مغتنم شمردن فرصت جوانی
خود را مسلط به علم کنید
شما طلبه ی جوانی هستید در مدرسه ی آقای آخوند، یا مدرسه ی زنگنه، یا مدرسه ی مرحوم آقای آقاشیخ علی دامغانی، و دارید در همدان، در ملایر، در فامنین و هر جای دیگر درس می خوانید. اگر بحث سیاست های جهانی و استکبار جهانی و آمریکای با آن عظمتِ ظاهری بشود و بگویند اینها با شما مخالفند، شما نباید بگویید مگر من چه کسی هستم که با من مخالفند؛ من یک طلبه ی گوشه ی مدرسه ی آقای آخوند در همدان هستم. من می خواهم بگویم این فکر اشتباه است. اینها با یک یک شما نه تنها مخالفند، بلکه دشمن اند. به هر کدام از شماها به چشم منبعی برای روشنگری و افشاگری نگاه می کنند؛ که اگر این منبع فعال شود و کار بکند و باطن و استعداد و ظرفیت خودش را بروز دهد، کار بر استکبار دشمن دشوار خواهد شد. از نظر آنها هر یک از شما بالقوه یک امام خمینی هستید.(١)
تولید فکر و علم
برای این که انسان به قلّه برسد، راه وجود دارد؛ باید آن راه را شناخت. هیچ مانعی ندارد که ما یک نقشه ی راهنما داشته باشیم و بگوییم راههایی که به قلّه می رود، اینهاست و این نقشه ی راهنما را در جیبمان نگه داریم و از آن حفاظت کنیم. این کار به معنای این نیست که ما متحجّریم، بلکه به معنای این است که ما عاقلیم و می دانیم که بدون این نقشه ی هدایت، حرکت کردنِ نااندیشیده ما را به سقوط منتهی خواهد کرد. بنابراین، این کارها لازم است. امروز ما احتیاج مبرمی داریم به این که تفکر آزاداندیشانه - که با آن فرهنگ و علم تولید خواهد شد و گسترش و توسعه ی واقعی پیدا خواهد کرد - در جامعه رشد پیدا کند و بتواند استعدادهای افراد را به سمت خود جذب نماید. امیدواریم که عناصر مستعد، با همّت و با توکل - چه در حوزه، چه در دانشگاه و چه در مجموعه هایی مثل مجموعه ی شما - قدر این کارها را بدانند.(٢)
مغتنم شمردن فرصت جوانی
از این فضای معنوی، مواریث و یادگارهای معنوی ای که در این فضا انباشته است، استفاده کنید. مرحوم سید حسین رضوی، از همین آستان مقدّسه و از علمای اوایل قرن چهاردهم است که از حالاتش نقل می کنند، مثلاً در قنوت نماز وتر، دعای «ابی حمزه» را از ابتدا تا انتها می خوانده است! چنین عابدان و زاهدانی را این حوزه تربیت کرده است. من از بزرگان حوزه خواهش می کنم، درس اخلاق و تهذیب را برای جوانان مستعد، روشن و نورانی - که در این حوزه فراوان هستند - جدّی بگیرند. پس، نکته ی اوّل مغتنم شمردن این فضا، جوانی، فراغت و نورانیتی است که بحمداللَّه در شما وجود دارد، و این فرصتْ پایه ی همه چیز است.
نکته ی دوم را که باز مربوط به همین ویژگیهاست و باید به شما عزیزان عرض کنم، اغتنام فرصت برای کسب علم و مجهّز شدن به سلاح فکری است. استعدادها نباید در این حوزه هدر برود. البته، این قضیه دو بخش دارد: یک بخشِ آن مربوط به نظام حوزه است و بخش دیگر به خود طلبه مربوط می شود. نظام حوزه، نقش زیادی در جلوگیری از اتلاف وقت طلبه دارد. کتاب درسی خوب، نظام آموزشی درست و منطقی، فرصتهای آموزشی مناسب، قرار دادن صحیح و منطقی درسها در کنار هم - که همین، جزوِ نظام آموزشی است - کم کردن تعطیلات حوزه و مسائلی از این قبیل به مسئولان و گردانندگان امور حوزه مربوط می شود.(٣)
شناسایی و طبقه بندی استعدادها
استعدادهای درخشان را در میان حوزه جمع آوری و طبقه بندی کنیم؛ این از کارهایی است که امروز در دنیا رایج است. نمی شود بگوییم که این درس هست؛ هرکس می خواهد بیاید، بیاید؛ هرکس هم نمی خواهد، نیاید؛ ما این طوری درس می دهیم و ملاحظه ی اضعف مأمومین را می کنیم! مگر چنین چیزی می شود؟ باید برای اقوای مأمومین هم یک درس ویژه گذاشت. استعدادها باید شناسایی و طبقه بندی بشود؛ آن استعداد درخشان برکشیده شود و به او آموخته شود و از او استفاده شود؛ اینها کارهایی است که در جمله ی کارهای جدید قرار می گیرد؛ اینها باید در حوزه انجام بگیرد.(٤)
استعداد و شوق فقاهت
فرض کنید اگر پانزده هزار طلبه در قم وجود داشته باشد، بر اساس ضابطه ی قبلی، حدود هزار نفر از آنها را گزینش کنیم تا فقیه و مجتهد بزرگ تربیت شوند. البته این کار باید در زمان و وقت خودش انجام گیرد. مثلاً یک دوره ی بیست ساله را در نظر بگیریم که طبیعتاً هر سال، جمع جدیدی اضافه خواهند شد و جمع دیگری هم خارج خواهند گردید؛ ولی میانگین تقریباً همین بیست سال است. این افراد باید افراد مستعدی باشند که استعداد و شوق فقاهت داشته باشند و اهل انصراف از فقاهت نباشند. باید اینها را گزینش کرد و روی آنها کار ویژه ی فقاهتی انجام داد. از بین اینها، مدرّسین و مۆلّفینِ بزرگِ فقه و مراجع تقلید در خواهند آمد. هزار نفر فقیه، کم نیست که این حوزه بتواند در ظرف مدت بیست سال بیرون بدهد. این، خیلی زیاد است.(٥)
منبع :پایگاه حوزه نت
(١). بیانات در دیدار جمعی از روحانیون استان همدان 15/4/1383
(٢). بیانات در دیدار جمعی از اعضای انجمن قلم 8/11/1381
(٣). بیانات در دیدار جمعی از روحانیون 16/9/1374
(٤). بیانات در دیدار جمعی از روحانیون
(٥). بیانات در دیدار جمعی از نخبگان حوزوی 13/9/1374
تهیه و تنظیم : جواد دلاوری ، گروه حوزه علمیه تبیان
