7تذکر بسیار مهم برای ایام نورز/لطفا بخوانید!

تذکّر اوّل: رعایت حرمت سال‌روز شهادت حضرت زهرا«سلام الله علیها»

همان‌طور که می‌دانید، شهادت حضرت زهرا«سلام‌الله‌علیها» با ایّام نوروز تقارن دارد. یعنی روز پنجم فروردین، سال‌روز شهادت حضرت زهرا«سلام‌الله‌علیها»  است و معلوم است که جشن‌ها و شادی‌ها مخصوصاً در سالگرد شهادت، باید به جلسه عزاداری برای آن حضرت مبدّل شود. الحمدلله مردم ما فهمیده هستند و من بگویم یا نگویم در شهادت حضرت زهرا«سلام‌الله‌علیها» عید و جشن آنها موقوف است. چند سال قبل نیز که ایام نوروز مصادف با دهه اوّل محرم بود، خود مردم حتی افرادی از آنها توقّع نمی‌رفت، علاوه بر رعایت حرمت ماه محرّم، در تاسوعا و عاشورا عزاداری کردند.  امسال هم در شهادت حضرت زهرا«سلام‌الله‌علیها» چنین خواهد شد.

هیأت‌های مذهبی هم باید همان‌طور که در سال‌های گذشته در ایّام شهادت، اقامه عزا می‌کردند، امسال جلسات عزاداری خود را بر پا کنند.

تذکر به مسئولان دولتی و صدا و سیما

از صدا و سیما انتظار می‌رود که برنامه‌های شاد خود را خصوصاً در شب و روز شهادت متوقف کند و مسئولان دولتی هم باید آن روز را روز شهادت قرار دهند و تأکید کنند که شهادت است و خلاصه برنامه‌ریزی آنان به گونه‌ای باشد که مردم و کشور در شهادت حضرت زهرا«سلام‌الله‌علیها» عزادار باشند.

تذکّر دوّم: ضرورت اجتناب از گناه در ایّام نوروز

اصل دید و بازدید، صله رحم، سر زدن به دوستان و انس با برادران دینی، امری نیکو و پسندیده است، امّا نباید این سنّت حسنه را به گناه، غیبت، تهمت و شایعه آلوده کنیم. متأسّفانه بسیاری از جلسات دید و بازدید، به گناهان بزرگی همچون غیبت آلوده می‌شود؛ در صورتی که این گناه بزرگ، به تعبیر قرآن کریم، مانند مرده‌خوری است: «وَ لا یَغْتَبْ بَعْضُکمْ بَعْضاً أَ یُحِبُّ أَحَدُکمْ أَنْ یَأْکلَ لَحْمَ أَخیهِ مَیْتاً فَکرِهْتُمُوهُ»[1]

غیبت، جلوه بسیار زشتی در عالم ملکوت دارد، در حالی که گناهانی نظیر غیبت، تهمت و شایعه‌پراکنی، در بین بسیاری از افراد، به یک موضوع معمول تبدیل شده است و آن را به هیچ می‌انگارند. این گناهان نزد خداوند متعال، بسیار بزرگ است: «وَ هُوَ عِنْدَ اللَّهِ عَظیمٌ»[2]

چادر به عنوان یک نماد ملّی و مذهبی، باید همیشه حفظ شود، امّا در برخی از خانواده‌ها، هنگام دید و بازدید،حجاب اصلاً به کنار می‌رود و آن را مخالف رسوم دید و بازدید می‌پندارند! به عبارت دیگر، چادر در میان خانواده‌ها، قدیمی شده و بی‌چادری و رونگرفتن، مُد شده است.

گناه بزرگ دوستی با نامحرم

متأسّفانه گاه مشاهده می‌شود که دوست‌یابی و رفاقت‌ دختر و پسر نیز در ایّام نوروز گسترش می‌یابد. گناه دوست‌یابی به اندازه‌ای بزرگ است که قرآن کریم، آن را در کنار بی‌عفّتی و زنا قرار می‌دهد:

«مُحْصَناتٍ غَیْرَ مُسافِحاتٍ وَ لا مُتَّخِذاتِ أَخْدانٍ»[3]

«مُحْصِنینَ غَیْرَ مُسافِحینَ وَ لا مُتَّخِذی أَخْدانٍ»[4]

قرآن کریم می‌فرماید: زن شایسته کسی است که اهل زنا نیست و رفیق نامحرم هم ندارد و مرد شایسته نیز کسی است که زنا نمی‌کند و رفیق نامحرم هم ندارد. قرآن کریم در تعابیر خود، کلمه «خُدن» به معنای رفیق بازی را در کنار زنا دادن و زنا کردن قرار داده است.

