دخترانی در آرزوی پسر بودن
شلوار سبز شش جیب، آستین هایی تا آرنج بالا كشیده، موهای کوتاه و صورت و دست های آفتاب سوخته که بین انگشتانش سیگار باریک «بهمن» دود می شود.
«پشت موتور که می شینم، عمراً بفهمی که دخترم. تا خود فشم کورس میذارم»
هنوز یک سالی درس دارد تا دیپلم بگیرد. پاتوقش پارک است، اگر پلیس اجازه دهد.
با پسرها مشکل ندارد چون با آن ها دوست است. دوستی ای از جنس پسرانه. فقط اگر ببیند که پسری مزاحم یك دختر شده، چاقوی ضامن دارش را در می آورد.
یکی دوبار خط انداختم رو دست و بالشون. بس که پررویی کردن. دنبال یه دختر 14، 15 ساله افتاده بودند.
اسمش «نرگس» است؛ اما با تیپ «کماندو»یی که دارد و صورتی که بارها و بارها تیغ زده تا زمخت و پرمو شود، خیلی شبیه نرگس ها نیست.ظاهر و کلامش مشابه و هماهنگ اند و رویای پسر بودن را می توانی روی ابر بالای سرش ببینی.
کم نیستند دخترانی این چنینی و کم نمی خوانیم داستان دخترکانی که با ظاهر پسرانه، در باندهای دزدی، کیف قاپی و ... به دام افتاده اند.
اما دلیل این گرایش چیست؟
آزادی عمل عامل اصلی گرایش دختران به پسر بودن
سید هادی معتمدی؛ دکترای جامعه شناسی، درباره آسیب شناسی در رابطه با گرایش دخترها به رفتارهای پسرانه می گوید:آزادی عمل پسران نسبت به دختران بیشتر است و با این روش دختران ناخودآگاه آزادی عملی را که آرزو دارند به دست می آورند.همیشه در خانواده های ما کنترل پسران کمتر از دختران است.
این آسیب شناس در مورد پیامدهای این گونه رفتارها در آینده فرد توضیح می دهد:دختری که تصویری مردانه از خود دارد، نمی تواند ، رفتارهای صحیح زنانه بروز دهد و در ازدواج و ایفای نقش مادری با مشکل روبرو می شود.
پدر و مادر اینگونه دختران با رفتارهای آن ها مخالفت می کنند ، به خصوص در خانواده هایی که سنتی تر هستند. مخافت ها و برخوردها شدیدتر می شود و پس از مدتی از خانواده طرد می شوند.در نهایت ، افسردگی، خودکشی و افت عملکرد گریبان فرد را می گیرد.
وی نیاز به همترازی ، تبلیغات نادرستی که زن و مرد را از هر نظر برابر جلوه می دهد بی آن که به تفاوت ها اشاره کند را از جمله عواملی می داند که دختران را به سمت پسرانه رفتار کردن برای به دست آوردن رابطه برابر ترغیب می کند.
دختری که تصویری مردانه از خود دارد، نمی تواند ، رفتارهای صحیح زنانه بروز دهد و در ازدواج و ایفای نقش مادری با مشکل روبرو می شود
شغل های مردانه در دست زنان!
امروزه در بسیاری از مشاغل که به صورت سنتی در حیطه توانایی مردان شناخته میشد، زنان مشغول به کار هستند. زنانی که بیشتر از سر اجبار و کمتر از روی علاقه در بسیاری اوقات با دستمزدی ناچیز تن به کار هایی از این دست می دهند. شاید تا چند سال پیش نشستن یک خانم پشت فرمان تاکسی، اتوبوس، ماشینهای سنگین خدمات شهری، دستفروشی کنار خیابان، رانندگی در جادهها و غیره باعث تعجب بسیاری از مردان و حتی زنان میشد.اما در حال حاظر بندرت با کسانی روبرو میشویم که از دیدن یک زن در حین انجام کارهایی که پیش از این مردانه تلقی میشد تعجب کنند.
زنانی که به مشاغل سخت یا مردانه روی میآورند کارهایی چون رانندگی اتوبوس، کامیون و غیره- ویژگیهای رفتاری آن حرفه را به خود میگیرند. این امر باعث میشود فاصله آنها با جامعه و افراد و خانوادهشان بیشتر شود. هر فردی برای کار خاصی ساخته شده است. همانگونه که اگر مردی درخانه بماند و خانهداری کند، به مرور ویژگیهای زنانه بر او غالب میشود، اگر زنی هم به کارهای مردانه بپردازد، به تدریج ظرافتهای رفتاری خود را از دست میدهد و خوی مردانه پیدا میکند و این امر از نظر فرهنگی برای ما ناملموس است.
جالب آنکه برخی از مسوولان معتقدند شرکت دادن زنان در کارهای اجرایی، سطح مسئولیتپذیری را بالا میبرد و دقت و انضباط از مزایای بکارگیری زنان در مسائلی است که تاکنون مردانه تصور میشده است اما عملا در اثر کارهای سخت و مردانه، ظرافت این گروه از زنان به خطر میافتد و فرد به مرور از موجودیت خود دلزده میشود.
رفتار پسرانه مربوط به آسیب پذیری دختران است
دکتر سپیده خلیلی روانشناس گفت: در جامعه مردسالارانه و در طبقات پایین جامعه این طرز برخورد بیشتر دیده می شود.
