انسان و طبیعت
ز دیر باز تاكنون بسیار نوشته اند و خوانده ایم ، بارها فریاد زده اند و شنیده ایم كه رفتار انسان عصر صنعت با محیط زیست را نمی توان بخردانه دانست.
گسيختگي ارتباط انسان با طبيعت در نتيجه توسعه فن آوري در بسياري از موارد دانسته يا نادانسته منجر به آلودگي و برهم خوردن تعادل محيط، نابودي جلوه هاي مختلف حيات و کارکردهاي مثبت اکوسيستم ها در روي کره زمين شده است و روند اين تخريب در نيمه دوم قرن بيستم و سالهاي آغازين هزاره جديد بيش از همه دوران هاي گذشته بوده است.
از آغاز پيدايش کره زمين، باد و باران پيوسته قشر سطحي زمين را از جا کنده و اجزاء آن را از نقطه اي به نقطه ديگر حمل کرده اند. در مناطق جنگلي و نقاطي که نباتات مرتعي سطح خاک را پوشانده اند، عوامل فرسايش کندتر عمل مي کنند، زيرا ريشه گياهان از يک طرف مانع فرسايش سطحي خاک توسط باد و باران مي شوند و از طرف ديگر امکان نفوذ آب را به عمق خاک بيشترکرده و باعث کاهش جاري شدن آب بر سطح خاک و قدرت تخريبي آن مي شوند.
بنابراين ، نابودی جنگل ها ومراتع علاوه بر کاهش ظرفيت توليدي خاک و فرسايش آن، موجب جاري شدن سيل هاي عظيم مي شود. کارشناسان معتقدند که علت واقعي ايجاد سيل هاي مخرب در شبه قاره هندوستان، نابودي سريع جنگل ها به خصوص در مناطق کوهپايه اي هيمالياست و پيش بيني مي کنند که با ادامه روند تخريبي جنگل ها ، بر شدت و تعداد سيل ها افزوده شود.
مهمترين طريقه جلوگيري از فرسايش خاک، حفظ جنگل ها و مراتع است. بر طبق برآوردهاي انجام شده ، تا کنون فعاليت هاي انساني ، سطح جنگل هاي اوليه کره زمين را به نصف کاهش داده است. هم اکنون نيز قطع يکسره درختان و بوته ها براي ايجاد زمين کشاورزي يا تهيه سوخت انجام می گيرد که مي توان با جايگزين نمودن سوخت هيزم با وسائل ساده اي مثل اجاقهاي خورشيدي و کارگاههاي بيوگاز در مناطقي که سوخت هاي فسيل وجود ندارد و يا دسترسي به آنها مشکل است، از نابودي جنگل ها و بوته زارها جلوگيري کرد.
به علاوه جنگل داري در مناطق مرتفع آب خيز، ايجاد مرتع در زمين هاي کم شيب دامنه ها و احداث مزارع دردامنه هاي شيب دار ، بر روي خطوط تراز از شدت فرسايش آبي مي کاهد.
وجود جنگل ها و فضاي سبز، باعث کاهش آلودگي هوا نیز مي شود. درختان و گياهان سبز، دي اکسيد کربن موجود در هوا را جذب کرده وبه محيط اکسيژن پس مي دهند. امروزه، بر اثر آلودگي هاي مختلف از قبيل ازدياد وسايل نقليه در سطح شهرها، انباشت غيربهداشتي زباله ها، آلودگي هاي ناشي ازکارخانه هاي مختلف صنعتي، مشکلات عديده اي براي جمعيت انساني و ساير جانداران به وجود آمده است.
مهمترين منبع آلودگي هوا، سرب ناشي از احتراق ناقص بنزين در وسايل نقليه مي باشد. علاوه بر محيط شهري، مطالعات نشان مي دهد که مقدار سرب پيوسته در خون و شير حيوانات اهلي ساکن در مزارع اطراف بزرگ راه ها نیز افزايش مي يابد. وجود سرب در بدن انسان و حيوانات ، با ايجاد اختلال در متابوليسم آهن، باعث مسموميت ناشي از آن مي شود و در افرادي که دچار مسموميت مزمن هستند، رنگ پريدگي ناشي از کم خوني ديده مي شود. همچنين سرب ، بسياري از جنبه هاي متابوليسمي کلسيم را دچار اختلال مي کند. پژوهشگري در تحقيقات خود نتيجه گرفت که سرب ، به دلیل تأثیر بر روی سیستم های عصبی يکي از عوامل مسبب افزايش ميزان جرائم در شهرهاي صنعتي است . درتحقيقات اخير نيز ثابت شده که بالا رفتن سرب در خون کودکان ، موجب کندي رشد و کاهش ضريب هوشي مي شود.
مسئله دفع زباله و مواد زايد گوناگون در سطوح زندگي و فعاليت هاي مختلف نيز يکي از مهمترين مشکلات و مسائل عديده بهداشتي و زيست محيطي است . تخليه و انباشت انواع زباله درمحيط شهرها ، روستاها و عرصه جنگل ها ، علاوه بر آلودگي محيط زيست ، باعث توليد انواع ميکروب و آفات نباتي درجنگل هاي کشور مي شود. عدم رعايت اصول علمي دردفع زباله ، موجب خسارت هاي سنگين مانند کشتار وسيع آبزيان رودخانه ها يا حيات وحش و ايجاد مشکلاتي در مناطق وسيع مسکوني می شود.می دانیم که دفع زباله ، تنها از طريق تخليه در گودال هاي مخصوص و پوشاندن آنها انجام مي گيرد. اما انباشتن ده ها هزار تن زباله توليد شده در شهرهاي بزرگ به اين شکل و به اين صورت قابل ادامه نيست، چرا که آلودگي هاي بعدي ناشي از آن، منابع زيرزميني را آلوده کرده و در رودخانه هاي مجاور، حيات وحش آبزي را نيز به مخاطره مي اندازد.
ب نابراین شایسته است همه افراد، احساس مسئولیت كرده وقدر منابع ملی از جمله محیط زیست و طبیعت را بدانند و با توان هر چه بیشتر در نگهداری و حفاظت از آن بكوشند تا محیطی سالم و بدنی سالم و نیرومند داشته باشند.
