوژههایی میگذارند كه مورد توجه مردم واقع میشود و البته این سوژهها را خیلی ساده و جذاب برای مردم تعریف میكنند.
با توجه به موفقیت تجاری همه فیلمهای آقای ده نمكی (سه گانه اخراجیها و رسوایی) فكر میكنید این فیلمساز چگونه توانسته فیلمهای فیلمهایی بسازد كه تمام آنها پر فروش شود؟
رضا سعیدیپور: وقتی یك فیلمنامه خوب باشد، بازیگران خوبی هم در آن بازی كنند و در كل فیلم خوش ساخت باشد، قاعدتاً با استقبال مردم مواجه میشود. همانطور كه گفتم آقای دهنمكی ذائقه مردم را خوب تشخیص میدهند. اگر به تعداد بازیگران «رسوایی» نگاه كنیم به این نتیجه میرسیم كه به اندازه بازیگران سه گانه اخراجیها نبوده و البته هزینهای كه برای اخراجیها كرده، برای رسوایی نكرده است ولی باز مردم علاقهمند به فیلمهای ایشان هستند چون میدانند كه اگر هزینهای برای خرید بلیت میكنند، دست خالی از سالن سینما بیرون نمیآیند.
علی سرتیپی: این مسئله به شناخت مناسبی كه ایشان از خواستههای مردم دارند بر میگردد.
محمد متوسلانی: دلایل متعددی دارد. در وهله اول اینكه ایشان میتوانند از خط قرمزها عبور كنند و دیگر آنكه روی این شكل از فیلمسازی تسلط دارند. یعنی میتوانند یك موضوعی را با لحنی ساده و جذاب برای مخاطب تعریف كنند. ضمن اینكه ده نمكی از تمام جذابیتهایی كه مخاطب انتظار دارد و به آن علاقهمند است، استفاده میكند و توانایی عبور از خط قرمزهایی را دارد كه هیچكس تا به حال موفق به عبور از آن نشده. بنابراین وقتی یك نفر طرف این خط قرمزها میرود طبیعی است كه مورد اقبال مردم قرار میگیرد.
برای ساخت یك فیلم پرفروش چه ویژگیهایی را باید در نظر گرفت؟ آیا این كار فرمول خاصی دارد؟
رضا سعیدیپور: كسانی كه سالهاست فیلمسازی میكنند وقتی یكی از فیلمهایشان پرفروش میشود خودشان دست به آنالیز آن میزنند كه ببینند چه اتفاقی افتاده كه مردم از این فیلم استقبال كردند و از بقیه نه! فكر میكنم یك فیلم خوب در درجه اول باید از فیلمنامه خوبی برخوردار باشد و بعد از بازیگران و كارگردان خوب. وقتی یك فیلم چنین ویژگیهایی داشته باشد قاعدتاً مورد استقبال مخاطبان قرار میگیرد. البته استثناء همیشه هست. ما داشتیم فیلمهایی كه تنها سوپراستار داشتند ولی با این وجود فروش خوبی كردند. من به صورت كلی میگویم كه وقتی تمام این عوامل پشت سر هم قرار گیرد، مورد توجه مردم قرار میگیرند. طی سالهای گذشته در همین سینمای آزادی وقتی مردم با اعتماد به این پردیس بلیت میخریدند و به تماشای فیلم مینشستند، اگر پیامی از فیلم دریافت نمیكردند بلافاصله سالن را ترك كرده و اعتراض میكردند كه اصلاً چرا باید چنین فیلمی در سینما آزادی اكران شود! مردم كاملاً متوجه میشوند كه آیا فیلم پیام دارد یا خیر؟!
علی سرتیپی: فرمولش این است كه فیلم با مردم ارتباط برقرار كند، با آنها همذاتپنداری داشته باشد، حرف مردم را بیان كند و... . البته در كنارش تبلیغات مناسب هم بسیار دخیل است.
