تبیان، دستیار زندگی
طرح مساله در دنیای معاصر، سرمایه های مالی به نحو گسترده ای به سوی تكنولوژیهای ارتباطی میل پیدا كرده است، به طوری كه استعمار الكترونیكی و سرمایه داری اطلاعاتی را بوجود آورد ه اند. تكنولوژیهای جدید منجر به ادغام تولید نظامی د...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

فن آوری نوین ارتباطی و امنیت اخلاقی(1)



طرح مساله

در دنیای معاصر، سرمایه های مالی به نحو گسترده ای به سوی تكنولوژیهای ارتباطی میل پیدا كرده است، به طوری كه استعمار الكترونیكی و سرمایه داری اطلاعاتی را بوجود آورد ه اند. تكنولوژیهای جدید منجر به ادغام تولید نظامی در بخش های صنعت شده و صنایع ارتباطی واطلاعاتی جایگزین لشكركشی نظامی برای سلطه بر كشورها شده است.

تكنولوژیهای جدید منجر به ادغام تولید نظامی در بخش های صنعت شده و صنایع ارتباطی واطلاعاتی جایگزین لشكركشی نظامی برای سلطه بر كشورها شده است.

نظام سرمایه داری جهانی از ایجاد و توسعه شبكه جهانی اطلاعات و بزرگراههای اطلاعاتی با دو هدف عمده حمایت می كند:

1- گستردن بازارهای خود در سطح كشوهای جهان

2- نفوذ بر افكار عمومی جهان و استحاله فرهنگی آنها به سوی یك فرهنگ واحد جهانی كه حامی و پشیتبان سرمایه داری آمریكایی باشد و نه در مقابل آن.

از این رو، به طور همزمان ایالات متحده فعالیتهای گسترده زیر را در دستور كار خود قرار داده است:

1- تغییر شكل مالكیت وسایل ارتباط جمعی كشورهای جهان به سمت بخش خصوصی وابسته به خود.

2- تولید و توزیع گسترده برنامه های فرهنگی با محتوای مورد نظر خود و ارایه آنها به بهای ارزان به تمام كشورهای جهان، به نحوی كه بخش عمده برنامه های تلویزیونی، سینمایی، ویدئویی و ... این كشورها با محتوای فرهنگی آمریكایی پر می شود.

3- آموزش كارشناسان و متخصصان ارتباطات و اطلاعات كشورهای جهان بر اساس ادبیات برنامه ریزی شده غربی و نفوذ دادن این افراد در بخشهای مختلف دستگاههای ارتباطی و اطلاعاتی آن كشورها.

4- تقویت غولهای بزرگ ارتباطی و اطلاعاتی جهان كه انحصار تولید، توزیع و پخش اخبار، فیلم، تصاویر و نرم افزارهای فرهنگی را در اختیار خود بگیرند و عرصه را بر تولید كنندگان مستقل محلی تنگ كنند، به نحوی كه قادر به رقابت با این انحصارات بزرگ نباشند.

اهداف یاد شده در بالا در صورتی به نفع دولت سلطه گر ایالات متحده تحقق می یابد كه دولتهای مستقل در برنامه های توسعه خود سیاستگذاری روشن و مدونی برای رویارویی با این سلطه جویی نداشته باشند. در واقع كاستی ها و كوته بینی های ما فرصت مناسب را در اختیار دشمن می گذارد تا با خیال آسوده و بدون هیچ گونه مزاحمتی سلطه جویی فرهنگی خود را (به عنوان مقدمه سلطه اقتصادی و سیاسی) به سرانجام برساند.

تكنولوژیهای جدید ارتباطی و اطلاعاتی، تمام قواعد حقوقی را در هم ریخته اند و آسیبهای اجتماعی را دامن زده و امنیت اخلاقی را به خطر انداخته اند، ‌به طوری كه صحبت از فصلی جدید در حقوق بین الملل می شود كه جلوی سوءاستفاده های موجود از این فن آوریها را بگیرد.

