سیر تحوّلات مناقشه اتمی غرب با ایران(بخش چهارم- آذر 83 تا آبان 84)
• آخرین قطعنامه
در نیمه آذرماه 83 (دسامبر 2004م)، مذاکرات کمیته‌های تخصصی ایران و سه کشور اروپایی آغاز شد. همزمان، بازرسان آژانس از تاسیسات پارچین در جنوب شرقی تهران بازدید کردند. پس از چندماه مذاکرات مزبور هیچ‌گونه پیشرفتی نداشت و طرف‌های اروپایی، به جای بحث در باره راه‌های اعتماد سازی و همکاری مثبت، مصراً بر توقف فعالیت‌های غنی سازی و چشم‌پوشی ایران از داشتن چرخه سوخت اتمی تاکید کردند. در این زمینه اروپا و آمریکا موضع مستقیم و واحدی اتخاذ کردند. ایران اعلام کرد برنامه تکمیل چرخه سوخت اتمی خود را متوقف نخواهد کرد.
سه کشور اروپایی ایران را تهدید کردند که هر گونه از سرگیری فعالیت‌های هسته‌ای، به روند مذاکره پایان خواهد داد. متقابلاً ایران تاکید کرد که تصمیمش در خصوص فرآوری اورانیوم بازگشت ناپذیر است. در خرداد 84 (مه 2005م)، اتحادیه اروپا اعلام کرد که در صورت ادامه تلیق غنی‌سازی، پیشنهادات بی‌نظیری برای ایران دارد. ایران برای دریافت پیشنهادات اروپا اعلام آمادگی کرد. اروپا راه وقت کشی تا پس از معلوم شدن نتایج انتخابات ریاست جمهوری ایران را در پیش گرفت. با این همه، ایران برای دریافت پیشنهادهای اروپا تا مرداد ماه 84 (اوت 2005م)، به اروپا فرصت داد. بالاخره پیشنهادات اروپا از راه رسید و معلوم شد که اروپا در قبال گسترش داد و ستد تجاری با ایران، بر توقف کامل فعالیت‌های غنی‌سازی و چرخه سوخت هسته‌ای تاکید دارد. جمهوری‌اسلامی ایران مجموعه مشوّق‌های اروپا را غیرموجه و ناکافی دانست و اعلام کرد که آژانس را رسماً از تصمیم خود برای از سرگیری فرآوری اورانیوم آگاه خواهد کرد.
اتحادیه اروپا و آمریکا این اقدام را محکوم کردند، اواخر مرداد 84 (اوت 2005م)، شورای حکام آژانس، اقدام ایران را با صدور قطعنامه ای رد کرد و از البرادعی خواست تا شهریور 84 (سپتامبر 2005م)، گزارش کاملی از پرونده ایران ارائه کند. در پی تصمیم ایران برای از سرگیری بخشی از فعالیت‌های مربوط به غنی‌سازی اورانیوم، جورج بوش بار دیگر تاکید کرد که آمریکا گزینه استفاده از نیروی نظامی علیه ایران را رد نمی کند. اما کشورهای اروپایی به آمریکا هشدار دادند از فکر حمله نظامی به ایران منصرف شود.
آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب، درخواست اروپایی‌ها دایر بر این که ایران باید از تلاش برای تولید سوخت هسته‌ای دست بردارد را،«حرف زور» خواند و اعلام کرد این خواسته تحت تاثیر فشارهای آمریکا مطرح شده و ایران زیربار حرف زور نمی‌رود. در این ایام، انگلیس، آلمان و فرانسه، مذاکرات خود با ایران را به دلیل از سرگیری فعالیت‌های اتمی در تاسیسات اصفهان لغو کردند. همزمان، یک گروه متشکل از کارشناسان هسته‌ای نتیجه گرفتند که آثار اورانیوم بسیار غنی شده که توسط بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی در ایران یافت شده بود، ناشی از واردات اقلام آلوده از خارج بوده است. آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز بیشتر نتیجه مشابهی گرفته بود، اما سخنگوی وزارت‌خارجه آمریکا گفت که این تنها «یکی از مسائل حل نشده» در باره پرونده ایران بوده است.
و بالاخره اتحادیه اروپا و آمریکا، از اعمال فشار بیشتر بر ایران برای توقف غنی سازی و چرخه سوخت هسته‌ای ناامید شدند و با توجه به مواضع جدی و قاطع دولت احمدی‌نژاد، خواستار برپایی اجلاس اضطراری شورای حکام در اواخر شهریور 84 (سپتامبر 2005م) و ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت شدند. اجلاس شورای حکام برگزار شد. در مورد مفاد قطعنامه و ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت، اختلاف میان اروپا و آمریکا با روسیه و چین و اعضای جنبش تعهد بالا گرفت. پس از شش روز مناقشه فشرده در شورای حکام، اروپا و آمریکا به اصلاح متن قطعنامه و صرفاً تهدید ایران به ارجاع پرونده اتمی‌اش به شورای امنیت و بررسی مجدد پرونده ایران در اجلاس اواخر آبان 84 (نوامبر 2005)، رضایت دادند،اجماع حاصل نشد. قطعنامه با رای گیری به تصویب رسید. 22 کشور به قطعنامه رای مثبت، یک کشور رای منفی و 12کشور رای ممتنع دادند. کشورهای آرژانتین، استرالیا، بلژیک، کانادا، اکوادور، فرانسه، آلمان، غنا، مجارستان، هند، ایتالیا، ژاپن، کره، هلند، پرو، لهستان، پرتغال، سنگاپور، اسکواکی، سوید، انگلیس و آمریکا به قطعنامه رای مثبت دادند. کشورهای یمن، الجزایر، برزیل، چین، مکزیک، نیجربه، پاکستان، روسیه، آفریقای جنوبی، سرپلانکا، تونس و ویتنام رای ممتنع به این قطعنامه دادند. تنها کشوری که مخالفت خود را با قطعنامه اعلام کرد، و نزوئلا بود.
و روز شمار مناقشه هنوز ادامه دارد. اکنون در میانه راهیم!
