سه اصل مهم قرآنی در مدیریت خانه و خانواده!
قرآن كریم این كتاب جامع برنامه های ، سعادت و خوشبختی در خود گوهرهای ارزشمند دارد .در این مقاله برآن هستیم كه نكاتی پیرامون مدیریت خانوده با رویكرد قرآن را بیان كنیم در این خصوص قرآن كریم به اندازی دقت و اهتمام دارد كه جا دارد كتاب های مفصل را با عنایت به آیات زیبا قرآن نگاشت .
اصل اول: مسئولیت پذیری
یكی از نكات مهم در مدیریت، كه در هر سیستم باید به آن توجه شود اهتمام و اهمیت به مسولیت های محوله می باشد ،در محیط خانواده هم كه خود زیر بنایی ساخت جامعه می باشد از این اصل یاد شده است ، برای نمونه اگر والدین توجه به مسولیتی كه در قبال خانواده دارند نداشته باشد بنیاد این خانواده رو به سوی انحطاط و سستی خواهد رفت ، قرآن كریم اهمیت موضوع را این چنین بیان می كند.
(یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَكُمْ وَ أَهْلیكُمْ ناراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ عَلَیْها مَلائِكَةٌ غِلاظٌ شِدادٌ لا یَعْصُونَ اللَّهَ ما أَمَرَهُمْ وَ یَفْعَلُونَ ما یُۆْمَرُونَ)
(اى كسانى كه ایمان آوردهاید خود و خانواده خویش را از آتشى كه هیزم آن انسانها و سنگهاست نگه دارید آتشى كه فرشتگانى بر آن گمارده شده كه خشن و سختگیرند و هرگز فرمان خدا را مخالفت نمىكنند و آنچه را فرمان داده شدهاند (به طور كامل) اجرا مىنمایند! )(التحریم:6)
توضیح :
در این آیه مباركه بیان شده كه هم خود و هم خانواده خود را از آتش جهنم نجات دهند، این مطلب یعنی این كه به شما در قبال خانواده مسولیت مهم واگذار شده وآن مسولیت مهم نگه داشتن خانواده در افتادن در جاده هلاكت و ناپاكی می باشد.
اصل دوم: توجه به كرامت انسان
یكی از اصولی مدیریتی در مدیریت اسلامی حفظ جایگاه و ارزش و مقام و كرامت انسان ها می باشد وقتی كه ما در قرآن به اهمیت و كرامت انسان مواجه می شویم می بایست این نكته مهم را در عرصه خانه و خانواده هم حفظ كنیم و نسبت به آن بی توجه و غافل نباشیم .این در حالی است كه مكتب های غربی از این اصل حداقل در عرصه عمل و وادی رفتاری غافل بوده اند.
(وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّیِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى كَثِیرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِیلاً)
(ما فرزندان آدم را کرامت بخشیدیم و بر دریا و خشکی سوار کردیم و از چیزهای خوش و پاکیزه روزی دادیم و بر بسیاری از مخلوقات خویش برتریشان نهادیم)( الاسراء آیه : 70)
یكی از نكات مهم در مدیریت، كه در هر سیستم باید به آن توجه شود اهتمام و اهمیت به مسولیت های محوله می باشد ،در محیط خانواده هم كه خود زیر بنایی ساخت جامعه می باشد از این اصل یاد شده است ، برای نمونه اگر والدین توجه به مسولیتی كه در قبال خانواده دارند نداشته باشد بنیاد این خانواده رو به سوی انحطاط و سستی خواهد رفت ، قرآن كریم اهمیت موضوع را این چنین بیان می كند
اصل سوم: محبت و مهرورزی
یكی از نكات زیبایی كه از آیات و روایات می شود در مدیریت خانواده به بهترین وجه از آن استفاده كرد قرار دادن اصل محبت و خیر خواهی و انس و الفت می باشد، بسیار از مشكلاتی كه در بنیاد خانوده به وجود می آید به خاطر غافل شدن از این نكته بسیار مهم قرآنی می باشد چه بسا فرار دختران معصوم از خانه و گرایش به اعتیاد و بزه های اجتماعی به خاطر كم رنگ بودن این اصل در بنیاد خانواده و نقل این خصیصه در مدیریت خانواده باشد .
(وَ لْیَعْفُوا وَ لْیَصْفَحُوا أَ لا تُحِبُّونَ أَنْ یَغْفِرَ اللَّهُ لَكُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحیمٌ )( باید عفو كنند و چشم بپوشند آیا دوست نمىدارید خداوند شما را ببخشد؟! و خداوند آمرزنده و مهربان است! (نور:22)
نتیجه گیری :
این اصول سه گانه به اندازه ای مهم و مورد قبول اهل خرد می باشد ،كه لازم به برهان و ادله نمی باشد تنها مشكلی كه وجوددارد، این است كه با توجه به بدیهی بودن این اصول و جایگاه آن در زندگی ، شاهد آن هستیم كه در وادی عمل با قدرت و توانایی به این اصول پایبند نیستیم و نتوانسته ایم كه به نتیجه مطلوب برسیم . و در این میان نباید کوتاهی خود در پایبندی و عمل به دستورات خداوند متعال را به پای ناکارآمدی و کاربردی نبودن این اصول بگذاریم .
بخش قرآن تبیان
منبع: گروه رهپویان قرآن