بلند شدن بی اختیار سر از سجده

امام خمینی(ره):

اگر پیشانی بی اختیار از جای سجده بلند شود، چنانچه ممکن باشد باید نگذارد دوباره به جای سجده برسد، و این یک سجده حساب می شود چه ذکر سجده را گفته باشد یا نه و اگر نتواند سر را نگه دارد و بی اختیار دوباره به جای سجده برسد، روی هم یک سجده حساب می شود و اگر ذکر نگفته باشد باید بگوید.

(توضیح المسائل، 1383، ص 144، م 1071 )

(تحریر الوسیله، 1408هـ ق، ج1، ص 175، م7)

آیة الله اراکی(ره):

اگر پیشانی بی اختیار از جای سجده بلند شود، چنانچه ممکن باشد باید نگذارد دوباره به جای سجده برسد و این یک سجده حساب می شود، چه ذکر سجده را گفته باشد یا نه و اگر نتواند سر را نگه دارد و بی اختیار دوباره به جای سجده برسد، روی هم یک سجده حساب می شود و اگر ذکر نگفته باشد باید بگوید.

(توضیح المسائل، 1372، ص 192، م 1063)

(العروةالوثقی، 1383، ج1، ص 524 م 14)

آیة الله بهجت(ره):

اگر پیشانی بی اختیار از جای سجده بلند شود، چنانچه در موقع سجده استقرار پیدا کرده بود و حالا می تواند خود را نگه دارد و به سجده برنگردد، باید نگذارد به جای سجده برسد، و این یک سجده حساب می شود، چه ذکر سجده را گفته باشد یا نه، و اگر نتواند سر را نگه دارد و بی اختیار دوباره به جای سجده برسد، روی هم یک سجده حساب می شود و اگر ذکر نگفته باشد باید بگوید. و اگر (چنانچه موقع سجده) استقرار پیدا نکرده بود حتی اگر می تواند خود را نگه دارد، باید به سجده برگردد و روی هم یک سجده حساب می شود و باید ذکر را بگوید، و اگر سجده اول است یک سجده دیگر به جا آورد.

(توضیح المسائل، 1384، ص 171، م 882)

(وسیلة النجاة، 1423هـ ق، ص 213، م 7 (742))

آیة الله تبریزی(ره):

اگر پیشانی بی اختیار از جای سجده بلند شود چنانچه ممکن باشد باید نگذارد دوباره به جای سجده برسد و این یک سجده حساب می شود چه ذکر سجده را گفته باشد یا نه، و اگر نتواند سر را نگه دارد و بی اختیار دوباره به جای سجده برسد، روی هم یک سجده حساب می شود، و اگر ذکر نگفته باشد، بنابر احتیاط باید بگوید.

(المسائل المنتخبه، 1382، ص 113، م 308)

(توضیح المسائل، 1383، ص 163، م 1080)

آیة الله خامنه ای(دام ظلّه):

اگر پیشانی بی اختیار از جای سجده بلند شود، چنانچه ممکن باشد باید نگذارد دوباره به جای سجده برسد، و این یک سجده حساب می شود چه ذکر سجده را گفته باشد یا نه و اگر نتواند سر را نگه دارد و بی اختیار دوباره به جای سجده برسد، روی هم یک سجده حساب می شود و اگر ذکر نگفته باشد باید بگوید.

(توضیح المسائل، 1383، ص 144، م 1071)

(تحریرالوسیله، 1408 هـ ق، ج1، ص 175، م 7)

آیة الله خوئی(ره):

اگر پیشانی بی اختیار از جای سجده بلند شود، چنانچه ممکن باشد باید نگذارد دوباره به سجده برسد، و این یک سجده حساب می شود، چه ذکر سجده را گفته باشد یا نه، و اگر نتواند سر را نگه دارد و بی اختیار دوباره به جای سجده برسد، روی هم یک سجده حساب می شود، و اگر ذکر نگفته باشد بنابر احتیاط باید بگوید.

(توضیح المسائل، 1422 هـ ق، ص 183، م 1080)

(منهاج الصالحین، ج1، ص 195، م 648)

آیة الله سیستانی(دام ظلّه):

اگر پیشانی بی اختیار از جای سجده بلند شود، چنانچه ممکن باشد باید نگذارد دوباره به جای سجده برسد، و این یک سجده حساب می شود، چه ذکر سجده را گفته باشد یا نه، و اگر نتواند سر را نگه دارد و بی اختیار دوباره به جای سجده برسد، روی هم یک سجده حساب می شود، و اگر ذکر نگفته باشد احتیاط مستحب آن است که آن را بگوید ولی باید به قصد قربت مطلقه باشد و قصد جز ئیت نکند.