بسیاری از این تلفن‌های همراه، به خانه شیطان تبدیل شده‌اند. برخی از افراد حتّی در جلسات دید و بازدید، وقتی رفیق ناباب یا موضوع ناپسندی برای گفتگو پیدا نکنند، به سراغ گوشی همراه خود می‌روند و به گناه می‌پردازند.

توصیه اخلاقی به جوانان

بارها به جوان‌ها سفارش کرده‌ام که ای جوان‌های عزیز! گناه نکنید. گناه زندگی انسان را تباه می‌کند. در این عید نوروز، سفارش می‌کنم که گناه نکنید. گناه، عید و شادی ما را عزا می‌کند. اگر نعوذبالله گناه کردید، سریع جبران کنید .

تذکّر سوّم: لزوم پرهیز از تجمّل‌گرایی

گناه و معضل تجمل گرایی، از معضلات بزرگ جامعه امروزی است. بحثی که مقام معظم رهبری تحت عنوان «اقتصاد مقاومتی» مطرح کردند، از منظر اسلام و اقتصاددانان، بسیار مهم و قابل توجّه است. اقتصاد مقاومتی تنها به معنای نداشتن واردات نیست، بلکه حذف واردات و نداشتن وابستگی به کشورهای دیگر، فقط قسمتی از معنای اقتصاد مقاومتی است.

بسیاری از خودروهای موجود در بازار، موادغذایی، لوازم و وسائل خانه و ... صرفاً جنبه تجمّلی دارند و با گسترش استفاده از آنها، هر روز وابستگی‌ها به واردات افزایش می‌یابد.

قرآن کریم می‌فرماید:

«وَ أَصْحابُ الشِّمالِ ما أَصْحابُ الشِّمالِ، فی‏ سَمُومٍ وَ حَمیمٍ، وَ ظِلٍّ مِنْ یَحْمُومٍ، لا بارِدٍ وَ لا کریمٍ، إِنَّهُمْ کانُوا قَبْلَ ذلِک مُتْرَفینَ، وَ کانُوا یُصِرُّونَ عَلَى الْحِنْثِ الْعَظیمِ»[5]؛ در قیامت، دست چپی‌ها، بسیار شوم و بدبخت‌اند. آنها تجمّل‌گرا هستند.

امروزه عید نوروز، برای خانواده‌ها به یک زمان گسترش تجمّل‌گرایی تبدیل شده است و چیزی که در آن نیست، ساده زیستی و محبّت است.

تذکّر چهارم: ضرورت دستگیری از مستمندان و نیازمندان

در وضعیّت اقتصادی نامطلوب فعلی که بسیاری از افراد با سختی و مشقّت زندگی خود را اداره می‌کنند، اهتمام به رفع نیازهای دیگران بسیار اهمیّت دارد. در آموزه‌های اسلام تأکید فراوانی بر رعایت قانوان مواسات شده است و اگر انسان بخواهد به معنای واقعی کلمه شاد باشد، باید دیگران را نیز در شادی خود سهیم کند.  انتظار قرآن از یک مسلمان این است که از آنچه دارد، براى رفع حوائج دیگران نیز استفاده کند:

«لِیُنْفِقْ ذُوسَعَةٍ مِنْ سَعَتِهِ وَ مَنْ قُدِرَ عَلَیْهِ رِزْقُهُ فَلْیُنْفِقْ مِمَّا آتاهُ اللَّه‏»[6]

منظور قرآن کریم این است که هر کسى باید همانطور که براى خود و خانواده‏‌اش به فکر خوراک و پوشاک و مسکن و ازدواج است، به فکر دیگران هم باشد. همانگونه که برای ایّام عید و نوروز خود و خانواده تلاش می‌کند، برای دیگران نیز نگران باشد و به آنها کمک‌ کند. هر مسلمانى باید به اندازه وسعش دیگرگرا باشد. خودگرایى، خود محورى و خودخورى از نظر اسلام ممنوع است.

تقاضا دارم هنگام سال تحویل، پس از خواندن دعای «یا مقلّب القلوب»، برای دیگران نیز دعا کنید. متأسفانه همان‌طور که امروزه توجّه به دیگران کمرنگ شده، دعا برای دیگران هم کمرنگ شده است، در حالی که مسلمانان وظیفه  دارند دست کم به همدیگر دعا کنند.

