تبیان، دستیار زندگی
زنبور عسل یکی از حشرات مفید برای انسان است که متعلق به رده دوبالان می‌باشد. زنبور عسل خیلی پیش از انسان در روی زمین به وجود آمده و زندگی می‌کرده است.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

دنیای پر رمز و راز زنبور عسل
زنبور عسل

زنبور عسل یکی از حشرات مفید برای انسان است که متعلق به رده دوبالان می‌باشد. زنبور عسل خیلی پیش از انسان در روی زمین به وجود آمده و زندگی می‌کرده است. زنبور عسل حدود 150 میلیون سال قبل وجود داشته و مشغول زاد و ولد بوده است. منتها با این تفاوت که در آن زمان فاقد یک زندگی اجتماعی بوده و مثل خیلی از زنبورهای غیر عسلی امروزی ، زندگی انفرادی داشته و هر زنبور لانه مخصوص بخود را داشته و در آن زندگی می‌کرده است. کندو محلی است که زنبورها در آن تولد یافته ، کار کرده ، خواهران و برادران خود را پرورش داده و مواد غذایی لازمه را در آن انبار و ذخیره می‌کنند. زنبور عسل دارای نژادهای مختلف است و ساختمان بدنی پیچیده‌ای دارند.

بزرگی چشمها وسیله‌ای است که زنبوردار به کمک آن به راحتی می‌تواند زنبور نر را از کارگر تشخیص دهد

* آشنایی با اعضای مختلف زنبور عسل

 سر

در جلوترین قسمت بدن قرار داشته و شامل اعضای زیر است: دو عدد چشم مرکب ، سه عدد چشم ساده ، دو عدد آنتن و دهان با خرطوم. بزرگی چشمها وسیله‌ای است که زنبوردار به کمک آن به راحتی می‌تواند زنبور نر را از کارگر تشخیص دهد. زیرا چشم های زنبور نر بزرگتر بوده و از عقب سر به هم می‌رسند، ولی در زنبور کارگر و ملکه به هم نمی‌رسند. کار آنتن ها ، لمس کردن و بوییدن است. زنبور به کمک خرطوم ، شهد را از روی گل ها جمع آوری و از راه دهان به داخل کیسه عسلی می‌فرستد.

سینه

از سه حلقه درست شده و اعضای زیر به آن اتصال دارند: چهار عدد بال یا پر که دو عدد آنها بال های جلویی و دو عدد دیگر بال های عقبی هستند. شش عدد پا که جفت عقب آن دارای حفره‌هایی به نام سبد می‌باشند و زنبور عسل در دوران فعالیت خود گرده‌های گل را در آن پُر و با خود به کندو حمل می‌کند. این سبدها در کارگران، بزرگتر از نرها است.

غده های مهم زنبور عسل

در داخل دو طرف سر کارگر یک جفت غده‌ای به نام غده‌های شیری وجود دارد که از خود ماده‌ای به نام شیر یا ژله شاهانه ترشح می‌کند و با آن ملکه و لاروهای (نوزاد) خیلی جوان را تغذیه می‌نمایند.

غده‌های بزاقی همراه با یک جفت غده سینه‌ای به وسیله یک کانال مشترک ، ترشحات شان را به داخل دهان زنبور می‌ریزند. ترشحات این غده‌ها در موقع لارو بودن صرف تنیدن به دور خود شده و پس از رشد و تبدیل به یک زنبور کامل ، نقش غده بزاق دهان را در زندگی شان بازی می‌کنند.

غدد زیر آرواره‌ای که در کارگران خیلی کوچک و غیرفعال بوده و در ملکه بسیار بزرگ و فعال است. ماده‌ای به وسیله این غده ترشح می‌شود که با بوی مخصوصش باعث تمیز ملکه از سایر زنبورها می‌شود.

در زیر شکم زنبورها 4 جفت غده‌های مومی وجود دارد که سه جفتش فعال هستند و موم ترشح می‌کنند و بکار ساختن سلول ها و شان می‌خورند.

غده‌های بویایی: در پشت زنبورها غده‌ای به نام غده بویایی دیده می‌شود که کارش تشخیص بوهاست.

غده‌های مخزنی: سه عدد غده در مخزن به نام غده‌های مخزنی ، مدفوعاتی را که در آن جا ذخیره شده‌اند، مرتب ضد عفونی می‌کنند.