تكنولوژیهای جدید ارتباطی و اطلاعاتی، با توجه به ویژگی های زیر، تمام قواعد حقوقی را در هم ریخته اند و آسیبهای اجتماعی را دامن زده و امنیت اخلاقی را به خطر انداخته اند، ‌به طوری كه صحبت از فصلی جدید در حقوق بین الملل می شود كه جلوی سوءاستفاده های موجود از این فن آوریها را بگیرد. گرچه هنوز در سطح جهان قواعد حقوقی جدید برای مقابله با این وضعیت وضع نشده اند( به دلیل كارشكنی ایالات متحده)، اما برخی از كشورهای جهان دست به كار شده اند و در سطح ملی سیاستگذاری كرده اند و قوانین مربوط را به تصویب رسانده اند.

سه ویژگی مهم تكنولوژیهای نوین ارتباطی و اطلاعاتی ( در مقایسه با وسایل ارتباطی گذشته) عبارتند از:

1- تعاملی یا دو سویه بودن

2- جمع زدایی( برخلاف رسانه های جمعی قبلی،‌ گروههای كوچك را پوشش می دهند)

3- ناهمزمانی: توانایی ارسال و یا دریافت پیام را در زمان مناسب با وقت افراد دارند.

این تكنولوژی های جدید، حریم خلوت و اختصاصی افراد و خانواده ها را بر هم زده اند و بدون هرگونه پرده پوشی و یا رعایت هنجارهای اخلاقی، زشت ترین و زننده ترین تصاویر و صحنه های مستهجن و مبتذل را در معرض دید همگان قرار می دهند. از سوی دیگر با نشر اطلاعات خلاف مصالح ملی(‌و یا جمع آوری و كسب اخبار و اطلاعات محرمانه) اساس امنیت ملی كشورها را دچار مخاطره كرده اند. این تكنولوژی ها با اشاعه ناهنجاریها، سست كردن حریم خانواده ها و تخریب سلامت اخلاقی و اجتماعی، بسترساز رشد آسیبهای اجتماعی شده اند.

با تاسف تاكنون در كشور ما برای رویارویی مناسب با این تكنولوژیها سیاستگذاری دولتی صورت نگرفته است و تنها با ذكر جنبه های سودمند و مفید استفاده از این تكنولوژیها بر روی معایب و مضرات آنها سرپوش گذاشته شده و اقدامات پیشگیرانه مناسب صورت نگرفته است.

حوزه مسایل ارتباط جمعی از مسایل كلی فرهنگی جدا نیست. اروپاییان برای مقابله با سلطه جویی فرهنگی آمریكا دو سند مهم را در سال 1989 به تصویب رسانده اند. یكی ”عهدنامه فرامرزی“ است كه بر اساس آن باید بین كشورهای اروپایی برای استفاده از تلویزیونهای منطقه ای، ماهواره ای و كابلی همخوانی باشد تا بتوانند در عمل با جهانی شدن فرهنگ آمریكایی مقابله كنند.

دومین سند كه توسط ” كمیسیون تشكیلات جهانی اروپا“ تصویب شد چنین تصمیم گرفت كه برنامه های تلویزیونی كشورهای عضو، برنامه ها ی داخلی باشد و نه برنامه های وارداتی.

امروزه بسیاری از اندیشمندان كشورهای جهان به عمق خطر یكدست شدن فرهنگ جهان با یك فرهنگ آمریكایی پی برده اند و سعی دارند از طریق سیاستگذاری منطقه ای و ملی با این وضعیت مبارزه كنند. در زمینه مسایل آموزشی، مسایل روابط خانوادگی و رفتارهای جنسی، فرهنگ جهانی متاثر از رفتاری است كه با فرهنگ سرمایه داری تبلیغ می شود و لذا ضرورت دارد سیاستگذاری لازم برای مقابله با چنین شرایطی هرچه زودتر صورت پذیرد.

در حال حاضر عملكرد وسایل ارتباط جمعی ما جهت مشخصی ندارد و سیاست دقیقی در زمینه مقابله با فرهنگ حاكم جهانی و تقویت ویژگیهای هویت فرهنگی خودمان نداریم. وسایل ارتباط جمعی برای هدایت ویژگیهای جامعه فعلی بشری، مختصات یك جامعه در حال گذار است.

مختصات جامعه در حال گذار عبارتند از:

- شتاب تغییر و تحول

- بحران

- عدم ایقان و پیش بینی ناپذیری

- تعارض و تناقض


لینک مطالب مرتبط:

رسانه ها و انحرافات اجتماعی

امپریالیسم و رسانه‌های عالمگیر (1)

نقش رسانه‌ها در کنترل جامعه(1)