غده تیموس کجای بدن است؟
تیموس غده‌ای است هرمی شکل که در قسمت پشت و فوقانی استخوان جناغ سینه قرار گرفته است. غده تیموس به رنگ بنفش مایل به خاکستری می‌باشد و حالتی اسفنج‌مانند دارد.
غده تیموس نوزاد به اندازه مشت اوست و در دوران نوزادی در مقایسه با کل بدن، اندامی بزرگ می‌باشد.
از دوران نوزادی تا بلوغ، غده تیموس هم بزرگ‌تر می‌شود، اما پس از بلوغ شروع به کوچک شدن می‌کند و از دوران بلوغ به بعد، حجم کمتری را در مقایسه با کل بدن می گیرد.
امروزه مشخص شده که غده تیموس، عضوی مهم در سیستم ایمنی و دفاعی بدن است و نقش اساسی را در پیشگیری از سرطان ایفا می‌کند.
ساختار غده تیموس
غده تیموس از دو قسمت تشکیل شده است : قسمت مرکزی و قسمت محیطی.
قسمت محیطی توسط بافت کپسول مانندی احاطه شده است.
قسمت مرکزی و محیطی تیموس نقش‌های مختلفی را در رشد لنفوسیت تی ایفا می‌کنند .
لنفوسیت‌ها یکی از انوع گلبول‌های سفید خون می‌باشند که در مغز استخوان تولید می‌شوند و در غده تیموس بالغ و کامل می‌شوند
وظیفه غده تیموس
اگر بخواهیم خیلی دقیق به تیموس نگاه کنیم، خواهیم دید که تیموس در اصل یک غده نیست، بلکه اندامی برای بلوغ لنفوسیت‌های T می‌باشد.
بلوغ لنفوسیت‌های T برای تکمیل عملکرد سیستم ایمنی بدن، بسیار ضروری و حیاتی می‌باشد.
همان طور که می‌دانید گلبول‌های سفید خون، از بدن در برابر عفونت‌ها و بیماری‌ها محافظت می‌کنند.
لنفوسیت‌ها یکی از انوع گلبول‌های سفید خون می‌باشند که در مغز استخوان تولید می‌شوند و در غده تیموس بالغ و کامل می‌شوند.
نوع دیگری از گلبول‌های سفید به نام لنفوسیت B می‌باشند که محل بلوغ این نوع لنفوسیت‌ها، در مغز استخوان است.
چگونگی عملکرد غده تیموس
تا زمانی که غده تیموس، لنفویست‌های نوع T را وارد جریان خون نکند، آنها نسبت به ورود مهاجمان خارجی به بدن، از خود عکس العملی نشان نمی‌دهند.
هنگامی که لنفویست‌های نوع T در غده تیموس به مرحله بلوغ رسیدند و آمادگی دفاع را در برابر مهاجمان خارجی پیدا کردند، در اعضای دستگاه لنفاوی بدن مانند غدد لنفاوی، طحال و آپاندیس استقرار پیدا می‌کنند.
برخی از لنفویست‌های نوعT نیز در گردش خون باقی می‌مانند و توسط جریان خون، به کل بدن می‌رسند. حضور آنها در گردش خون باعث می‌شود همیشه در برابر تهاجم عوامل خارجی، آماده باشند و در صورت مشاهده هر گونه وضعیت غیرطبیعی، وارد عمل شوند.
لنفویست‌های نوع T به دسته های مختلفی تقسیم بندی می‌شوند که وظیفه هر یک از آنها به نوعی از بین بردن سلول‌های بیگانه و فعال کردن سلول‌های ایمنی دیگر و تکمیل پاسخ سیستم ایمنی بدن به عوامل مزاحم خارجی می‌باشد.
بیماری‌های مرتبط با غده تیموس
1- آتیمی (Athymia): این بیماری مربوط به فقدان غده تیموس در بدن می‌باشد. در نتیجه لنفوسیت‌های نوع T هم به بلوغ نمی‌رسند و فرد به نوعی دچار نقص سیستم ایمنی بدن خواهد بود.
همچنین به علت عدم بلوغ لنفوسیت‌های T، آنها به درستی سلول‌های خودی را از بیگانه تشخیص نمی‌دهند و ممکن است علیه سلول‌های خودی هم واکنش‌های خودایمنی ایجاد کنند، مثلا بیماری به نام میاستنی گراویس به وجود می‌آید.
2- لوپوس: یک بیماری پوستی خودایمنی است که به نوعی با غده تیموس در ارتباط است.
3- آرتریت روماتوئید: بیماری است که به نوعی با غده تیموس در ارتباط است.
4- سرطان غده تیموس
5- اختلالات غده تیموس: می‌تواند ناشی از اختلالات سیستم ایمنی بدن باشد.
نکته
یکی از بیماری‌هایی که به دلیل اختلال ایمنی در فرد به وجود می آید بیماری ایدز می‌باشد که در صورت ابتلای مادر به ایدز ممکن است نوزاد به دنیا آمده به نوعی رشد غیرطبیعی داشته باشد و با اختلالات غده تیموس به دنیا بیاید.
کم کاری تیروئید می‌تواند منجر به کاهش تولید هورمون در غده تیموس شود
پیشگیری از اختلالات غده تیموس در نوزاد
اگرچه بسیاری از محققان معتقدند اختلالات سیستم ایمنی بدن که می‌تواند منجر به اختلالات غده تیموس شود، قابل پیشگیری نیستند، اما با رعایت دو نکته زیر می‌توان تا حد زیادی از بروز این گونه اختلالات در نوزاد جلوگیری کرد:
- پیروی از سبک زندگی سالم مانند تغذیه مناسب، داشتن تحرک بدنی و... .
- دوری از مصرف هر گونه ماده شیمیایی و سمی در دوران بارداری مانند داروها، آلودگی‌ها، مواد مخدر، سیگار، الکل و....
ارتباط تیروئید با تیموس
یکی از غدد مهم بدن تیروئید می‌باشد که عملکرد اصلی آن کنترل سوخت و ساز و تعادل کلسیم در بدن است و کم کاری و پرکاری آن منجر به بروز مشکلات زیادی در افراد می‌شود.
یکی از نکاتی که در مورد ارتباط تیموس با تیروئید به دست آمده، این است که کم کاری تیروئید می‌تواند منجر به کاهش تولید هورمون در غده تیموس شود.
مطالب مرتبط:
