ریشه همه درمان ها در چیست؟

برخی از آیات قرآن، ممکن است به تناسب سلامت و بیماری افراد مختلف یا مراحل سنی آنان یا موقعیت های جغرافیایی و زیست محیطی و شرایط اقلیمی آنان مقید شوند.

رسول خدا (صلی الله علیه و آله) می فرماید: خدای بی شریک با صدقه از بیماری و درد جلوگیری می کند(1)؛ همچنین می فرماید: با دست های چرب و آلوده نخوابید و اگر کسی چنین کرد و دچار اختلال شیطانی شد کسی را جز خود ملامت و سرزنش نکند(2)؛ نیز می فرماید: کم خوری ریشه همه درمان ها است.(3)

امیرمومنان (علیه السلام) می فرماید: کم خوری مانع بسیاری از بیماری های جسمی است؛ (4) همچنین می فرماید: خود را از سرمای آغازین (فصل پاییز) محافظت کنید، ولی سرمای پایانی (یعنی آغاز فصل بهار) را دریابید، چرا که با تن ها همان کند که با درختان، سرمای آغازین برگ سوز و سرمای پایانی برگ ساز است.(5)

امام صادق(علیه‌السلام) می‌فرماید: کوتاه کردن ناخن ها و سبیل در هر جمعه سبب ایمنی از جذام است.(6) نیز می فرماید: شیر گاو دوا و چربی آن شفا و گوشت اش بیماری زا است(7) و می فرماید: شام نخوردن پیری آورد و سزاوار است که شخص سالخورده با شکم پر بخوابد.(8)

در حدیث دیگر می فرماید: در حمام آب سرد ننوشید چرا که معده را فاسد می کند(9)؛ همچنین می فرماید: امیرمومنان (علیه السلام) همواره می فرمود: توجه! در حمام (که در این دوران شامل سونا هم می شود) به پشت نخوابید، چرا که پیه کلیه ها را آب می کند.(10) همان گرامی می فرماید: هنگام خروج از حمام آب سرد بر پاهای خود بریز، چرا که بیماری را از بدنت ریشه کن می کند و هنگامی که لباس می پوشی بگو "اللهم البسنی التقوی و جنبنی الردی" (خدایا لباس تقوا بر من بپوشان و بدی را از من دور کن). وقتی چنین کردی از هر نوع بیماری در امان باشی(11)، همچنین در روایت است آن حضرت از حمام بیرون رفت و لباس و عمامه پوشید و فرمود: هنگام خروج از حمام در زمستان و تابستان عمامه را ترک نکردم.(12) کنایه از این که سرتان را در حال خروج از حمام بپوشانید.

به فرموده امام کاظم (علیه السلام): حمام رفتن یک روز در میان بدن را فربه می کند و مداوت بر آن در هر روز، پیه کلیه ها را ذوب می کند.(13)

امام رضا(علیه السلام) می فرماید: هر کسی بخواهد ناراحتی مثانه نداشته باشد ادرارش را حبس نکند، هر چند بر مرکب خود سوار باشد.(14)

نکته:

مطالبی که در برخی از این روایات و روایت های مشابه آمده اند هر چند به صورت حکم کلی، عام و مطلق اند، با توجه به احادیث دیگر و برخی از آیات قرآن، ممکن است به تناسب سلامت و بیماری افراد مختلف یا مراحل سنی آنان یا موقعیت های جغرافیایی و زیست محیطی و شرایط اقلیمی آنان مقید شوند؛ یعنی آن حکم کلی و عام، مربوط به حوزه و مورد خاص باشد که شرایط ویژه خود را دارد و برای دیگران یا محیط های گوناگون کاربرد نداشته باشد؛ به دیگر سخنی، حکم مطلقی که در این گونه روایات آمده با قید و شرط یا شرایطی که در احادیث دیگر آمده اند به موردی مقید می شوند که دیگر موارد تحت آن حکم قرار نمی گیرند، برای مثال اگر دروایتی آمده که "سالخوردگان با شکم پر بخوابند" درباره کهنسالی است که معمولا با طعامی اندک سیر می شود و شرایط ویژه ای نداشته باشد، نه اینکه مقصود از آن پرخوری کهنسالان در هر شرایطی باشد.

همچنین اگر در روایتی آمده که "گوشت گاو بیماری زا است، مقصود از آن بیماری زایی عمومی برای همگان و در هر شرایطی نیست، بلکه با توجه به روایات دیگر و ادله حلیت آن، بیماری زا بودنش برای کسانی است که زمینه مناسبی به لحاظ جسمی یا سنی یا شرایط زیست محیطی برای آن دارند، همچنین اگر در روایتی آمده است که "کوتاه کردن ناخن ها و... در هر جمعه سبب ایمنی از جذام است" این سخن برای همگان در هر شرایطی، حتی اگر بهداشت و عوامل سلامتی را رعایت کرده باشند، نیست، بلکه به لحاظ شرایط خاص است که زمینه مناسب برای جذام در آنان فراهم باشد و از این راه جلوگیری می شود.

پی نوشت ها:

1. الکافی، ج4، ص5

2.الفقیه، ج4، ص6

3.طب النبی، ص19

4.غررالحکم، ص320

5.نهج البلاغة، حکمت 128

6.کتاب الخصال، ص39

7.الکافی، ج6، ص311

8.الکافی، ج6، ص288

9.الفقیه، ج1، ص113

10.الکافی، ج6، ص500

11.الفقیه، ج 1، ص113 و 114

12.الفقیه، ج6، ص117

13.الکافی، ج6، ص496

14.بحارالانوار، ج59، ص322، مستدرک الوسایل، ج1، ص284

منبع: خبرگزاری شبستان