مرکز پژوهش های ارتباطات
مرکز پژوهش های ارتباطات در سال 1375 بر اساس توافق نامه‌ای میان دانشگاه علامه طباطبایی و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات شکل گرفت. این مرکز، مطالعه ضرورت ها، عوامل و موانع توسعه ارتباطات و آثار و نتایج اجتماعی و فرهنگی برآمده از آنها را با تأکید بر ارتباطات راه دور (مخابرات) و ارتباطات پستی در دستور کار خود دارد. محورهای اصلی پژوهشی مرکز در اساسنامه اولیه آن چنین آمده است:
محورهای اصلی پژوهش های ارتباطی مرکز پژوهش های ارتباطات
ارتباطات و توسعه ملی؛ سیاستگذاری و برنامه‌ریزی ارتباطات؛ ارتباطات، فرهنگ و جامعه؛ تکنولوژی های نوین ارتباطی؛ اقتصاد ارتباطات؛ مدیریت ارتباطات؛ حقوق ارتباطات، و ارتباطات و همکاری های منطقه‌ای و بین المللی، مهم ترین سرفصل های پژوهشی مرکز است که جزئیات آنها به شرح زیر است:
1. ارتباطات و توسعه ملی:
ــ نقش و جایگاه ارتباطات در توسعه ملی
ــ نظام ارتباطی موجود و مطلوب
ــ نقش زیرساختهای ارتباطی در توسعه روستایی
ــ ارتباطات، وحدت ملی، نظم و امنیت ملی
ــ ارتباطات، فرهنگ ملی و هویت فرهنگی
2. سیاستگذاری و برنامه‌ریزی ارتباطات:
ــ مبانی سیاستگذاری و برنامه‌ریزی ملی ارتباطات
ــ کوشش های جهانی و منطقه‌ای در زمینه سیاستگذاری و برنامه‌ریزی ارتباطات
ــ سیر سیاستگذاری و برنامه‌ریزی ارتباطات در ایران
ــ ارتباطات در برنامه‌های توسعه جمهوری اسلامی ایران
ــ جایگاه مطلوب ارتباطات در برنامه‌های آینده توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کشور
3. ارتباطات، فرهنگ و جامعه:
ــ زمینه‌ها، عوامل و موانع گسترش فرهنگ ارتباطات
ــ پیامدها و تأثیرات فردی و اجتماعی گسترش ارتباطات
ــ ارتباطات و تحرک اجتماعی، تغییر نگرشها و ارزشهای جامعه
ــ ارتباطات و نهادهای اجتماعی و فرهنگی
4. تکنولوژیهای نوین ارتباطی:
ــ چگونگی انتقال تکنولوژی های نوین ارتباطی به جامعه ایران
ــ کارکردها و پیامدهای ورود تکنولوژی های نوین ارتباطی
ــ فرهنگ استفاده از تکنولوژی های نوین ارتباطی
5. اقتصاد ارتباطات:
ــ جایگاه صنایع ارتباطی در اقتصاد ملی
ــ نقش ارتباطات در فرآیندهای تولید، توزیع و مصرف
ــ نتایج و تأثیرات اقتصادی توسعه ارتباطات در سطح خرد و کلان
ــ ارتباطات و بهره‌وری
6. مدیریت ارتباطات:
ــ کارآیی ابزارهای ارتباطی در برنامه‌ریزی و مدیریت سیستم ها
ــ عوامل و موانع به‌کار‌گیری ارتباطات در برنامه‌ریزی و مدیریت نهادهای اجتماعی
ــ نقش تولید و گردش اطلاعات در تشکیل و راهبری سیستم های اجتماعی
ــ موانع تولید، تمرکز و عرضه اطلاعات در سازمان ها و نهادهای اجتماعی
7. حقوق ارتباطات:
ــ بررسی تطبیقی تحولات جدید حقوق ارتباطات
ــ بازنگری حقوق ارتباطات در ایران (ارتباطات جمعی، ارتباطات دور و ارتباطات کامپیوتری)
ــ ارتباطات و مقتضیات خدمت عمومی
ــ مقررات‌زدایی و خصوصی‌سازی ارتباطات
ــ مسائل حقوقی شبکه‌های ارتباطی و بزرگراه های اطلاعاتی
ــ بررسی مسائل حقوقی مالکیت معنوی
ــ تحولات حقوق بین‌المللی ارتباطات
ــ توافق های حقوقی منطقه‌ای در زمینه ارتباطات
8. ارتباطات و همکاریهای منطقه‌ای و بین‌المللی:
ــ ارتباطات و گسترش حوزه فعالیت های منطقه‌ای و بین‌المللی
ــ نظام ارتباطی مناسب کشورهای اسلامی و نحوه تعامل در انتقال اطلاعات و تکنولوژی های ارتباطی
ــ نظام ارتباطی و اتحادیه‌های منطقه‌ای
ــ جریان بین‌المللی اطلاعات و تأثیر آن بر حقوق فردی، ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی
فعالیت‌های مرکز
برگزاری سه سمینار برای بررسی مسائل جامعه اطلاعاتی، به منظور آمادگی برای شرکت در اجلاس جهانی سران درباره جامعه اطلاعاتی که در آذرماه 1382 در ژنو برگزار شد، از فعالیت‌های دیگر مرکز در این سال‌ها بوده است. اولین سمینار با همکاری معاونت ارتباطات و اطلاعات یونسکو، کمیسیون ملی یونسکو در ایران، شورای عالی اطلاع‌رسانی، گروه ارتباطات دانشگاه علامه و مرکز پژوهش‌های ارتباطات، در شهریورماه 1380 برگزار شد.
برگزاری همایش «ایران و جامعه اطلاعاتی در سال 1400» (آذرماه 1381) و «سمینار میان‌منطقه‌ای ایران و جامعه اطلاعاتی» (1382) هم در کارنامه این مرکز ثبت شده است.
همچنین مرکز برای آمادگی ایران در اجلاس جهانی سران درباره جامعه اطلاعاتی اقدام به تأسیس یک پایگاه اینترنتی به آدرس:WWW.IRANWSIS.ORG کرده است تا منابع اطلاعاتی لازم را برای عموم علاقه‌مندان و مسئولان ذی‌ربط فراهم کند. این پایگاه اینترنتی هم‌اکنون با هدف آمادگی برای اجلاس دوم سران در سال 2005 در کشور تونس فعالیت‌های خود را ادامه می‌دهد.
مرکز در حال حاضر در حوزه انتشارات نیز فعال است. انتشارات مرکز در سه زمینه «مطالعات راهبردی»، «مطالعات کاربردی» و «مطالعات موردی» کتاب منتشر می‌کند که تاکنون در زمینه مطالعات موردی، کتاب «اجلاس جهانی سران درباره جامعه اطلاعاتی» نوشته دکتر کاظم معتمدنژاد منتشر شده و در زمینه مطالعات راهبردی نیز کتاب «جامعه دانایی» نوشته ایلکا تومی در دست انتشار است.
لینک مطالب مرتبط:
رد پای سطحی نگری در رسانه ها (مطبوعات)