(توضیح المسائل، 1422هـ ق ص 216، م 1058)

(مسائل المنتخبه، 1425هـ ق ص 150، م 311)

آیة الله شبیری زنجانی(دام ظلّه):

اگر پس از آن که پیشانی به زمین رسید و بدن آرام گرفت، پیشانی بی اختیار از جای سجده بلند شود، چنانچه ممکن باشد باید نگذارد دوباره به جای سجده برسد و این یک سجده حساب می شود هر چند ذکر سجده را نگفته باشد و اگر نتواند سر را نگه دارد و بی اختیار به جای سجده برگردد، روی هم یک سجده حساب می شود، و اگر ذکر نگفته باشد باید بگوید.

(توضیح المسائل، 1383، ج1، ص 252، م 1080)

آیة الله صافی گلپایگانی(دام ظلّه):

در مواردی که سر بدون اختیار از محل سجده برگردد و دوباره بدون اختیار به محل سجده می رسد، یک سجده محسوب می شود و نماز صحیح است؛ اما اگر می تواند بعداز برگشتن سر از محل سجده، از فرود دوباره آن به مهر جلوگیری کند، باید از برگشتن سر به سجده خودداری کند و آن را یک سجده به حساب آورد (حتی اگر ذکر سجده را نگفته باشد) و بعد از نشستن، دوباره به سجده برود و آن را سجده دوم خود حساب کند.

(پاسخ کوتاه به 300 پرسش از احکام، 1382، ص 27، س 67)

آیة الله فاضل لنکرانی(ره):

اگر پیشانی بی اختیار از جای سجده بلند شود، چنانچه ممکن باشد باید نگذارد دوباره به جای سجده برسد و این یک سجده حساب می شود چه ذکر سجده را گفته باشد یا نه و اگر نتواند سر را نگه دارد و بی اختیار دوباره به جای سجده برسد، روی هم یک سجده حساب می شود و اگر ذکر نگفته باشد باید بگوید.

(توضیح المسائل، 1384، ص 179، م 1091)

(عروة الوثقی مع التلیقات، 1380، ج 1، ص 499، م  14 (1622))

آیة الله گلپایگانی(ره):

اگر پیشانی از مهر بی اختیار برداشته شد و بی اختیار دوباره به سجده برگشت سجده تکرار نمی شود، پس اگر بر داشتن پیشانی قبل از استقرار (یعنی قبل از اینکه مسمّای سجده محقق شود) باشد، باید ذکر را بگوید و اگر بعد از استقرار و قبل از ذکر باشد بنابر احتیاط ذکر را به نیت قربت مطلقه بگوید (یعنی قصد جزئیت نکند) اما اگر قدرت بر نگه داشتن سر داشته باشد که دوباره به سجده نرود اگر قبل از استقرار است که هنوز سجده محقق نشده واجب است سجده را بیاورد و اگر بعد از استقرار باشد، همان گذاشتن اول یک سجده حساب می شود پس می نشیند و اگر سجده  اولی بوده، سجده دیگری می آورد. و اگر سجده دوم بوده به همان سجده اکتفا می کند.

(هدایة العباد، 1413هـ ق ، ج1، ص 160، م 809)

آیة الله مکارم شیرازی(دام ظلّه):

هر گاه پیشانی بی اختیار از جای سجده بلند شود و برگردد یک سجده حساب می شود، چه ذکر سجده را گفته باشد یا نه، ولی اگر اختیاراً آن را بردارد اگر قبل از ذکر و از روی عمد باشد نمازش باطل است والاً اشکال ندارد.

(توضیح المسائل، 1383، ص 180، م 960)

(العروة الوثقی مع التعلیقات، 1386، ج1، ص 573 م 14)

آیة الله نوری همدانی(دام ظلّه):

اگر پیشانی بی اختیار از جای سجده بلند شود، چنانچه ممکن باشد باید نگذارد دوباره به جای سجده برسد، و این یک سجده حساب می شود، چه ذکر سجده را گفته باشد یا نه و اگر نتواند سر را نگه دارد و بی اختیار دوباره به جای سجده برسد، روی هم یک سجده حساب می شود و اگر ذکر نگفته باشد، باید بگوید.

(توضیح المسائل، 1383، ص 180، م 1072)

آیة الله وحید خراسانی(دام ظلّه):

اگر پیشانی بی اختیار از جای سجده بلند شود، چنانچه ممکن باشد باید نگذارد دوباره به جای سجده برسد، و این یک سجده حساب می شود، چه ذکر سجده را گفته باشد یا نه، و اگر نتواند سر را نگه دارد و بی اختیار دوباره به جای سجده برسد، روی هم یک سجده حساب شدن محل اشکال است، اگر چه یک سجده یقیناً آورده شده، پس اگر ذکر نگفته باشد، بنابر احتیاط واجب به قصد آن چه به او امر دارد - اعم از واجب یا مستحب- ذکر را بگوید.

(توضیح المسائل، 1379، ص 392، م 1080)

(منهاج الصاحین، ج2، ص 195، م 648)

بخش احکام اسلامی تبیان