چگونه فرمول های شیمیایی را  پیش بینی کنیم؟

شاید برای بسیاری از شما تعیین فرمول شیمیایی مواد در آزمایش های شیمی، هنوز هم کار دشواری باشد، در این مطلب می خواهیم روش هایی را برای تعیین صحیح این فرمول ها دنبال کنیم.

این روش ها همواره مفید خواهند بود.

قدم اول:

از یک جدول تناوبی عناصر برای یافتن مکان دقیق عناصر در جدول استفاده کنید تا ظرفیت آن ها و سایر خواص شیمیایی آن ها را متوجه شوید.

برای اندازه بزرگ، روی جدول کلیک کنید.

قدم دوم:

ظرفیت تمام عناصر را در مواد مرکب مختلف پیدا کنید.

ظرفیت تمام عناصر بر اساس الکترون هایی که به دست می آورند یا از دست می دهند، تعیین می شود. اتم ها با از دست دادن و گرفتن الکترون، پایدارتر می شوند و انرژی از دست می دهند. ظرفیت ها را می توانید از یک جدول تناوبی کامل و یا از اینترنت و یا از کتاب خود به دست آورید.

قدم سوم:

اگر عنصر A دارای بار (٣+) است، با عنصر B که بار (٢-) است، ترکیب شود، فرمول ماده مرکب را می توانید از ظرفیت این عناصر تعیین کنید؛ به این صورت که دو عنصر را در کنار هم نوشته و اعداد ظرفیت آن ها را که همان بار یون های آن ها است، با هم تعویض کنید:

حال بایستی بتوانید نتیجه بگیرید که دو اتم A با بار (3+) ، بار کلی (٦+) دارد و سه اتم B با بار (٢-) بار کلی (٦-) دارند؛ بنابراین کل بار الکتریکی ماده مرکب A₂B_٣  صفر است. وقتی تا این قسمت از مراحل تعیین فرمول یک ماده را درست انجام دادید؛ به احتمال زیاد فرمول ماده را به دست آورده اید.

قدم چهارم:

اگر عددی که برای ظرفیت عناصر در هنگام تعویض به دست آورده اید، قابل تقسیم است، آن را ساده کنید. به عنوان مثال، سولفید منیزیم از منیزیوم با دو بار مثبت و گوگرد با دو  بار منفی تشکیل شده است. اگر بارهای این عناصر را تعویض کنیم، به ترکیب زیر می رسیم:

با تقسیم این ظرفیت بر دو به فرمول زیر می رسیم:

اگر در تعیین فرمول با مشکلی مواجه شدید:

قدم پنجم:

برخی مواد مرکب در فرمول خود، آب دارند که به معنای آن است که این مواد در بلور خود (شبکه خود)، آب دارند. مانند ماده زیر:

CaSO_٤.٢H_٢O

در آخر این که برخی از مواد در طبیعت به صورت واقعی وجود ندارند و تعیین فرمول آن ها بایستی در آزمایشگاه انجام شود.

سوالات مفید:

در واکنش بین فسفر و کلر، ماده مرکب به چه صورتی است؟ آیا می توانید این معادله را بنویسید؟

آیا موازنه آن را می توانید به دقت انجام دهید؟

جواب:

کلر همواره ظرفیت ١ دارد، فسفر نیز دارای دو ظرفیت ٣و ٥ است اما حداقل ظرفیت آن، ٣ است ؛ بنابراین حدس می زنیم با وارونه کردن ظرفیت ها ماده مرکب PCl_٣ به دست آید.

برای نوشتن واکنش بین این دو عناصر داریم:

P+ Cl ----> PCl_٣

به نظر شما تعداد هر کدام از اتم ها در دو طرف واکنش یکسان است؟

تنظیم کردن تعداد اتم ها در یک واکنش شیمیایی را موازنه کردن واکنش گوییم. حال برای موازنه واکنش خواهیم داشت:

حال به نظر شما واکنش بین سدیم و کلر به چه صورت است؟

جواب:

مرکز یادگیری سایت تبیان - تنظیم: آلچالانلو