زنبور عسل

نژادهای زنبور عسل

زنبور هندی Aspis Indica کمی کوچک تر از زنبور عسل معمولی بوده ، قد کارگرش 13 میلی متر می‌باشد. سلول هایی را که با موم در روی شانها (تخته های چوبی یا پلاستیکی مخصوص کندو) درست می‌نماید از سلول های زنبور عسل کوچک تر هستند.

زنبور درشت Apis Dorsata در هندوستان و چین زندگی نموده و بزرگ ترین نوع زنبور عسلی است که تاکنون شناخته شده است. به حالت وحشی زندگی کرده و در زیر شاخه‌های درخت شانش را می‌چسبانند. سالانه چند بار از نقطه‌ای به نقطه دیگر کوچ می‌نمایند.

زنبور ریزApis Florea از همه ی زنبورها کوچکتر بوده و فقط یک شان درست می‌کنند که مثل زنبورهای درشت به زیر شاخه درخت می‌چسباند به حالت وحشی در هندوستان و جنوب ایران یافت می‌شوند.

زنبور عسل معمولی Apis Meaifica همان زنبور عسل معمولی است که فقط آن ها را در دهات و شهرها برای تولید عسل در کندوها نگه داری می‌کنند. خواصی را که از یک نژاد خوب باید انتظار داشت عبارت اند از: آرام باشند و نیش نزنند، پر محصول باشند، بچه به اندازه لازم بدهند، گل های شهد دار را به سرعت پیدا کنند، در مقابل امراض مقاوم باشند، مصرف عسل زمستانی آن ها کم باشد، رشد سالانه‌شان را هر چه زودتر شروع کرده و سریع به حداکثر رشدشان برسند. از مهم ترین نژادهای این زنبور می‌توان به زنبور عسل اروپای مرکزی ، زنبور سیاه ، زنبور ایتالیایی قفقازی و زنبور نژاد ایرانی نام برد.

30تا 50 درصد کل رژیم غذایی بشر، به طور مستقیم یا غیر مستقیم، به وجود حشرات گرده افشان به ویژه زنبور عسل بستگی دارد

·زنبور عسل برای تهیه یک کیلوگرم عسل، باید معادل هفت بار دور زمین پرواز کرده و 6000 تا 8000 گل را ملاقات کند.

·30 تا 50 درصد کل رژیم غذایی بشر، به طور مستقیم یا غیر مستقیم، به وجود حشرات گرده افشان به ویژه زنبور عسل بستگی دارد.

زنبوهای عسل کارگر در فصل کار و کوشش (بهار و تابستان) خواب نداشته و روزها به جمع آوری شهد و شب ها به تغلیظ آنها می پردازند بعضی از موجودات برای بقای خویش، دیگران را شکار یا کشتار می کنند، در صورتی که زندگی و بقای زنبور عسل باعث بقا و تولید بذر در گیاهان می گرد.

·عسل، بهترین مکمل‌ غذایی و آنتی‌بیوتیکی برای بدن .

·هر زنبور عسل در طول زندگی خود در صورتی که شرایط مساعد باشد و از هر بلای طبیعی و غیرطبیعی جان سالم بدر برد تنها می‌تواند یک قاشق مرباخوری عسل فراهم کند.

·زنبورعسل با تمام کوچکی پیکرش دارای دو معده است؛ معده‌ی اول کیسه عسلی نام دارد و شهد گل‌ها به آنجا وارد شده و با عملیاتی آن را به عسل تبدیل کرده سپس با خرطوم خویش آن را به سلول‌های مومی شکل که از پیش فراهم شده می‌ریزد و در آن را با موم‌های ویژه پلمپ می‌کند. در معده‌ی دوم زنبور، فرآیند گوارش انجام می‌شود.

فراوری: زهرا فرآورده

بخش کودک و نوجوان تبیان


منابع: همشهری آنلاین

وبلاگ گپ دل

سایت زنبور عسل

مطالب مرتبط:

قایم موشک بازی حیوانات

راز اثر انگشت

پرنده‌ای زیبا و عجیب در آفریقا

حس هفتم در پرندگان مهاجر

شگفتی‌های اقیانوس

موجودات نورانی دنیا

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.