تا لبه کیهان چقدر فاصله داریم؟

حال بیاید دنیا را آن قدر کوچک کنیم تا این بار، زمین به اندازه یک غبار کوچک به قطر یک صدم میلیمتر شود. (در این حالت ما آدمها از اندازه کوچکترین اتم جهان هم کوچکتر هستیم). با این مقیاس، خورشید یک دانه شن یک میلیمتری در فاصله یازده سانتیمتری از زمین خواهد بود. فاصله ماه تا زمین کمتر از یک میلیمتر است، ابعاد منظومه شمسی در این حالت حدودا ده متر است. فاصله نزدیک ترین ستاره به خورشید هم حدودا سی کیلومتر خواهد بود.

:: نقطه  آبی کم رنگ::

در سال 1977 یک فضاپیما به فضا پرتاب شد که مقصدش مرزهای منظومه شمسی بود، بعد از 13 سال یعنی در 1990 این فضاپیما از مرزهای سیاره ای منظومه شمسی عبور کرد و این تصویر معروف را از زمین ثبت کرد. تمام کره زمین همان نقطه ای است که درون دایره ی آبی می بینید! تقریبا به اندازه یک غبار.

جالب است که برخی از دانشمندان پروژه در ابتدا فکر می کردند که این نقطه یک غبار روی تصویر است و سعی داشتند آن را با دست کشیدن پاک کنند! بعدها این عکس به نام نقطه آبی کمرنگ معروف شد.

ما هنوز خیلی از ابعاد میان ستاره ای فاصله داریم. پس بیاید باز هم کوچکتر شویم! این بار فرض کنید کل منظومه ی شمسی را درون یک تیله کوچک قرار دهیم. بله، تمام منظومه شمسی درون یک تیله! در این صورت فاصله نزدیک ترین ستاره به این تیله حدودا ده متر خواهد بود. منظومه شمسی با این همه عظمت و بزرگی، وقتی درون یک تیله کوچک قرار می گیرد، نزدیک ترین ستاره، ده متر از خورشید فاصله خواهد داشت!

::منظومه شمسی ما در فضای میان ستاره ای::

ستاره ها در جهان درون مجموعه هایی بسیار بزرگ قرار دارند که به آنها کهکشان می گویند. هر کهکشان حدودا 100 میلیارد ستاره دارد. کهکشان ها درست مثل جزیره هایی پر ستاره هستند که در فضای پهناور گسترده شده اند.

::تصویر یک کهکشان::

اندازه کهکشانی که ما درون آن زندگی می کنیم با این ابعاد (یعنی منظومه شمسی درون تیله)، سی صد هزار کیلومتر خواهد شد. خب، هنوز خیلی زود است که وارد این فاصله ها بشویم! برای ورود به این فاصله ها باید باز هم کوچکتر شویم اما قبل از کوچک شدن بگذارید نگاهی به یک ابر کیهانی (سحابی) بیاندازیم:

این ابرها قرار است بعدا به ستاره ای شبیه خورشید ما تبدیل شوند، ارتفاع هر کدام از این ستونها در مقیاس مورد بحث ما (همان منظومه شمسی درون تیله) حدودا سی متر است!

حال بیاید باز هم کوچکتر شویم تا به ابعاد کهکشان خودمان برسیم. بیاید آن قدر جهان را کوچک بکنیم که فاصله نزدیک ترین ستاره به ما حدود یک سانتیمتر شود. در این حالت کل منظومه شمسی ما به اندازه همان غبار یک صدم میلمیتری خواهد بود! در این حالت اندازه کهکشانی که در آن زندگی می کنیم حدودا سی صد متر خواهد بود. حتی فکرش را هم نکنید که اندازه ما آدمها در این حالت چه قدر است! اصلا شما فرض کنید صفر! اندازه ما در این مقیاس آن قدر کوچک است که هیــچ میکروسکوپی قادر به تشخیص ما نیست. اندازه کره زمین یک صدم اندازه کوچکترین اتم شناخته شده است!

در این حالت نزدیک ترین کهکشان حدودا شش کیلومتر دورتر از ماست. می بینید که هنوز زود است تا وارد فضای میان کهکشانی بشویم، با این حال ما آنقدر از زمین دور شده ایم که کره زمینی به این بزرگی دیگر اصلا به چشم نمی آید، منظومه شمسی که بسیار عظیم و بزرگ بود اکنون به اندازه یک ذره غبار است. با این حال کهکشان ما بیش از سیصد متر پهنا دارد و نزدیکترین کهکشان شش کیلومتر دورتر از ماست. هنوز خیلی از مرزهای جهان فاصله داریم!

حال بیایید کل کهکشانمان را درون یک فنجان چای قرار دهیم(منظومه ی شمسی در این مقیاس درست به اندازه ی یک اتم خواهد بود). با این مقیاس فاصله نزدیک ترین کهکشان به ما حدودا یک متر است!

::کهکشانی درون یک فنجان!::

جالب است بدانید کهکشان ها در عالم به صورت خوشه هایی کنار هم قرار دارند، هر خوشه شامل تعدادی کهکشان است. یک خوشه ممکن است دارای 100 تا 1000 کهکشان باشد، ابعاد خوشه ای که کهکشان ما را در بر دارد در این مقیاس حدودا پنج متر است.

::خوشه کهکشانی گیسوان برنیکه::

خوشه ای کهکشانی گیسوان برنیکه با این مقیاس در فاصله صد و چهل متری از ما قرار می گیرد. این خوشه یکی از بزرگترین و نزدیکترین خوشه های کهکشانی است.

در این مقیاس فنجانی(!) دورترین جسمی که تا کنون مشاهده شده (افق کیهان ما) حدودا شش کیلومتر فاصله خواهد داشت. این فاصله در دنیای واقعی معادل 13 میلیارد سال نوری است، یعنی فاصله ای که نور در 13 میلیارد سال طی می کند!

پیش بینی می شود که فاصله دورترین جرم موجود در کیهان از کره زمین حدود 100 میلیارد سال نوری باشد که در این مقیاس (یعنی کهکشانی درون فنجان) حدودا برابر چهل کیلومتر می شود.

این تصویر جهان ماست، جهانی آن قدر عظیم که بشریت درون آن تقریبا به اندازه هیچ است!

هر کدام از رشته های های درون این تصویر پر است از کهکشان هایی کمابیش شبیه کهکشان خودمان. به همان بزرگی و عظمت که با کنار هم قرار گرفتنشان ساختاری این چنین عظیم و زیبا می سازند.

از این به بعد که به بالا و ستاره ها نگاه کردید، به یاد عظمت کیهان باشید و این که ما در این کیهان بزرگ نه تقریبا، که دقیقا هیچ هستیم! خیلی کوچکتر از قطره ای درون اقیانوس.