وی افزود: دختران برای اینکه بتوانند از خود دفاع کنند و حالت تدافعی به خود بگیرند گاهی حالت پسرانه و لات منشانه به خود می گیرند.
این روانشناس با اشاره به مشکلات خانوادگی گفت: گاهی در بعضی از خانواده ها، دخترها به واسطه دختر بودنشان مورد تحقیر خانواده شان قرار می گیرند و آنها برای پنهان کردن این تحقیر لباس پسرانه می پوشند، در جمع های دوستانه از الفاظ پسرانه استفاده می کنند، لات منشانه راه می روند و نوعی سرکشی در آنها دیده می شود که همگی نشات گرفته از رفتار نا مناسب اجتماع با آنهاست.
دکتر سپیده خلیلی با اشاره به وضعیت دختران در جامعه اظهار داشت: در جامعه ای که دختران آسیب پذیر ترین قشر محسوب می شوند، از ساعتی به بعد به تنهایی نمی توانند در خیابان تردد کنند، گاهی طبیعی جلوه می کند که از آنها رفتار پسرانه مشاهده کنیم.
در جامعه مرد سالار تظاهر به مردانگی بیشتر است
برخی از جامعهشناسان رواج چنین پدیدهای را به وجود رگههایی از ساختارهای مردسالارانه در فرهنگ مردم نسبت میدهند و معتقدند از آنجا كه خانوادهها امكانات و اختیارات بیشتری را در مقایسه با دختران به پسران خود میدهند، بنابراین دختران نسبت به جنسیت خود احساس ناخوشایندی پیدا میكنند. در چنین شرایطی، دختران مقابل پسران تلاش میكنند با انجام رفتارهای پسرانه بر ضعف خود غلبه كنند، اما این بهمعنای نفی جنسیت یا تنفر نسبت به دختر بودنشان نیست، بلكه آنها به دختر بودن خود افتخار میكنند.
شاید تا چند سال پیش نشستن یک خانم پشت فرمان تاکسی، اتوبوس، ماشینهای سنگین خدمات شهری، دستفروشی کنار خیابان، رانندگی در جادهها و غیره باعث تعجب بسیاری از مردان و حتی زنان میشد.اما در حال حاظر بندرت با کسانی روبرو میشویم که از دیدن یک زن در حین انجام کارهایی که پیش از این مردانه تلقی میشد تعجب کنند
گرایش دختران به انجام رفتارهای پسرانه یك ناهنجاری رفتاری است كه بهشدت تحت تاثیر نوع تربیت و محیط زندگی دختران قرار دارد. ساختار فرهنگی یك جامعه گاهی اصلیترین دلیل اینگونه اختلالهاست. بروز چنین رفتارهایی بهویژه در مورد دختران نشان از كمرنگ شدن هویت جنسیتی آنها دارد.
دكتر امانالله قراییمقدم، جامعهشناس نیز در اینباره معتقد است: «دختران گمان میكنند با پوشیدن لباس و انجام اعمال پسرانه میتوانند آزادیهای بیشتری در سطح جامعه كسب كنند. آنها با پوشیدن تیشرت و كوتاه كردن موی سر، آن هم به قیمت زیر پا گذاشتن اصول قانونی و عرفی، شرایطی را برای خود فراهم میسازند كه احساس میكنند با وفادار ماندن به رفتارهای دخترانه امكان رسیدن به آنها وجود ندارد.»
ایجاد بستری مناسب در جامعه برای ظهور و بروز دختران و از بین رفتن تبعیض در اجتماع باید مسئولان جامعه بهگونهای عمل كنند تا به دختران، پسران و خانوادهها در مدارس ابتدایی و راهنمایی اطلاعاتی در مورد هویت جنسیتی و محدودیتهای هر جنس ارائه بدهند.همانطور که اشاره شد عوامل مختلفی باعث بروز این حالت در دختران نوجوان میشود. عواملی كه باعث شده كارشناسان و آسیبشناسان نتوانند شیوه واحدی را برای برخورد با اینگونه پسران دخترنما و دختران پسرنما- پیدا كنند. در ماده 638 قانون مجازات اسلامی آمده هركسی در انظار تظاهر به عمل حرامی كند علاوه بر كیفر به 74 ضربه شلاق یا حبس محكوم میشود. این در شرایطی است كه برخی پسرها اقدام به آراستن خود مانند زنان میكنند یا دختران با تیپهایی پسرانه در جامعه حضور پیدا میكنند اما مردی به صرف گرایش زنانه داشتن یا زنی به صرف گرایش مردانه داشتن مجرم نیستند. بسیاری از قضات این مساله را تحت عنوان فعل حرام یا بدحجابی معرفی میكنند. بسیاری از این دخترها در حالی كه از مردها بدشان میآید اما تیپ مردانه را دوست دارند.اساسا باید یك گروه متشكل از روانشناسان، جامعهشناسان و...
تشكیل شود و براساس بررسیهای علمی مشخص شود كه چه مجازاتی برای این افراد لازم است زیرا گرایش این دختران محصول نگاه اجتماع است. بهترین مجازات باید بهگونهای باشد تا آنها را عقدهای نكند. مسولان باید به فکر حل این مشکل باشند چرا که با فرستادن به زندان و كانون، مشكلات بیشتر میشود..
فرآوری : طاهره رشیدی بخش اجتماعی تبیان
منابع : 1- وفاق / 2- خبرگزاری دی نا / 3- مهر خانه / 4- آفتاب