چگونه گاز طبیعی كشف شد؟
گاز از حفرات كوچک درون سنگ به هوا راه یافته و سپس اگر به اندازه ی كافی گرما (روشنایی) و اکسیژن وجود داشته باشد، میسوزد. وقتی مردم اولینبار شعلهها را دیدند، آن را آزمودند و فهمیدند كه میتوانند از آن برای گرما و روشنایی استفاده میكنند.چگونه گاز طبیعی را بدست میآوریم؟
برای این که بدانیم در چه جاهایی از زمین می توان گاز استخراج کرد، باید با علم زمین شناسی آشنا بود. کشف این جاها به نوع سنگ محل مورد نظر بستگی دارد. امروزه زمین شناسان امكاناتی دارند که با بررسی لرزهای می توانند مكان دقیق حفر چاهها را کشف کنند. بررسیهای لرزهای از انعكاس صدای حاصل از یک منبع لرزه در سطح زمین استفاده میكند و درباره ی سنگ زیر سطح زمین اطلاعات جمعآوری میكند. گاهی اوقات لازم است از كمی دینامیت برای ایجاد لرزه مورد نیاز استفاده كرد.
دانشمندان و مهندسین با مطالعه ی نمونه سنگ های زمین ناحیه ای، به بررسی و اندازهگیری خصوصیات آن ناحیه می پردازند بعضی از این مناطق روی خشكی و برخی دور از ساحل و در اعماق دریا هستند.
هنگامی كه گاز پیدا شد، از طریق چاه به سطح زمین رسیده و نهایتا ًبه خطوط لولههای بزرگی هدایت میشود. برخی از گازها كه در كنار متان تولید میشوند، شامل بوتان، پروپان (كه به نام محصولات فرعی شناخته شدهاند) هستند كه از در دستگاه فرآوری گاز، از متان جدا پالوده میشود. محصولات فرعی به طرق مختلف به كارگرفته میشوند. برای مثال، پروپان میتواند برای پخت و پز در اجاقهای گازی مصرف شوند.
از آن جا كه گاز طبیعی بیرنگ، بیبو و بیمزه است، قبل از توزیع و به منظور دادن بوی ناخوشایند مخصوص، به گاز مركاپتن كه ماده ی شیمیایی با بویی سولفور مانند است، اضافه میشود. این خدمات به عنوان وسیله ی ایمنسازی به مردم اجازه میدهد كه در جو و در مواقعی كه نشست گاز صورت میگیرد، به راحتی آن را تشخیص دهند. امروزه ماشین هایی به «هضم کننده ها» اختراع شده اند که مواد آلی (زبالههای گیاهی، جانوری و…) را به گاز طبیعی تبدیل میكنند. این كار جایگزین انتظار چند هزارساله برای گاز طبیعی شده است.
گاز طبیعی به چه منظور مصرف میشود؟
گاز طبیعی ماده ی خام ضروری برای بسیاری از محصولات عمومی دیگر نیز است، مانند رنگ ها، كود، پلاستیکها، ضدیخ، فیلم عكاسی، داروها و مواد منفجره. ما از پروپان به عنوان سوخت مناسبی برای كبابپزهای پشت خانه هم استفاده میكنیم.
صنعت به گاز طبیعی وابسته است. گاز طبیعی هزاران كاربرد دارد. گاز طبیعی برای تولید فولاد، شیشه، كاغذ، لباس، برق و غیره به كار میرود.
كاربرد گاز طبیعی
گاز طبیعی سوخت فسیلی پاک است. به خاطر همین ما آن را برای تولید آلودهكنندههای نسبتاً كمتر مضر استفاده میكنیم، به طوری كه هوای ورودی و خروجی حاصل از استفاده ی آن پاک باقی میماند. گاز طبیعی دارای ذرات معلق كمتری نسبت به ذغال و نفت دارد و هیچ ذره ی خاكستر مانندی بعد از سوختن آن باقی نمیماند.
مرکز یادگیری بخش تبیان - تهیه و تنظیم: فاطمه گودرزی