آیا تنبیه بدنی جایز است؟

البته برادر هیچ ولایتی نسبت به خواهر خود ندارد و زدن که یکی از مراتب امر به معروف و نهی از منکر است، نیز بر اساس نظر بیشتر فقها باید با اجازه حاکم شرعی باشد. بنابر این، ضرب و شتم خواهر جایز نیست و چنانچه موجب سرخی و کبودی و یا جراحتی شود، دیه دارد.

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سۆال، چنین است:

حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای(مد ظله العالی):

در هیچ صورتی جایز نیست.

آیة الله سیستانی(مد ظله العالی):

اگر او را زد به طورى که موجب تغییر رنگ شد دیه دارد، حتى اگر پدر باشد و به هر حال هیچ‌کدام حق زدن ندارند.

آیة الله مکارم شیرازی(مد ظله العالی):

جایز نیست و چنانچه موجب جراحت یا ضربه‌ای شود دیه دارد.

آیة الله صافی گلپایگانی(مد ظله العالی):

جایز نیست و اگر موجب سرخی و یا کبودی شده باشد، باید دیه پرداخت کند، و مقتضای اخلاق اسلامی رعایت احترام بین مۆمنین مخصوصاً اعضای خانواده است.

آیة الله نوری همدانی(مد ظله العالی):

در صورتی که ظلم باشد جائز نیست و اگر موجب حد شرعی شود دیه دارد.

دفتر حضرت آیة الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):

ج1و2) در فرض سۆال دیه واجب است و دیه آن باید به ولیّ داده شود و اگر ضارب خود ولی است دیه را باید برای کودک نگه داری کند.

دفتر حضرت آیة الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):

1ـ دیه واجب می شود.

2ـ به خود فرزند باید داده شود و پدر می تواند اموالی که برای ایشان روزانه خرج می کند از دیه حساب کند.

دفتر حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

در صورتی که سرخی یا کبودی پایدار حاصل شود، دیه را باید به خود آن فرزند بپردازند، یا مثلاً در حسابی که به نام او است بریزند.

خانواده در اسلام بر اساس محبت و مودت بنا گذاشته شده است. ("و از نشانه‏هاى او این که همسرانى از جنس خودتان براى شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید، و در میانتان مودّت و رحمت قرار داد در این نشانه‏هایى است براى گروهى که تفکّر مى‏کنند". روم، 21)  زن و شوهر باید به یکدیگر احترام گذاشته و در برابر یکدیگر صبر و تحمل داشته باشند. مرد نمی تواند در خانه زن را مجبور به کارهایی از قبیل پخت و پز، شستن لباس و .. کند، تا چه رسد به این که به دلیل گوش نکردن به دستوراتش او را تنبیه کند!

وجوب اطاعت زن از شوهر و به اصطلاح قرآنی (قنوت) زن، صرفاً در محدوده زناشویی است . اینها چیزهایی است که از راه تفاهم و صمیمیت و همکاری و همفکری و گذشت و ایثار باید به وسیله خود زن و شوهر حل شود و بنابراین، شوهر در این گونه امور، حتی حق مۆاخذه زن را هم ندارد، تا چه رسد به این که بخواهد قلدری کند و با ضرب و جرح، او را تسلیم اراده خود سازد.

مرد باید بداند که کلفت یا کنیز به خانه نیاورده، بلکه همسر، همکار، همفکر و یار و مددکار به خانه آورده است و از او باید فقط انتظار (قنوت) و (حفظ) داشته باشد.

بنابراین، تاکتیک های سه گانه ( اشاره به آیه قرآن که می فرماید:نخست آنان را پند دهید اگر مطیع نشدند از خوابگاه خودتان دور سازید و اگر باز فرمانبردار نشدند آنها را تنبیه نمائید) (نساء، 34)  در محدوده خاص نشوز زن و ترک قنوت است و ربطی به مسائل و اموری که معمولاً در محیط خانواده، زنان به خاطر همکاری و همفکری و همدلی انجام می دهند ندارد.

در صورتى که سرکشى و پشت‏پازدن به وظائف و مسئولیتها توسط زن از حد بگذرد و هم چنان در راه قانون شکنى با لجاجت و سرسختى گام بردارد، نه اندرزها تاثیر کند، و نه جدا شدن در بستر و کم اعتنایى نفعى ببخشد و راهى جز "شدت عمل" باقى‏ نماند، براى وادار کردن او به انجام تعهدها و مسئولیتهاى خود (مانند حفظ آبرو و ناموس و اموال مرد) چاره منحصر به- خشونت و شدت عمل گردد، در اینجا اجازه داده شده که از طریق"تاکتیک سوم" او را به انجام وظائف خویش وادار کنند.

تنبیه بدنی در اینجا-همان طور که در کتب فقهی آمده است- باید ملایم و خفیف باشد که نه موجب شکستگی و نه مجروح شدن گردد و نه باعث کبودی بدن. حتی در برخی از روایات در تفسیر "زدن" امام (علیه السلام) می فرماید: منظور زدن با چوب مسواک است. بله! هدف از تنبیه بدنی ادامه یافتن پیوند زناشویی و گرم نگهداشتن کانون خانواده است.

(توجه:  استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه‌ای، سیستانی، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی، نوری همدانی(مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست انجام شده است)

منبع: سایت اسلام کوئیست