سران عرب نگران الگوبرداری جوانان سنی

در حالی که جنگ در جنوب لبنان، رسانه‌های بین‌المللی را به خود مشغول کرده است، روند وقایع در سرزمین‌های فلسطینی مسیر خاص خود را می‌پیماید، مسیری که برخی از سران قدرت‌های بزرگ امیدوارند در جهت اهدافشان پیش رود.

طی هفته‌های گذشته، ارتش اسراییل با بهره‌برداری از تمرکز رسانه‌های جهانی بر جنگ لبنان، تهاجم سنگینی علیه پایگاهها و ساختارهای گروههای مسلح فلسطینی به ویژه گروه حماس در نوار غزه به اجرا گذاشته و دهها شبه‌نظامی و غیرنظامی را به شهادت رسانده است.

از نگاه اسراییل، جنگ لبنان در واقع فرصتی در اختیار این کشور گذاشته است تا بتواند در کنار نابودی امکانات حزب‌الله، قدرت حماس در نوار غزه را نیز به حدی تضعیف کند که دولت تحت رهبری این گروه نهایتا راهی جز پذیرفتن یک راه حل سیاسی برای حل مساله فلسطین نداشته باشد.

به نظر می‌رسد که کشورهای میانه‌رو عرب نظیر مصر، اردن، عربستان ؛ با دیدگاه اسراییل مخالف نباشند، گرچه آنها قاعدتا ترجیح می‌دهند که تضعیف حماس تحت تاثیر شکست احتمالی حزب‌الله لبنان صورت گیرد و نه از طریق حمله ارتش اسراییل به نوار غزه.

واقعیت این است که اعراب میانه‌رو همواره نگران الگوبرداری گروههای فلسطینی از روش مبارزاتی حزب‌الله لبنان بوده‌اند و یکی از دلایل سکوت آنان در برابر جنگ اسراییل و حزب‌الله نیز ریشه در همین واقعیت دارد.

حزب‌الله لبنان پس از آنکه موفق شد ارتش اسراییل را در سال 2000 میلادی به خروج یکجانبه از منطقه اشغالی جنوب لبنان وادار سازد، توانست خود را به عنوان تنها نیروی عربی معرفی کرد که توانسته است به خلاف ارتش‌های بزرگ عربی، افسانه شکست‌ ناپذیری اسراییل را باطل کند.

این نوع تفکر هر چند که در بین برخی توده‌های عرب و به ویژه فلسطینی بازتاب مثبتی داشت، اما تکرار آن نمی‌توانست سران کشورهای عرب را خشمگین نکند چرا که این نگاه به گونه‌ای روشن به تحقیر آنها منجر می‌شد.

در عین حال، شیعه بودن گروه حزب‌الله نکته دیگری بود که نه فقط سران عرب بلکه برخی از گروههای غیر دولتی و حتی برخی از رهبران مذهبی حماس را نگران کرده بود. نگرانی آنها از این بود که حزب‌الله پیروزی خود بر اسراییل را به ایدئولوژی شیعه نسبت دهد و بدین‌ وسیله باعث تضعیف مذهب سنی در بین جوانان مبارزه‌ جوی عرب شود.

در واقع، در یکی – دو سال گذشته گزارش‌های پراکنده ‌ای از نگرانی برخی رهبران مذهبی سنی از نفوذ اندیشه‌های حزب‌الله در بین مبارزان فلسطینی انتشار یافته و در این میان به ویژه گروه جهاد اسلامی فلسطین به رهبری رمضان عبدالله شلاح که گروهی سنی مذهب است، به دلیل روابط نزدیکش با ایران و حزب‌الله متهم به گرایش‌های شیعی شده است.

این در حالی است که حزب‌الله لبنان در طول فعالیت‌های خود نشانی از علاقه به تبلیغات فرقه ‌ای نشان نداده و بر وحدت اسلامی تاکید داشته است.

با توجه به رویدادهای فوق، به نظر می‌رسد که برخی کشورهای میانه‌رو عرب و محافل فلسطینی، از اینکه حزب ‌الله در رویارویی نظامی با اسراییل آسیب جدی ببیند، ناراضی نخواهند بود، زیرا به زعم آنان، خلع سلاح و یا شکست حزب‌الله دو پیام توامان برای جوامع عرب و به خصوص فلسطینی‌ها خواهد داشت، پیام نخست اینکه در صحنه کارزار، ایدئولوژی شیعه تفاوتی با مذهب سنی ندارد و پیام دوم اینکه، خط مشی حزب‌الله در برابر اسراییل نه فقط در دراز مدت تاثیر مثبتی ندارد، بلکه ممکن است باعث شکست و نابودی شود.

بر این اساس، سیر تحولات جنگ در جنوب لبنان می‌تواند بر موضع حماس در برابر اسراییل تاثیر جدی بر جا بگذارد، از همین رو نتیجه جنگ، بیش از آن اهمیت دارد که در ابتدای امر به نظر می‌رسد.