سه قدم مانده تا فرا انسان

"رشد تکنولوژی" عبارتی‌ست که در هر قرن و دهه، معنای متفاوتی به خود می گیرد. به هیچ عنوان نمی توان سرعت رشد تکنولوژی در سال های اخیر را با اوایل قرن بیستم مقایسه کرد. حتی مقایسه این سرعت با دهه 90 یا 80 میلادی هم غیرقابل باور است.

کافی ست چند ماه پیگیر دنیای فناوری نباشید. برای مثال شش ماه، فقط شش ماه، اخبار مربوط به تبلت ها، موبایل ها و در یک کلام گجت ها را نخوانید و پیگیری نکنید. قول می دهیم اگر بعد از شش ماه دوباره سری به دنیای فناوری بزنید تجربه‌ی سفر به آینده را درک خواهید کرد!

آینده به هیچ عنوان قابل پیش بینی نیست. کسی نمی داند ده سال دیگر اینترنت دچار چه تغییر و تحولی می شود و اطلاعات در چه بستر و سرعتی رد و بدل می شوند.

سرعت رشد تکنولوژی موجب شده تصور دنیای آینده خیلی سخت شود. ابزار رباتیک و هوشمند روز به روز بیشتر در زندگی ما دخیل می شوند و نمیتوان پیش بینی کرد که این تعامل تا کجا پیش خواهد رفت.

فرا انسان یا ترنس هیومنیسم (Transhumanism) حتی پایه‌ی یک جنبش فکری-فرهنگی-فلسفی هم است. بحث ما در این مقاله بررسی فرا انسان از دیدگاه علوم انسانی نیست بلکه تنها به جنبه های فناوری آن می پردازیم.

فقط به این نکته اکتفا می کنیم که گرچه فرا انسان شدن آرزوی برخی از انسان هاست ولی جنبه های ترسناکی هم دارد. نگاهی بیندازید به فیلم هایی که این موضوع، دست مایه ساخت و محتوای آنهاست. یکی از جدیدترین این سریال ها، فرینج است. یکی از موضوعاتی که در ذیل این سریال مطرح می شود فرا انسان هایی است که تا جایی پیش رفته اند که به جای آنکه انسان هایی باشند که از قدرت رباتیک بهره می برند، تبدیل به ربات هایی شده اند که ظاهر انسانی دارند!

مقدمات فرا انسان شدن

به طور خلاصه یکی از مهم ترین مقدمات برای رسیدن به فرا انسان، تغییراتی در سیستم درمانی و جایگزینی اعضا با اعضای مصنوعی است.

وقتی اعضای داخلی بدن از کار بیفتند یکی از درمان ها می تواند پیوند ربات به انسان باشد. اکنون تصور اینکه دست یا پا و یا چشم مصنوعی بهتر از نمونه ی اولیه خود کار کند (در واقع بهتر به معنای دادن امکانات بیشتر) می تواند سخت باشد. فیلم پلیس آهنی ساخته دهه 80 میلادی نمونه ای اغراق شده از آینده چنین تحولی است. در این فیلم شخصیت داستان اعضای خود را از دست میدهد، سپس اعضای رباتیکی را به جای اعضای اصلی به او پیوند می زنند.

حالا وقت معرفی دو فناوری است که در سال جدید مورد استفاده قرار خواهند گرفت و می توانند اولین قدم ها را برای رسیدن به فرا انسان طی کنند.

سال 2012 محققان اعلام کردند که دو سال تا تولید چشم بیونیک مانده اما مثل اینکه قرار است رویای انسان- ماشین (Cyberg) زودتر از اینها به واقعیت بپیوندد.

سازمان غذایی و داروی آمریکا یا به اختصار FDA چشم بیونیک، دارای دو بخش داخلی و خارجی را تایید کرد. این تایید موجب می شود که در سال جدید شاهد ورود این چشم ها به داخل بدن انسان هایی که به آن نیاز دارند باشیم.

بخش بیرونی شامل یک دوربین تصویر برداری کوچک و کامپیوتری برای پردازش است که روی عینک آفتابی سوار می شود. بخش درونی هم به صورت ایمپلنت درون چشم قرار می گیرد و از یک شبکیه مصنوعی تشکیل شده است.

طرز کار این سیستم بدین صورت است که تصاویر و داده ها، توسط دوربین فیلم برداری ذکر شده گرفته می شوند و سپس پردازنده تعبیه شده در آن، عملیات پردازش و ترجمه را انجام میدهد. در نهایت اطلاعات از طریق سیستم بیسیم به شبکیه مصنوعی ارسال می شوند.

این چشم مصنوعی تنها برای افرادی که مبتلا به یک بیماری نادر ژنتیکی به نام retinitis pigmentsa هستند، استفاده خواهد شد. لازم به ذکر است که این چشم دید شفاف و واضح را فراهم نمی کند بلکه تنها حرکات و اشیا را تشخیص می دهد.

این محصول تا به حال تنها در نمونه‌ی آزمایشگاهی ساخته شده بود ولی در سال جدید برای بیماران عرضه می شود.

ساخت پوست مصنوعی یکی از مهم ترین ایده هاییست که مدت ها ذهن محققان را به خودش مشغول کرده است. زیرا بسیاری از اطلاعات از طریق حس لامسه و پوست به بدن انسان منتقل می شوند.

محققان کره جنوبی حسگری در ابعاد نانو ساخته اند که شبیه موهای بسیار ریز است. این حسگرها از به هم بافته شدن نانو الیاف هایی از جنس پلیمر ساخته شده اند. حساسیت این موهای ریز به قدری زیاد است که حتی کوچکترین جریان هوا را هم به سرعت تشخیص می دهند.

ایده‌ی ساخت این حسگر، از نحوه‌ی عملکرد سلول‌های درهم‌تنیده‌ی قابل یافت در مو و دیگر ارگان‌های انسان گرفته شده است. چنین سلول‌هایی در بدن انسان، فشار را حس کرده و آن را به صورت یک سیگنال الکتریکی جهت پردازش به مغز می‌فرستند تا تفسیر شده و واکنس مقتضی انجام بپذیرد. این پُرزهای مصنوعی که پهنای هریک از آن‌ها تنها 50 نانومتر است، مشابه سلول‌های زنده‌ی بدن هنگامی که در معرض لمس ملایم دست قرار گرفته و یا ضربان قلبی را حس می‌کنند، خمیده شده و روی هم می‌غلطند.

استفاده از این موها در ساخت پوست مصنوعی و دیگر اعضای رباتیک نقش به سزایی خواهد داشت. زیرا نوع جدیدی از اطلاعات وارد عضو رباتیک شده و نیاز به پردازش و تفسیر انسانی از آن حس می شود.