محمد متوسلانی: قطعاً یك فرمول خیلی خاص ندارد. چون اگر یك فرمول كاملاً مشخص داشت همه سراغش میرفتند. به هر حال فیلم پرفروش ساختن یك توانایی خاصی میطلبد كه هر كسی واجد آن نیست، اما مسئله اینجاست كه وقتی مخاطب یك چیزی را میخواهد كه سایر فیلمسازان نمیتوانند سراغ آن روند، مسلماً وقتی یك نفر سراغش میرود، برایشان تازه و جذاب است. به در جامعه ایران خط قرمزها خیلی مورد توجه مردم است. چون تمام فیلمهایی كه توانستهاند به خط قرمزها نزدیك شوند یا آنها را رد كنند همیشه مورد اقبال مردم قرار گرفتهاند. به عنوان مثال فیلمهای مارمولك، لیلی با من است، از كرخه تا راین و... به عبارت دیگر وقتی دغدغههای مردم خاصه در یك فیلم توانایی بروز پیدا میكند از آن استقبال میكنند.
در سالهای اخیر بسیاری از فیلمها با وجود حضور بازیگران پولساز در گیشه شكست خوردهاند، با توجه به این موضوع آیا هنوز ستارهها میتواند تضمینكننده گیشه باشد؟
- رضا سعیدیپور: مسلماً اگر یك سوپراستار را در یك فیلمنامه ضعیف قرار دهیم یا اینكه اسم یك سوپر استار در یك فیلم باشد ولی هیچ نقشی در آن نداشته باشد، آن فیلم فروشی نمیكند. در همین سینمای آزادی فیلمهای زیادی را شاهد بودیم كه اكران شدند و عكس آن سوپراستار را روی استند جلوی سینما زدند، اما در مجموع 3 دقیقه هم در فیلم بازی نكرده بود. طبیعتاً وقتی یك سوپراستار از كنار فیلمی میگذرد نمیتواند تضمینكننده این باشد كه حتماً این فیلم فروش خوبی میكند. یك سوپراستار خوب قاعدتاً نباید در فیلمی بازی كند كه فیلمنامه نداشته باشد.
فیلمنامه باید قوی باشد كه سوپراستار در آن دیده شود. چون این عوامل در كنار هم باعث موفقیت یك فیلم میشوند. وقتی از فیلمی استقبال نشده و آن فیلم سوپراستار هم داشته یقین بدانید كه فیلمنامه آن فیلم ضعیف بوده و اگر آن سوپراستار هم در آن فیلم نبود، به همان مقدار فروشی هم كه دست پیدا كرده، حتی حداقل آن هم نمیفروخت! ضمن اینكه هر كسی كه بتواند در مملكت ما فیلمی را بسازد و از وزارت ارشاد پروانه نمایش بگیرد و بعد از آن در گیشه هم موفق شود باید از آن استقبال شود. سینمادارها باید ممنون آقای دهنمكی باشند كه فیلمهایی ساختهاند كه مورد استقبال مردم قرار گرفتهاند. چون همین «اخراجیها» توانستهاند بسیاری از سینماها را از خطر ورشكستگی نجات دهند. متأسفانه بعضیها به جای اینكه در صدد استقبال از اینگونه فیلمسازها برآیند، آنها را تضعیف هم میكنند.
علی سرتیپی: قطعاً حضور ستارهها در یك فیلم مهم هستند، اما من فكر میكنم اصلیترین مسئله فیلمنامه و بعد كارگردانی و بعد از آن ستاره است. وقتی این عوامل در كنار هم قرار گیرند فیلم میتواند موفق باشد.
محمد متوسلانی: خیر. چون هم قبل از انقلاب و هم بعد از آن ستارههای زیادی را مثلاً در یك فیلم شاهد بودیم، اما چون موضوع مورد علاقه مخاطب نبوده، فیلم نتوانسته در گیشه موفق شود. اولین مسئله مهم در سینما برای مخاطب، داستان یك فیلم است كه تا چه حد جذابیت داشته باشد و به آن پرداخته شود. در این صورت ستارهها میتوانند كمك كننده باشند.
منبع:بانی فیلم