تذکّر پنجم: پرهیز از مسافرت بی‌هدف

متأسفانه در زمان حاضر رسم غلطی که در بین برخی از مردم در ایّام تعطیل بالاخص نوروز، رایج شده، آن است که ناگهان بدون هدف و بدون انگیزه مادی یا معنوی، به خاطر آنکه چند روز تعطیل است، به مسافرت می‌روند. در مسافرت نیز مجبورند برای تهیه مکان و امکانات سفر سختی بکشند و از استراحت محروم باشند. گویا واجب است در ایّام تعطیل با هر مشقّتی به سفر بروند و هرچه پول دارند بیهوده خرج کنند و خسته‌تر برگردند.

در این مسافرت‌های بی‌مورد، مبالغ هنگفتی پول و سرمایه ملّی هزینه می‌شود، بنزین و سوخت فراوانی دود می‌شود، افرادی در اثر تصادف کشته می‌شوند و آنچه باقی می‌ماند، احتیاج مادی و خستگی سفر و هزینه‌های هنگفت و بدهی ناشی از سفر برای خانواده است.

اگر دولت و صداوسیما به این رفتارها دامن نزنند، که می‌زنند، این همه هزینه و پول را می‌توان در گسترش قانون مواسات هزینه کرد. قرآن کریم می‌فرماید: یکی از علامت‌های مۆمنین آن است که از آنچه خداوند متعال به آنها ارزانی داشته، انفاق می‌کنند: «وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ یُنْفِقُونَ»[7]

کسی که با مسافرت، چندین میلیون هزینه می‌کند و به جز خستگی، ضعف اعصاب و فشار روحی چیزی به دست نمی‌آورد، چگونه می توان انتظار داشت که به دیگران کمک کند؟

تذکّر ششم: ضرورت برنامه‌ریزی در دید و بازدید و پرهیز از ایجاد مزاحمت

مقصود اسلام عزیز از صله رحم این است که همه به فکر همدیگر باشند و از هم دستگیری کنند و به رفع حوائج و نیازهای هم بپردازند و لااقل به همدیگر آزار نرسانند. دید و بازدیدهای نوروز هم باید برای تألیف قلوب و تحکیم پیوند بین خویشان و آشایان و تلاش برای رفع کدورت‌ها باشد. امّا گاهی دیده می‌شود مردم در دید و بازدیدها برای همدیگر ایجاد مزاحمت می‌کنند و با رفت و آمد تحمیلی، موجب آزار و اذیّت دیگران می‌شوند.

تذکّر هفتم: لزوم پرهیز از اعمال خرافی

متأسفانه عید نوروز با برخی اعمال خرافی آلوده شده است و انتظار می‌رود در جمهوری اسلامی و بین مردم مسلمان ایران، این‌گونه خرافات و این‌گونه عیوب نباشد، امّا با کمال تأسّف، این خرافات هنوز هم به چشم می‌خورد و روز به روز هم گسترده‌تر می‌شود.

یکی از اعمال خرافی که عید نوروز را تحت الشّعاع قرار می‌دهد، چهارشنبه سوری است. این مراسم بر خلاف عید نوروز، نه ریشه دینی و مذهبی دارد و نه عقل آن را می‌پسندد. طبق گواهی تاریخ، چهارشنبه سوری یکی از مراسم آباء و اجداد ایرانیان و مربوط به زمانی است که آتش را مظهر خداوند می‌دانسته‌اند. یعنی برگزاری مراسم چهارشنبه سوری، پیروی از یک رسم زمان آتش پرستی ایرانیان و یک خرافت است.

عمل خرافی دیگر در آخر نوروز، سیزده بدر است. بیرون رفتن از خانه در آن روز و ماندن در باغ و صحرا، به عنوان اینکه روز سیزدهم فروردین نحوست دارد، یک خرافت است.

تعجب این است که برخی مردم به تخیّل نحوست سیزده و برای از بین بردن نحسی آن، از خانه بیرون می‌روند و با چشم چرانی، بی‌بند و باری و رفیق بازی، گناه روی گناه مرتکب می‌شوند. باید این خرافت نیز در بین مسلمین و در جمهوری اسلامی نباشد.

پی‌نوشت‌ها:

1. حجرات، 12

2. نور، 15

3. نساء، 25

4. مائده، 5

5. واقعه، 41تا46

6. طلاق، 7

7. بقره، 3

منبع: پایگاه اطلاع رسانی آیت الله مظاهری