نکته های باریکتر ز مو برای ثروتمند شدن
داشتن برنامه در امور مالی و رعایت تناسب درآمد با هزینه ها و نیز آگاهی از مقدار هزینه های جاری در توسعه روزی نقش بسزایی دارد. اساساً توزیع درست هر چیز از جمله امكانات مالی موجب توسعة آن می شود در مورد زمان هم این قاعده صدق می كند كه توزیع هوشمندانه و برنامه ریزی موجب توسعة زمان می شود.
اگر تقدیر در معیشت نباشد معلوم نمی شود كه درآمدها چگونه و در چه مواردی هزینه می شود و برای پس انداز و سرمایه گذاری چیزی نمی ماند. در صورتی كه برخورداری از تقدیر و تدبیر در معیشت به حذف هزینه های اضافه و امكان پس انداز و سرمایه گذاری كمك می كند. در نتیجه افزایش درآمد را در پی می آورد.
ایوب بن حر می گوید مردی به امام صادق علیه السلام عرض كرد: شنیده ام كه میانه روی و تدبیر در معیشت نیمی از كسب است. امام فرمودند: خیر، بلكه تمام كسب و درآمد است.”1
میانهروی
خود داری از اسراف و تبذیر و در مقابل میانهروی در هزینههای زندگی امكان گردآوری مال را فراهم میكند. وقتی پول جمع شود، سرمایهگذاری و افزایش درآمد را به دنبال خواهد داشت.
”¹میانهروی و اقتصاد دارایی كم را رشد داده و میپرورد. اما اسراف ثروت انبوه را به باد میدهد.”؛2
اسراف و تبذیر نشانة عدم شایستگی برای ثروتمند شدن است. دارایی سزاوار كسی است كه برای آن ارزش قائل بوده به آن احترام گذارد شخصی كه ثروت را نعمت و هدیه خداوند میداند، قدر آن را دانسته، به اندازه و به جا آن را خرج میكند. امام كاظم علیهالسلام فرمودهاند: ”¹كسی كه اسراف و تبذیر میكند نعمت از او گرفته میشود.”؛3 و كسی كه به دارایی احترام میگذارد و با میانهروی از آن استفاده میكند و میكوشد به اندازه برداشت و بلكه بیشتر به آن باز گرداند. و آن را محبوس نكند بلكه به كار اندازد، از توسعة آن برخوردار میشود.
انفاق
بنای جهان آفرینش بر این نهاده شده است كه هر عملی عكسالعمل متناسب با آن را دریافت كند. راه گشودن گنجینههای عالم به روی خود، گشودن در گنجینههای خویش به روی دیگران است.
حكمت خلاق هستی شاهد دستان بخشنده و گنجهای گشوده است تا دستان بخشندة خود را بگشاید و منابع درآمدزا را به دستان بخشنده بسپارد.
قرض الحسنه یعنی سپردن پول به كسی تا اینكه پس از برطرف كردن نیاز آن را برگرداند. در قرآن كریم خداوند خود را طرف قرض دهنده معرفی كرده تا كسی كه قرض میدهد خود را با خدا مواجه بداند و او وعده داده است كه بر آن مال بیفزاید. ”¹كسی كه به نیكی به خداوند قرض میدهد، پس خداوند برای او میافزاید و او میبندد و میگشاید و به سویش باز میگردید”
خداوند ذخایر و امكانات گرانبهایی را برای مردمان آفریده است و كسانی را میجوید كه شایستگی ایستادن میان او و بندگانش را داشته باشند؛ تا از او بگیرند و به خلق بسپارند. و هرگاه دیدی كه ثروت خداوند به دست نابكاران افتاده در ادعای مدعیان تردید كن، زیرا اگر آنها راستگو بودند خداوند سنت خویش را جاری میساخت. پس آنها كه میگویند اگر به جای فلان كس كه نمپسنمیدهد ما داشتیم، به داد نیازمندان میرسیدیم؛ فرق زیادی با آنها ندارند. بنابراین بخشندگی و انفاق سبب افزایش درآمد و وسعت رزق میشود.
”عمل كسانی كه مال خود را برای خشنودی خداوند و تثبیت ملكات انسانی در جان خود انفاق میكنند، مانند باغی است كه در نقطة بلندی باشد و بارانهای درشت به آن برسد و از هوای آزاد و نور آفتاب به حد كافی بهرهگیرد و میوة خود را دوچندان دهد كه همیشه شاداب و باطراوت است، و خداوند سبحان به آنچه انجام میدهید بیناست.”4
قرآن كریم در آیه دیگری میفرماید: ”¹مثل كسانی كه دارایی شان را در راه خدا میبخشند، مثل دانهای است كه هفت خوشه از آن میروید و در هر خوشه صد دانه است. و خداوند برای هر كه بخواهد میافزاید و خداون فراگیرنده و داناست.”5
قرض الحسنه
قرض الحسنه یعنی سپردن پول به كسی تا اینكه پس از برطرف كردن نیاز آن را برگرداند. در قرآن كریم خداوند خود را طرف قرض دهنده معرفی كرده تا كسی كه قرض میدهد خود را با خدا مواجه بداند و او وعده داده است كه بر آن مال بیفزاید. ”¹كسی كه به نیكی به خداوند قرض میدهد، پس خداوند برای او میافزاید و او میبندد و میگشاید و به سویش باز میگردید.”6
خداوند ذخایر و امكانات گرانبهایی را برای مردمان آفریده است و كسانی را میجوید كه شایستگی ایستادن میان او و بندگانش را داشته باشند؛ تا از او بگیرند و به خلق بسپارند. و هرگاه دیدی كه ثروت خداوند به دست نابكاران افتاده در ادعای مدعیان تردید كن، زیرا اگر آنها راستگو بودند خداوند سنت خویش را جاری میساخت
قرض الحسنه نوعی پس انداز مقدس است و همین تقدس موجب حفظ مال از خطرات و تباهیها میشود.
و از آنجا كه این مال به سوی خداوند رفته و باز گشته است از نور و نیروی آسمانی در آن قرار گرفته و این بهرة فوق طبیعی امكان معجزه را در آن پول پدید میآورد.
حسن خلق
یكی دیگر از عوامل وسعت رزق خوی نیكو و پسندیده است. زیرا علاوه بر عوامل الاهی و اسباب غیر مادی كه موجب وسعت رزق به واسطة خوش خلقی میشود، عوامل تببین پذیر عادی هم وجود دارد. از جمله اینكه اخلاق خوب شخص را مورد توجه مردم قرار میدهد و آنها برای رفع نیازهایشان به او مراجعه میكنند. و او را بر دیگران ترحیج میدهند و چون معاشرت با او را خوشایند میدارند، در روابط مالی و اقتصادی نیز به سراغ او میآیند. از این رو امام صادق علیه السلام فرمودند: حسن خلق روزی را میافزاید.”7
پی نوشت ها:
1- الحیات ج4 باب یازدهم، فصل بیست و هشتم، ح30
2- همان، ح 6
3- همان، ح 17
4- قرآن كریم سورة بقره آیة 256
5- سورة بقره، آیة 261
6- سورة بقره، آیة 245
7- میزان الحكمه، باب بركت. ح 7187
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
منبع: برگرفته از سایت گفتگوی دینی